Hệ thống cảnh báo sóng thần của Hoa Kỳ đang gặp thêm khó khăn do việc cắt giảm ngân sách và nhân sự. Chín trạm địa chấn ở Alaska dự kiến sẽ ngừng hoạt động trong tháng này, khiến các nhà dự báo sóng thần mất đi dữ liệu quan trọng để xác định xem một trận động đất có gây ra sóng thần nguy hiểm hay không.
Các trạm này dựa vào một khoản tài trợ liên bang đã hết hạn vào năm ngoái. Dữ liệu từ các trạm giúp các nhà nghiên cứu xác định cường độ và hình dạng của các trận động đất dọc theo Đới hút chìm Alaska, một đứt gãy có thể tạo ra một số trận động đất mạnh nhất trên thế giới và gây nguy hiểm cho California, Oregon, Washington và Hawaii.
Việc mất các trạm có thể khiến các cộng đồng ven biển Alaska nhận được thông báo chậm trễ về một trận sóng thần sắp xảy ra, theo Michael West, giám đốc Trung tâm Động đất Alaska. Và các cộng đồng ở xa hơn, như ở tiểu bang Washington, có thể nhận được dự báo kém chính xác hơn.
Theo NBC News, đây là đòn giáng mới nhất vào hệ thống cảnh báo sóng thần của Hoa Kỳ, vốn đã phải vật lộn với tình trạng thiếu đầu tư và thiếu nhân viên. Các nhà nghiên cứu lo ngại rằng mạng lưới này đang bắt đầu sụp đổ. Hai trung tâm cảnh báo sóng thần của Hoa Kỳ – một ở Palmer, Alaska và một ở Honolulu – đang hoạt động suốt ngày đêm để đưa ra các dự đoán giúp các nhà quản lý khẩn cấp xác định xem có cần thiết phải sơ tán ven biển sau một trận động đất hay không.
Ngoài ra, Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) đã giảm tài trợ cho Chương trình Giảm thiểu Nguy cơ Sóng thần Quốc gia, chương trình chi trả cho phần lớn công việc giảm thiểu rủi ro sóng thần của các tiểu bang. Cơ quan này đã cung cấp 4 triệu đô la trong năm 2025 — ít hơn nhiều so với 6 triệu đô la mà cơ quan này đã cung cấp trong lịch sử.
Các trạm địa chấn bị đóng cửa ở Alaska nằm ở các khu vực xa xôi của quần đảo Aleutian. Một khoản tài trợ của NOAA trị giá khoảng 300.000 đô la mỗi năm đã hỗ trợ các trạm này. Trung tâm Động đất Alaska đã yêu cầu tài trợ mới đến năm 2028, nhưng đã bị từ chối.
Ông Tobin ở tiểu bang Washington bày tỏ lo ngại rằng việc đóng cửa có thể làm chậm trễ hoặc làm giảm chất lượng cảnh báo sóng thần. Khu vực này ít được giám sát và việc có một ống nghe trên khu vực này là rất cần thiết. Các chương trình này nằm ở chế độ chờ cho đến khi một sự kiện lớn, khủng khiếp xảy ra.
Đới hút chìm Alaska-Aleutian là một trong những đứt gãy hoạt động mạnh nhất trên thế giới và đã gây ra những trận sóng thần đáng kể trong quá khứ. Năm 1964, một trận sóng thần do trận động đất mạnh 9,2 độ richter gây ra đã giết chết 124 người, trong đó có 13 người ở California và 5 người ở Oregon, theo NOAA.
Các chuyên gia về sóng thần cho biết các trạm ở quần đảo Aleutian rất quan trọng trong việc nhanh chóng hiểu được các trận động đất gần đó. NOAA đặt mục tiêu đưa ra dự báo ban đầu trong vòng năm phút, điều này rất quan trọng đối với cộng đồng địa phương. Dữ liệu duy nhất có sẵn đủ nhanh để cung cấp thông tin cho các dự báo ban đầu đến từ tín hiệu địa chấn.
Ông Daniel Eungard, trưởng chương trình sóng thần của Cơ quan Khảo sát Địa chất Washington, cho biết việc không có các cảm biến của Alaska sẽ tạo ra nhiều bất ổn hơn về chiều cao sóng dự kiến, gây khó khăn cho các quyết định về việc có nên sơ tán dọc theo bờ biển Washington hay không. Tin từ NBC News.
