Khi Giải Vô địch Bóng đá Thế giới FIFA 2026 đang đến gần, tỉnh Jalisco, Mexico, một trong những địa điểm đăng cai, đang trải qua một thực tế đáng kinh ngạc: sự phấn khích của một sự kiện thể thao toàn cầu đụng độ với bóng tối bạo lực băng đảng và tình trạng mất tích hàng loạt.
Thành phố Zapopan đã chứng kiến những người hâm mộ hô vang “Mexico! Mexico!” khi họ đi qua hàng chục cảnh sát, chó nghiệp vụ đánh hơi bom, máy dò kim loại và thiết bị gây nhiễu drone để đảm bảo an ninh. Tuy nhiên, chỉ cách đó vài dặm về phía nam Guadalajara, một cảnh tượng khác đang diễn ra: lính Vệ Binh Quốc Gia đứng gác khi các tình nguyện viên đào bới sân sau của một ngôi nhà bỏ hoang, tìm kiếm một trong số 134,000 người mất tích của Mexico.
Jalisco là nơi đặt trụ sở của băng đảng Jalisco New Generation (CJNG), một trong những tổ chức tội phạm mạnh nhất thế giới, với ước tính 19,000 thành viên và hoạt động tại 21 trên 32 tiểu bang của Mexico. Tỉnh này cũng dẫn đầu về số người mất tích và nằm trong số bốn tiểu bang hàng đầu về tỷ lệ tội phạm. Tính đến tháng 10 năm nay, Jalisco đã báo cáo khoảng 1,000 trường hợp mất tích – tăng 30% so với cùng kỳ năm trước, theo Ủy Ban Tìm Kiếm Quốc Gia của Mexico.
Điều đáng ngạc nhiên là cả người hâm mộ bóng đá lẫn các quan chức an ninh đều không bày tỏ lo ngại về việc tổ chức một sự kiện thể thao quốc tế trên sân nhà của băng đảng Jalisco. Lý do đưa ra bao gồm một thỏa thuận ngừng bắn tạm thời, ngầm hiểu giữa tội phạm và chính quyền, hoặc sự tăng cường an ninh vốn có mà các sự kiện lớn mang lại.
Trong khi đó, ở phía nam Guadalajara, bà Indira Navarro và nhóm tình nguyện “Hội Chiến sĩ Tìm kiếm Jalisco” vẫn miệt mài đào bới để tìm kiếm hài cốt con người theo các thông tin nhận được. Bà Navarro, người đang tìm kiếm người anh trai mất tích từ năm 2015, hiện phải sống dưới sự bảo vệ 24/7 của Vệ Binh Quốc Gia sau khi nhận được lời đe dọa tử vong vì công khai các phát hiện của nhóm.
Băng đảng Jalisco New Generation, mà chính quyền Tổng Thống Donald Trump đã xếp vào danh sách tổ chức khủng bố ngoại quốc, đã tạo dựng danh tiếng thông qua các cuộc tấn công táo bạo vào chính quyền. Các hành động nổi bật bao gồm bắn hạ một trực thăng quân sự Mexico bằng lựu đạn phóng từ rocket và cố gắng ám sát ngoạn mục một cảnh sát trưởng thành phố Mexico vào năm 2020.
Các chuyên gia an ninh như ông David Saucedo dự đoán sẽ có một thỏa thuận ngầm giữa băng đảng và chính quyền, trong đó lực lượng an ninh sẽ tạm dừng các hoạt động bắt giữ thủ lĩnh băng đảng, đổi lại băng đảng sẽ tránh các hành động gây chú ý. Tuy nhiên, ông Saucedo cảnh báo rằng băng đảng vẫn sẽ lợi dụng World Cup để gia tăng hoạt động tội phạm trong các sòng bạc, bán ma túy đường phố, du lịch tình dục và bán lại vé.
Các quan chức Jalisco tập trung vào lợi ích kinh tế mà World Cup 2026 mang lại, ước tính 1 tỷ Mỹ kim doanh thu và tạo ra tới 7,000 việc làm, chủ yếu trong ngành du lịch và xây dựng. Tiểu bang này đang gấp rút thêm 12,000 phòng khách sạn mới trước giải đấu và lắp đặt thêm 3,000 camera giám sát, nâng tổng số camera lên hơn 10,000.
Tuy nhiên, đối với những người như bà Navarro, những người đã cống hiến cuộc đời mình để tìm kiếm người thân mất tích mà ít nhận được sự giúp đỡ từ chính quyền, sự hào hứng về World Cup giống như một nỗ lực “tẩy trắng” thực trạng bạo lực của Jalisco. “Họ muốn xóa sạch mọi thứ liên quan đến vấn đề người mất tích”, bà nói, “nhưng họ sẽ không thể làm được vì chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh.” (theo ABC News)
