Baton Rouge, Louisiana (AP) — Vụ việc gây xôn xao dư luận khi Cơ quan Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) đã bắt giữ vợ của một cựu lính Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ ngay trong buổi hẹn làm thẻ xanh. Người vợ vẫn đang trong thời gian nuôi con nhỏ, đứa bé mới chỉ 3 tháng tuổi.
Anh Adrian Clouatre, một cựu quân nhân bị thương trong lúc phục vụ, đang phải vật lộn để giải thích cho cậu con trai gần 2 tuổi của mình về sự vắng mặt của mẹ. Mỗi khi con hỏi, anh chỉ biết nói: “Mama sẽ sớm về thôi”. Với cô con gái 3 tháng tuổi Lyn, đáng lẽ được bú sữa mẹ, giờ anh phải thay bằng sữa công thức. Anh lo lắng về sự gắn kết giữa mẹ và bé khi không có những tiếp xúc da thịt.
Vợ anh, chị Paola (25 tuổi, người Mexico), là một trong hàng chục ngàn người đang bị giam giữ và đối diện với nguy cơ trục xuất. Vụ việc này xảy ra trong bối cảnh chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đang đẩy mạnh các biện pháp thực thi luật di trú, hướng tới mục tiêu bắt giữ 3,000 người mỗi ngày.
Các chuyên gia luật di trú cho biết, ngay cả khi các nhà tuyển quân của Thủy quân Lục chiến vẫn quảng cáo việc nhập ngũ có thể giúp bảo vệ tình trạng di trú cho gia đình, thì các chỉ thị mới về thực thi nghiêm ngặt luật di trú đã loại bỏ sự ưu tiên từng dành cho gia đình quân nhân. Các bản ghi nhớ của chính phủ cho thấy, cơ quan liên bang được giao nhiệm vụ giúp đỡ thân nhân quân nhân có được tình trạng pháp lý giờ đây lại chuyển hồ sơ của họ cho ICE để trục xuất.
Chị Paola vào Mỹ bất hợp pháp khi còn nhỏ cùng mẹ hơn một thập kỷ trước. Cô và mẹ đã xa cách nhiều năm và chị Paola không hề biết rằng mẹ chị đã bỏ lỡ buổi điều trần di trú vào năm 2018, dẫn đến việc có lệnh trục xuất vắng mặt đối với chị.
Sau khi kết hôn với anh Adrian vào năm 2024, chị Paola nộp đơn xin thẻ xanh. Trong buổi hẹn tại Sở Di trú và Nhập tịch (USCIS) ở Baton Rouge vào ngày 27/5, một nhân viên hỏi về lệnh trục xuất cũ. Dù chị Paola giải thích rằng mình đang cố gắng mở lại hồ sơ, nhân viên này vẫn yêu cầu hai vợ chồng đợi ở sảnh để lấy giấy tờ cho buổi hẹn tiếp theo. Anh Adrian cho rằng đây chỉ là một “chiêu trò”. Ngay sau đó, các sĩ quan xuất hiện, còng tay chị Paola. Trước khi đi, chị kịp tháo chiếc nhẫn cưới và trao cho chồng giữ.
Anh Adrian không khỏi xúc động khi kể lại sự việc, nói rằng họ đã cố gắng “làm điều đúng đắn”. Anh tin rằng ICE nên có sự cân nhắc hơn trong các vụ bắt giữ, dù anh hiểu họ đang làm nhiệm vụ. Luật sư Carey Holliday, cựu thẩm phán di trú và hiện đại diện cho gia đình, nói: “Đây là một cách đối xử tệ bạc với cựu quân nhân. Các anh bắt vợ của họ và gửi họ về Mexico sao?”
Gia đình Clouatre đã nộp đơn xin mở lại vụ án trục xuất cũ tại tòa án di trú ở California và đang chờ quyết định, theo lời luật sư Holliday.
Về phía chính quyền, người phát ngôn Bộ An ninh Nội địa Tricia McLaughlin nói trong một tuyên bố gửi qua email rằng chị Paola “ở trong nước bất hợp pháp” và chính quyền “sẽ không bỏ qua quy định pháp luật”. Sở Di trú và Nhập tịch (USCIS) cũng đăng trên tài khoản mạng xã hội X vào ngày 9/6 (có vẻ ám chỉ vụ này) rằng việc “phớt lờ lệnh của thẩm phán di trú rời khỏi Hoa Kỳ là một ý tưởng tồi”. Cơ quan này còn thêm rằng chính phủ “ghi nhớ lâu và không khoan nhượng với sự bất tuân khi nói đến việc làm nước Mỹ an toàn trở lại”.
Cho đến ngày 12/6, USCIS cho biết đã chuyển hơn 26,000 hồ sơ cho ICE để trục xuất. Bà Margaret Stock, một chuyên gia luật di trú quân sự, nhận định rằng trước đây USCIS có nhiều sự linh hoạt hơn đối với thân nhân quân nhân xin tình trạng pháp lý. Tuy nhiên, một bản ghi nhớ ngày 28/2 cho biết cơ quan này “sẽ không còn miễn trừ” cho các nhóm từng được ưu tiên, bao gồm cả gia đình quân nhân và cựu quân nhân.
Dù USCIS vẫn có chương trình cho phép thân nhân quân nhân nhập cảnh bất hợp pháp ở lại Mỹ trong lúc xin thẻ xanh, nhưng dường như không còn chỗ cho sự linh hoạt như việc cho phép vợ cựu quân nhân như chị Paola cơ hội dừng lệnh trục xuất mà không bị bắt giữ.
Tuy nhiên, nhiều nhà tuyển quân của Thủy quân Lục chiến vẫn tiếp tục đăng quảng cáo trên mạng xã hội, nhắm đến cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha, quảng bá việc nhập ngũ như một cách để thân nhân được “bảo vệ khỏi bị trục xuất”. Bà Stock cho rằng việc này “gửi đi thông điệp sai lầm cho người nhập ngũ”.
Người phát ngôn của Thủy quân Lục chiến, Thượng sĩ Tyler Hlavac, trả lời The Associated Press rằng các nhà tuyển quân đã được thông báo họ “không phải là cơ quan có thẩm quyền” để “ngụ ý rằng Thủy quân Lục chiến có thể đảm bảo lợi ích di trú cho người nộp đơn hoặc gia đình họ”.
Tin tức từ Seattle Times/AP.
