Viola Ford Fletcher, một trong những người sống sót cuối cùng của vụ Thảm Sát Chủng Tộc Tulsa năm 1921, đã qua đời ở tuổi 111 tại một bệnh viện ở Tulsa, tiểu bang Oklahoma, bao quanh bởi gia đình. Cái chết của bà vào ngày 24 tháng 11 năm 2025, đánh dấu sự ra đi của một nhân chứng sống quan trọng, người đã kiên trì tìm kiếm công lý và bồi thường cho một trong những chương đen tối nhất lịch sử Hoa Kỳ.
Khi vụ tấn công kinh hoàng bắt đầu vào ngày 31 tháng 5 năm 1921, bà Fletcher mới 7 tuổi. Bà sống tại Greenwood, một cộng đồng da đen thịnh vượng ở Tulsa được mệnh danh là “Phố Wall Đen”. Vụ thảm sát xảy ra sau khi một tờ báo địa phương đăng tin giật gân về một người đàn ông da đen bị cáo buộc tấn công một phụ nữ da trắng, dẫn đến một đám đông người da trắng quá khích tấn công và đốt phá khu dân cư.
Trong hồi ký năm 2023 của mình, “Đừng để họ chôn vùi câu chuyện của tôi,” bà Fletcher viết: “Tôi không bao giờ quên những tàn tích cháy đen của cộng đồng thịnh vượng ngày xưa, khói bốc lên nghi ngút, và những khuôn mặt hoảng sợ của hàng xóm.” Bà mô tả việc chứng kiến những thi thể chất đống trên đường và bị một người đàn ông da trắng bắn về phía gia đình khi họ cố gắng rời đi bằng xe ngựa.
Trong nhiều thập niên, vụ thảm sát này gần như bị lãng quên cho đến khi tiểu bang Oklahoma thành lập một ủy ban điều tra vào năm 1997. Năm 2021, bà Fletcher đã điều trần trước Quốc Hội, cùng với em trai mình là Hughes Van Ellis và Lessie Benningfield Randle, đệ đơn kiện đòi bồi thường. Tuy nhiên, Tối Cao Pháp Viện Oklahoma đã bác bỏ vụ kiện này vào tháng 6 năm 2024, cho rằng những lời than phiền của họ không thuộc phạm vi luật về phiền toái công cộng của tiểu bang. Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ cũng đã xem xét vụ việc nhưng kết luận không còn cơ sở để truy tố hình sự.
Mặc dù không nhận được bồi thường trực tiếp từ thành phố hay tiểu bang, bà Fletcher đã nhận được sự hỗ trợ từ các nhóm quyên góp. Cháu trai của bà, Ike Howard, người đã thuyết phục bà chia sẻ câu chuyện của mình, cho biết quá trình này đã giúp bà được chữa lành. Sinh ngày 10 tháng 5 năm 1914, bà Fletcher đã trải qua cuộc đời đầy biến động, từng làm thợ hàn trong Thế chiến II và sau đó làm người giúp việc trong nhiều thập kỷ để nuôi ba người con. Theo tin từ Associated Press, bà đã cống hiến cả cuộc đời mình để đảm bảo rằng lịch sử không bị lãng quên.
