Một đạo luật sâu rộng, được Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump ký ban hành sau khi Quốc Hội thông qua với tỷ lệ sít sao, đang dần hé lộ những tác động lớn đến đời sống người dân Hoa Kỳ. Tại tiểu bang Washington, các chuyên gia năng lượng và giới phân tích chính sách nhận định rằng đạo luật này, được Tổng Thống Trump gọi là “Đạo Luật Vĩ Đại Và Đẹp Đẽ Nhất” (One Big Beautiful Bill), sẽ khiến hóa đơn tiền điện tăng cao.
Tuy thời điểm và mức độ tăng chưa rõ ràng, nhưng kế hoạch thuế này sẽ loại bỏ các khoản tín dụng thuế dành cho nhà ở một gia đình, cấp hàng tỷ đô la cho các công ty nhiên liệu hóa thạch và làm suy yếu các dự án năng lượng gió, mặt trời và pin mà tiểu bang Washington đang nỗ lực xây dựng. Theo một số ước tính, số tiền thất thoát sẽ lên đến hàng tỷ đô la.
Dù đối mặt với sự phản đối rộng rãi từ cử tri trên khắp cả nước, các thành viên Cộng Hòa tại Quốc Hội vẫn đoàn kết ủng hộ dự luật. Tổng Thống Trump và các đồng minh đã quảng bá đây là “đợt cắt giảm thuế lớn nhất trong lịch sử cho tầng lớp trung lưu và lao động Hoa Kỳ.” Tuy nhiên, phân tích từ Trung Tâm Ưu Tiên Ngân Sách và Chính Sách (Center on Budget and Policy Priorities) phi đảng phái cho thấy, một gia đình có thu nhập dưới $50,000 sẽ tiết kiệm chưa đến $300 vào năm 2027, trong khi những người có thu nhập từ $1 triệu trở lên sẽ tiết kiệm khoảng $90,000.
Các Dân biểu Cộng Hòa từ Washington, Dan Newhouse và Mike Baumgartner, đều bỏ phiếu ủng hộ dự luật. Các nhà lập pháp Dân Chủ đã nhiều lần cảnh báo rằng đạo luật này sẽ cắt giảm các chương trình phổ biến như Medicaid và SNAP, đồng thời làm tăng thêm hàng nghìn tỷ đô la vào nợ quốc gia. Hiện tại, rất ít biện pháp cụ thể có thể giúp bù đắp những thiệt hại cho ngành năng lượng tái tạo.
Đạo luật này được xem là trọng tâm trong chương trình nghị sự nhiệm kỳ hai của Tổng Thống Trump, đánh dấu bước đi mới nhất trong cuộc chiến chống lại khoa học khí hậu của ông. Tổng Thống Trump đang tăng cường ủng hộ nhiên liệu hóa thạch gây nóng địa cầu và cắt giảm các quy định về môi trường và khí hậu. Động thái này được nhận định là một bước lùi khổng lồ cho ngành công nghiệp năng lượng tái tạo, vốn bùng nổ dưới thời Tổng Thống Joe Biden. Người dân Washington sẽ phải chịu hóa đơn tiền điện cao hơn do chi phí xây dựng các dự án gió, mặt trời và pin mới có thể tăng thêm 30% hoặc hơn nữa.
Ông Joe Nguyễn, Giám đốc Sở Thương Mại tiểu bang Washington, cho biết trong một cuộc thảo luận gần đây: “Điều này sẽ tác động đến việc làm của chúng ta; nó sẽ làm cho tiền điện của quý vị đắt hơn. Và thẳng thắn mà nói, nó có thể khiến chúng ta đối mặt với nguy cơ mất điện hoặc cắt điện nhiều hơn.”
Một trong những tác động tức thì nhất của đạo luật này là việc loại bỏ các khoản tín dụng năng lượng sạch dân cư, vốn có thể giúp các hộ gia đình ở Washington tiết kiệm từ $390 đến $900 mỗi năm. Những người lắp đặt tấm pin mặt trời trên mái nhà, máy bơm nhiệt hoặc các thiết bị tương tự trước đây được hưởng khoản tín dụng thuế trị giá 30% chi phí, nhưng ưu đãi này sẽ chấm dứt vào ngày 31 tháng 12. Ngoài ra, đạo luật cũng loại bỏ khoản giảm giá $7,500 cho một số xe điện và tín dụng cho việc kiểm toán sử dụng năng lượng và cải tạo nhà cửa.
Tiểu bang Washington dự kiến sẽ mất khoảng 8.7 tỷ đô la đầu tư vào năng lượng sạch. Đạo luật thuế này cũng loại bỏ dần các khoản tín dụng cho các trang trại điện gió và mặt trời quy mô lớn hoặc lưu trữ pin, vốn là các khoản trợ cấp thời Tổng Thống Biden có thể cắt giảm chi phí gần một phần ba.
Các dự án như trang trại điện gió Horse Heaven Hills ở Hạt Benton, ban đầu ước tính tốn khoảng 1.7 tỷ đô la, có thể đã được giảm khoảng 510 triệu đô la nhờ tín dụng đầu tư 30%. Giờ nay, những khoản tín dụng này phần lớn đã bị loại bỏ, trừ khi dự án có thể hoàn thành vào cuối năm 2027 hoặc khởi công trước mùa hè năm sau. Theo ông Glenn Blackmon, Giám đốc Văn Phòng Chính Sách Năng Lượng Washington, khung thời gian rút ngắn này có thể khiến nhiều dự án bị hủy bỏ hoặc thu hẹp quy mô đáng kể. Kết quả là, Washington có khả năng mất đi các dự án năng lượng tái tạo do những phức tạp phát sinh.
Vấn đề này nghiêm trọng bởi vì Washington cần nhiều năng lượng sạch hơn để thay thế các nguồn nhiên liệu hóa thạch và đáp ứng nhu cầu điện tăng vọt, một phần do sự xuất hiện ngày càng nhiều của các trung tâm dữ liệu “ngốn” điện. Bất kỳ dự án năng lượng tái tạo nào vẫn được triển khai sẽ đắt đỏ hơn, và chi phí tăng thêm này sẽ được chuyển sang người tiêu dùng, theo ông Blackmon. Ông giải thích: “Không cần một mô hình kinh tế phức tạp để nhận ra rằng nếu bạn tăng giá 30% hoặc 40%, thì chi phí điện sẽ cao hơn.”
Tiểu bang Washington phải theo đuổi năng lượng tái tạo theo Đạo Luật Chuyển Đổi Năng Lượng Sạch (Clean Energy Transformation Act – CETA) năm 2019. Đạo luật này yêu cầu đóng cửa các nhà máy điện than vào cuối năm nay và đưa lưới điện của tiểu bang không phát thải khí nhà kính vào năm 2045. Do đó, bất kỳ dự án năng lượng mới nào được xây dựng để đáp ứng nhu cầu gia tăng đều phải từ các nguồn tái tạo như gió hoặc mặt trời. Thủy điện cũng là một lựa chọn, nhưng các đề xuất xây đập mới rất hiếm và nguồn tài nguyên này cũng đang chịu ảnh hưởng bởi tình trạng hạn hán kéo dài do biến đổi khí hậu.
Đối với Seattle City Light, nhu cầu tăng cao đồng nghĩa với việc công ty phải tăng gấp đôi lượng điện khả dụng trong chín năm tới, theo bà Dawn Lindell, Giám đốc điều hành. Kế hoạch thuế mới không chỉ tăng chi phí năng lượng mà còn là một bước đi sai lầm cho một hành tinh đang nóng lên nhanh chóng. Bà Lindell nhấn mạnh: “Bây giờ không phải là lúc để chúng ta nhắm mắt làm ngơ.”
Công ty năng lượng lớn nhất tiểu bang, Puget Sound Energy, cũng ở trong tình thế tương tự. Dù các ưu đãi thuế bị thu hồi, công ty vẫn phải mua thêm năng lượng tái tạo. Khi các dự án đó bắt đầu phát điện, chi phí tăng thêm sẽ được phản ánh trên hóa đơn của khách hàng, ông Matt Steuerwalt, phó chủ tịch phụ trách đối ngoại của công ty, cho biết. Dù việc mất các ưu đãi thuế sẽ đẩy giá lên, ông Blackmon vẫn nhìn thấy một mặt tích cực: giá nhiên liệu hóa thạch vẫn biến động, trong khi giá năng lượng tái tạo đang có xu hướng giảm. Về lâu dài, quá trình chuyển đổi của Washington sang năng lượng gió và mặt trời vẫn sẽ là lựa chọn kinh tế hơn, theo Seattle Times.
