Caracas, Venezuela – Venezuela vừa trả tự do cho 10 công dân Hoa Kỳ và thường trú nhân bị giam giữ, trong một thỏa thuận trao đổi phức tạp đưa hàng trăm di dân Venezuela bị Hoa Kỳ trục xuất về El Salvador trở về quê nhà. Những người này từng bị trục xuất theo chính sách siết chặt di trú của chính quyền Tổng Thống Donald Trump.
Thỏa thuận ba bên này được xem là một thành tựu ngoại giao đáng kể cho Tổng Thống Venezuela Nicolás Maduro. Đồng thời, nó cũng giúp Tổng Thống Donald Trump đạt được mục tiêu đưa công dân Hoa Kỳ bị giam giữ ở nước ngoài về nước.
Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio cho biết trong một tuyên bố: “Mọi công dân Hoa Kỳ bị giam giữ trái phép ở Venezuela giờ đã được tự do và trở về quê hương.” Ông cũng gửi lời cảm ơn Tổng Thống El Salvador Nayib Bukele, một đồng minh của Tổng Thống Trump, vì vai trò của ông trong thỏa thuận.
Tổng Thống Bukele xác nhận El Salvador đã bàn giao tất cả công dân Venezuela bị giam giữ trong nước. Tổng Thống Maduro cũng mô tả ngày thứ Sáu là “một ngày tràn đầy phước lành và tin tốt lành cho Venezuela.”
Hạt nhân của thỏa thuận là hơn 250 di dân Venezuela đã được El Salvador trả tự do. Vào tháng 3, chính quyền Tổng Thống Trump đã chi 6 triệu USD cho El Salvador để giam giữ những người này trong nhà tù khét tiếng của quốc gia Trung Mỹ. Thỏa thuận này gây tranh cãi lớn khi Tổng Thống Trump viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Ngoại bang (Alien Enemies Act) từ thế kỷ 18 để nhanh chóng trục xuất những người mà chính quyền ông cáo buộc thuộc băng đảng đường phố bạo lực Tren de Aragua. Tuy nhiên, chính quyền Tổng Thống Trump đã không đưa ra bằng chứng xác thực để hỗ trợ những cáo buộc này.
Những di dân Venezuela này bị giam giữ tại Trung tâm Giam giữ Khủng bố (Terrorism Confinement Center), hay CECOT, một nhà tù lớn được xây dựng để giam giữ các thành viên băng đảng trong cuộc chiến chống tội phạm của Tổng Thống Bukele. Các tổ chức nhân quyền đã ghi nhận hàng trăm trường hợp tử vong cũng như các trường hợp tra tấn bên trong nhà tù này.
Sau khi về đến Venezuela, một số di dân đã làm dấu thánh, khóc và ôm chầm lấy nhau. Tổng Thống Maduro cáo buộc rằng một số người trong số họ đã phải chịu nhiều hình thức lạm dụng tại nhà tù El Salvador, và một người thậm chí đã mất một quả thận “do bị đánh đập.”
Trong số những công dân Hoa Kỳ được thả có ông Lucas Hunter, 37 tuổi, người mà gia đình cho biết đã bị lính biên phòng Venezuela bắt cóc vào tháng 1 khi đang đi nghỉ ở Colombia. Một trường hợp khác là Wilbert Castenada, cựu đặc nhiệm SEAL Hải quân, bị bắt tại phòng khách sạn ở Caracas năm ngoái. Một tổ chức phi lợi nhuận đã vận động cho việc trả tự do của ông cho biết các quan chức Venezuela ban đầu cáo buộc sai ông có liên quan đến âm mưu đảo chính nhưng sau đó đã rút lại cáo buộc này.
Việc di dân được trả về là một chiến thắng vô giá cho Tổng Thống Maduro khi ông tiếp tục nỗ lực khẳng định vị thế tổng thống của mình, bất chấp những bằng chứng đáng tin cậy cho thấy ông đã thất cử trong cuộc bầu cử năm ngoái. Mặc dù Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ vẫn giữ chính sách không công nhận chính quyền Maduro và chỉ công nhận Quốc Hội được bầu vào năm 2015 là chính phủ hợp pháp của đất nước, hai chính phủ vẫn thực hiện các cuộc trao đổi gần đây. Vào tháng 5, Venezuela đã trả tự do cho một cựu chiến binh Không quân Hoa Kỳ, và ba tháng trước đó, sáu công dân Hoa Kỳ khác cũng đã được thả.
Theo tường trình từ ABC News.
