Tổng Thống Donald Trump gần đây đã gợi ý rằng các đài truyền hình nào đưa tin “xấu” về ông nên bị tước giấy phép, làm dấy lên nhiều câu hỏi về quyền hạn của chính quyền trong việc này.
Những nhận định này được đưa ra sau khi chính quyền đe dọa hành động pháp lý, dẫn đến việc đài ABC phải đình chỉ chương trình trò chuyện đêm khuya của người dẫn chương trình Jimmy Kimmel. Trước đó, ông Kimmel đã đưa ra những bình luận về nghi can giết người Charlie Kirk, cho rằng những người ủng hộ Tổng Thống Trump đã cố gắng “mô tả đứa trẻ này khác đi so với bản chất thực sự của chúng”.
Tại Hoa Kỳ, giấy phép phát sóng được cấp bởi Ủy Ban Truyền Thông Liên Bang (FCC). Điều này đặt ra câu hỏi liệu chính quyền của Tổng Thống Trump có thực sự có thể thu hồi giấy phép phát sóng hay không, và liệu FCC có quyền điều tiết nội dung hay không.
Vai trò của Ủy Ban Truyền Thông Liên Bang (FCC)
Được thành lập vào năm 1934, FCC ban đầu có nhiệm vụ cấp phép cho các tần số phát sóng radio – và sau này là truyền hình – vốn khan hiếm vào thời điểm đó. Ủy ban này có quyền hạn lớn nhất đối với các đài truyền hình và radio địa phương, nhưng thường không điều tiết các kênh truyền hình cáp, vệ tinh hoặc nội dung trực tuyến, theo trang web của cơ quan này.
FCC không trực tiếp giám sát các mạng lưới quốc gia lớn như NBC, ABC, CBS và Fox – vốn cung cấp tin tức, thể thao và các chương trình khác cho các đài địa phương. Tuy nhiên, họ đặt ra các quy tắc về việc tiết lộ nhà tài trợ, phát sóng khẩn cấp, và nội dung liên quan đến tục tĩu và thuần phong mỹ tục. Ngoài ra, FCC còn mở rộng quyền tiếp cận internet và xem xét các vụ sáp nhập, mua lại của các công ty viễn thông.
Giáo sư luật Daniel Deacon từ Đại học Michigan cho biết FCC có thể ngăn chặn hiệu quả các vụ sáp nhập bằng cách từ chối chuyển giao giấy phép phát sóng cho chủ sở hữu mới. Ông nói: “Họ có thể kết thúc một thỏa thuận bằng cách thông báo cho một công ty phát sóng rằng họ không thể có giấy phép của công ty mà họ đang mua.”
FCC có thuộc kiểm soát của Dân Chủ hay Cộng Hòa?
FCC được điều hành bởi năm ủy viên, do Tổng Thống bổ nhiệm và được Thượng Viện chuẩn thuận. Không quá ba ủy viên có thể thuộc cùng một đảng chính trị. Chủ tịch hiện tại là Brendan Carr, một thành viên đảng Cộng Hòa, người đã làm ủy viên từ năm 2017 và được thăng chức lãnh đạo ủy ban khi Tổng Thống Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai.
Hai ủy viên khác hiện tại là Anna Gomez, thuộc đảng Dân Chủ, và Olivia Trusty, thuộc đảng Cộng Hòa. Hai vị trí vẫn đang trống sau khi hai ủy viên, một Dân Chủ và một Cộng Hòa, đã từ chức vào tháng Sáu vừa qua.
Phản ứng của các ủy viên FCC về Jimmy Kimmel
Một tranh cãi đã nổ ra khi Chủ tịch FCC, ông Carr, kêu gọi hành động chống lại Jimmy Kimmel sau khi người dẫn chương trình đêm khuya này đùa cợt về việc Tổng Thống Trump thương tiếc Charlie Kirk và dường như đã gợi ý sai rằng kẻ giết người có ảnh hưởng cánh hữu là một người ủng hộ Tổng Thống Trump.
Ông Carr đã phát biểu trên podcast rằng có những “biện pháp khắc phục” mà FCC có thể xem xét. Ông nói: “Chúng ta có thể làm điều này một cách dễ dàng hoặc khó khăn. Các công ty này có thể tìm cách thay đổi hành vi và hành động, thẳng thắn mà nói, đối với Kimmel hoặc sẽ có thêm công việc cho FCC phía trước.”
Chỉ trong vài giờ, Nexstar và Sinclair, hai công ty sở hữu hàng chục đài địa phương trên khắp đất nước liên kết với mạng lưới ABC, tuyên bố sẽ ngừng phát sóng chương trình của Kimmel. ABC sau đó đã xác nhận rằng chương trình của Kimmel sẽ bị đình chỉ vô thời hạn.
Bà Gomez, ủy viên duy nhất của đảng Dân Chủ tại FCC, đã đưa ra tuyên bố chỉ trích áp lực từ chính quyền và cáo buộc ABC “nhượng bộ hèn nhát trước doanh nghiệp”. Bà nói: “Chúng ta không thể cho phép một hành động bạo lực chính trị không thể tha thứ bị bóp méo thành lý do để kiểm duyệt và kiểm soát của chính phủ. FCC này không có quyền hạn, khả năng hay quyền hiến định để giám sát nội dung hay trừng phạt các đài truyền hình vì những lời nói mà chính phủ không thích.”
Tin từ BBC News cũng cho biết Nexstar là chủ sở hữu đài truyền hình địa phương lớn nhất Hoa Kỳ với khoảng 200 đài. Tuần này, công ty đã công bố thỏa thuận trị giá 6.2 tỷ Mỹ kim để mua lại Tegna, đối thủ sở hữu hơn 60 đài. Thỏa thuận này cần sự chấp thuận của FCC và việc nới lỏng các quy tắc về hợp nhất ngành. Các nhà phê bình lập luận rằng lập trường của công ty bị ảnh hưởng bởi chính quyền của Tổng Thống Trump.
FCC có yêu cầu các đài phát sóng quan điểm đối lập không?
Năm 1949, ủy ban bắt đầu thi hành một quy tắc được gọi là Học thuyết Công bằng (Fairness Doctrine), yêu cầu các đài phải trình bày các quan điểm khác nhau về các vấn đề gây tranh cãi. Tuy nhiên, các đài được linh hoạt trong việc diễn giải quy tắc và không có yêu cầu tất cả các quan điểm phải được phát sóng với thời lượng bằng nhau. Quy tắc này đã bị loại bỏ vào năm 1987 dưới thời chính quyền Tổng Thống Reagan như một phần của nỗ lực bãi bỏ quy định rộng rãi hơn.
Các đài vẫn được yêu cầu dành thời lượng phát sóng bằng nhau cho các ứng cử viên chính trị đối lập trong các cuộc bầu cử, nhưng FCC không bắt buộc phải đưa tin cân bằng về các vấn đề khác.
Liệu FCC có thể hủy giấy phép phát sóng?
Với vai trò Tổng Thống và trong các chiến dịch tranh cử, Tổng Thống Trump định kỳ trở lại ý tưởng rằng các đài truyền hình chỉ trích ông có thể bị mất giấy phép.
Các quy tắc của FCC nói chung yêu cầu các đài địa phương phải phát sóng vì lợi ích công cộng. Tuy nhiên, trang web của cơ quan này cũng đề cập rằng luật pháp cấm họ ngăn chặn việc phát sóng bất kỳ quan điểm cụ thể nào. Dù vậy, các chuyên gia cho rằng các quy tắc này rất rộng và cho phép cơ quan này có quyền tự quyết đáng kể.
Ông Brent Skorup, thành viên pháp lý tại Viện Cato theo chủ nghĩa tự do, nói: “Về cơ bản, các đài phát sóng không có đầy đủ quyền Tu Chính Án Thứ Nhất như những người còn lại trong chúng ta.” Ông Skorup cho biết việc thực thi các quy định cấp phép đã giảm dần kể từ chính quyền Tổng Thống Reagan vào những năm 1980, nhưng nhiều kênh – từ các đài xã hội chủ nghĩa đến các đài tôn giáo – đã bị xử phạt trong những năm đầu của FCC. Ông khẳng định: “Về lý thuyết, FCC vẫn có thể thu hồi giấy phép đài. Cả hai đảng trong nhiều thập kỷ đều không muốn từ bỏ hệ thống cấp phép rất mạnh mẽ này.”
