Ủy ban Giám sát Hạ viện Hoa Kỳ vừa khởi động một cuộc điều tra về dự án đường sắt cao tốc của California. Cuộc điều tra này nhằm làm rõ liệu các ước tính về chi phí và số lượng hành khách có bị “trình bày sai lệch” một cách cố ý để đảm bảo nguồn tài trợ từ liên bang và tiểu bang hay không, theo tin từ Mercury News ngày 25/08/2025.
Dân biểu James Comer, Chủ tịch Ủy ban Giám sát (Đảng Cộng Hòa, Kentucky), đã yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ cung cấp các tài liệu và thông tin liên lạc liên quan đến Cơ quan Đường sắt Cao tốc California trước ngày 2 tháng 9. Ông Comer nhấn mạnh rằng mục đích là để hiểu rõ hơn về việc phân bổ tiền thuế của người dân.
Trong một tuyên bố, Dân biểu Comer cho biết: “Là một phần của cuộc điều tra, chúng tôi đang tìm hiểu xem liệu Cơ quan Đường sắt Cao tốc California có cố ý trình bày sai lệch các dự báo về số lượng hành khách và khả năng tài chính của dự án để đảm bảo nguồn vốn liên bang và tiểu bang hay không.” Ông cũng thêm rằng việc Cơ quan này lặp đi lặp lại việc sử dụng các dự báo gây hiểu lầm, bất chấp cảnh báo từ các chuyên gia, đã đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về việc liệu các quỹ có được phân bổ dưới danh nghĩa sai trái hay không. “Chi phí đội vốn khổng lồ và thiếu tiến bộ đòi hỏi phải đánh giá lại xem liệu Cơ quan Đường sắt Cao tốc California có hành động minh bạch và tuân thủ luật pháp hay không,” ông Comer nói.
Dự án đường sắt cao tốc này ban đầu được cử tri California chấp thuận vào năm 2008, cho phép vay 10 tỷ USD, với cam kết tuyến đường sẽ đi vào hoạt động vào năm 2020, kết nối Los Angeles, Thung lũng Trung tâm và San Francisco cùng các cộng đồng khác. Tuy nhiên, đã hơn 5 năm trôi qua kể từ thời hạn đó, chưa có đoạn đường ray vĩnh viễn nào được lắp đặt và ước tính chi phí đã tăng vọt lên hơn 100 tỷ USD.
Một báo cáo cập nhật dự án năm 2025 từ Cơ quan Đường sắt Cao tốc California cho thấy một đoạn đường từ Madera đi qua giữa Kings và Bakersfield đang “trong quá trình xây dựng”. Một phân đoạn nhỏ hơn bên ngoài Bakersfield được coi là “cơ bản hoàn thành”. Báo cáo cũng khoe rằng dự án đã tạo ra gần 14.800 việc làm trong ngành xây dựng.
Tuy nhiên, một báo cáo khác của cơ quan này được công bố vào thứ Sáu tuần trước đã chỉ ra rằng đoạn Thung lũng Trung tâm, phần duy nhất đang được xây dựng hiện nay, có thể sẽ không mang lại lợi nhuận khi đi vào hoạt động, có thể sớm nhất là vào năm 2032. Doanh thu dự kiến chỉ đủ để bù đắp từ 45% đến 74% chi phí hoạt động.
Vào tháng trước, chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã rút khoảng 4 tỷ USD tiền liên bang chưa sử dụng cho dự án, vốn đã bị Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và các thành viên Đảng Cộng Hòa chỉ trích từ lâu vì chi phí ngày càng tăng và tiến độ xây dựng chậm chạp. Quyết định rút tiền này được đưa ra sau một báo cáo liên bang gay gắt kết luận rằng “không có con đường khả thi” nào để hoàn thành dù chỉ một phần của dự án bị trì hoãn lâu dài này.
Thượng nghị sĩ tiểu bang Dave Cortese, Chủ tịch Ủy ban Giao thông Thượng viện California, tuyên bố rằng việc mất tài trợ liên bang sẽ không “làm trật bánh” dự án, khẳng định dự án có đủ sự hỗ trợ từ nguồn tài trợ của tiểu bang. Ông Cortese đã lên kế hoạch tổ chức một cuộc họp báo vào thứ Hai, ngày 25 tháng 8, cùng các nhà lập pháp và lãnh đạo công đoàn lao động để cập nhật thông tin về dự án.
