Cuộc bầu cử quốc hội tại Cộng hòa Czech diễn ra vào Thứ Sáu và Thứ Bảy tới đây có thể đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, khiến quốc gia này rời xa lập trường ủng hộ Ukraine và tiến gần hơn tới dòng chính châu Âu mà Hungary và Slovakia đang theo đuổi với xu hướng thân Nga. Tỷ phú Andrej Babiš được dự đoán sẽ giành chiến thắng, trở thành nhà lãnh đạo dân túy mới nhất tại Trung Âu có màn tái xuất ấn tượng.
Nếu thắng cử, ông Babiš sẽ cùng Thủ tướng Viktor Orbán của Hungary và Thủ tướng Robert Fico của Slovakia thành lập một nhóm các quốc gia phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine, tiếp tục nhập cảng dầu của Nga và chống lại các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga. Liên minh cầm quyền hiện tại của Thủ tướng Petr Fiala đã lấy mối đe dọa từ Moscow làm trọng tâm chiến dịch, kêu gọi cử tri “Hãy bầu cho tự do! Hãy bầu cho an ninh!”.
Ngược lại, ông Babiš đổ lỗi cho ông Fiala về các vấn đề như khủng hoảng năng lượng và lạm phát tăng vọt, cam kết sẽ bãi bỏ cải cách lương hưu và ngừng viện trợ cho Ukraine. Tổng thống Czech Petr Pavel nhận định tại Đại học Harvard rằng sau cuộc bầu cử, chính phủ có thể sẽ có một “cơ cấu rất khác biệt”.
Ông Babiš đã liên kết với người bạn Orbán để tạo ra liên minh “Patriots for Europe” (Những người Yêu nước vì Châu Âu) trong Quốc Hội Âu Châu, đại diện cho các nhóm cực hữu với những lập trường chống di dân, phê phán chính sách khí hậu của EU và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Mặc dù ông Babiš phủ nhận việc có thiện cảm với Nga, nhưng ông có kế hoạch hủy bỏ sáng kiến mua sắm khoảng 3.5 triệu quả đạn pháo rất cần thiết cho Ukraine từ các thị trường ngoài EU.
Trong nhiệm kỳ Thủ tướng đầu tiên, ông Babiš từng ca ngợi Tổng Thống Donald Trump và đã lấy cảm hứng từ khẩu hiệu “Make America Great Again” cho chiến dịch “Strong Czechia” của mình. Ông cũng từng gọi việc Tổng Thống Donald Trump tái đắc cử là một “sự trở lại đầy ngoạn mục” và tin rằng Tổng Thống Donald Trump sẽ chấm dứt cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, theo tin từ ABC News.
Ông Babiš là một nhân vật gây tranh cãi, từng đối mặt với cáo buộc hợp tác với cảnh sát mật thời Cộng sản, các cuộc biểu tình lớn năm 2019, và liên quan đến hồ sơ Pandora Papers về tài khoản ngoại quốc. Hiện ông vẫn bị buộc tội gian lận liên quan đến trợ cấp của EU và Quốc Hội mới sẽ phải bãi bỏ quyền miễn trừ của ông để tòa án đưa ra phán quyết.
Dù được dự đoán sẽ giành khoảng 30% số phiếu, ông Babiš sẽ cần các đối tác liên minh. Các đối tác tiềm năng bao gồm liên minh cực tả Enough và liên minh cực hữu Freedom and Direct Democracy, những nhóm có quan điểm thân Nga, chống EU/NATO và muốn trục xuất hầu hết 380,000 người tị nạn Ukraine khỏi đất nước. Dù ông Babiš không muốn rời EU hay NATO, ông có thể liên minh với các nhóm này để kiểm soát truyền thông công, bác bỏ Thỏa thuận Xanh của EU hoặc hiệp ước di dân.
Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng một mạng lưới gần 300 tài khoản TikTok giả mạo đã được sử dụng để phát tán tuyên truyền thân Nga, ủng hộ các nhóm nhỏ này, thu hút hàng triệu lượt xem mỗi tuần.
