Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, dù Tổng thống Trump liên tục khẳng định các cuộc tấn công quân sự của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran đã “triệt tiêu hoàn toàn” chương trình hạt nhân của nước này, cộng đồng tình báo và các quan chức trong chính quyền của ông lại cho rằng giải pháp ngoại giao là vô cùng quan trọng.
Theo các nguồn tin của ABC News, báo cáo tình báo ban đầu cho thấy cuộc tấn công hồi cuối tuần chỉ làm chậm tiến độ chương trình hạt nhân của Iran vài tháng, chứ không hủy diệt hoàn toàn. Trong khi đó, các đồng minh châu Âu đang nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ. Một nguồn tin thân cận với các cuộc thảo luận cho biết Ngoại trưởng Marco Rubio đã thừa nhận sự cần thiết của một giải pháp ngoại giao.
Tuy nhiên, công chúng lại nhận thấy những thông điệp trái chiều từ phía chính quyền Tổng thống Trump về mức độ cấp bách của các cuộc đàm phán mới với Iran. Tổng thống Trump phát biểu với phóng viên rằng Iran sẽ không có vũ khí hạt nhân và “đó là điều cuối cùng họ đang nghĩ đến lúc này”.
Trong chuyến đi tới The Hague dự hội nghị thượng đỉnh NATO, Tổng thống Trump còn đăng trên mạng xã hội Truth Social rằng Trung Quốc sẽ được phép mua dầu của Iran. Các quan chức trong chính quyền đã từ chối trả lời liệu điều này có nghĩa là dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Iran hay không, nhưng các nhà phân tích dự đoán đây có thể là dấu hiệu nới lỏng thực thi các biện pháp hạn chế thương mại.
Các quan chức Mỹ công khai cũng tránh sử dụng cụm từ “áp lực tối đa” để mô tả chiến dịch trừng phạt Iran sau khi Tổng thống Trump quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2018. Đặc phái viên của Tổng thống Trump tới Trung Đông, Steve Witkoff, được cho là đã liên lạc với Iran trong suốt cuộc xung đột với Israel, nhưng chưa có kế hoạch cho cuộc gặp mặt trực tiếp nào.
Các chuyên gia như Dana Stroul, cựu phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng phụ trách Trung Đông, nhấn mạnh: “Việc quay trở lại ngoại giao cần bắt đầu càng sớm càng tốt.” Bà cũng cho biết các hoạt động quân sự, dù là của Israel hay Mỹ, cũng không thể loại bỏ hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran. Bà giải thích: “Kho dự trữ uranium đã được làm giàu đã được di chuyển, chúng ta không biết nó ở đâu, và một số cơ sở hạt nhân của Iran đã bị hư hại nhưng chưa bị loại bỏ.”. Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi cũng cho biết Iran đã di chuyển uranium làm giàu, nhưng IAEA hiện không nắm được thông tin về số lượng.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Tammy Bruce khẳng định Tổng thống Trump “tự tin” rằng Iran không thể sở hữu vũ khí hạt nhân và “hiểu rằng giờ đây họ sẽ không có được nó”. Bà cũng nói thêm: “Cách chúng ta tiến về phía trước từ đây là tùy thuộc vào Tổng thống Hoa Kỳ.”.
Trước đó, Iran và Mỹ đã tiến hành năm vòng đàm phán gián tiếp về chương trình hạt nhân của Tehran. Nếu các cuộc đàm phán tiếp tục, yêu cầu chính của Tổng thống Trump vẫn là Iran phải cam kết không làm giàu uranium trên lãnh thổ của mình. Các chuyên gia lo ngại về việc IAEA không rõ tung tích của uranium làm giàu, có thể dẫn đến khủng hoảng phổ biến vũ khí hạt nhân.
Phó Tổng thống JD Vance cho biết chính quyền Tổng thống Trump sẽ “hợp tác” với Iran để “làm gì đó với nguồn nhiên liệu đó”, nhưng chưa rõ tiến triển ra sao. Các quan chức Mỹ, bao gồm cả Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, cho biết Mỹ tiếp tục liên lạc với Iran thông qua các kênh trung gian để tạo cơ hội cho Iran ngồi vào bàn đàm phán.
Theo các nhà phân tích từ ABC News, các cuộc tấn công hồi cuối tuần đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cách tiếp cận của Washington đối với chương trình hạt nhân của Iran, cho thấy Mỹ sẵn sàng hành động mạnh mẽ. Iran đang ở thế yếu về ngoại giao, và Tổng thống Trump có cơ hội để yêu cầu dỡ bỏ hoàn toàn cơ sở hạ tầng chương trình hạt nhân của Iran và chấm dứt tham vọng làm giàu uranium trong tương lai của nước này.
