Cuộc chiến pháp lý về nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh vẫn chưa kết thúc, bất chấp chiến thắng lớn của chính quyền Tổng thống Trump vào thứ Sáu tuần trước trong việc hạn chế các lệnh cấm toàn quốc.
Các luật sư ủng hộ người nhập cư thề sẽ tiếp tục đấu tranh để đảm bảo quyền công dân theo nơi sinh vẫn là luật, trong bối cảnh Tổng thống đang cố gắng xóa bỏ tiền lệ hơn một thế kỷ.
Phán quyết của Tòa Tối Cao gửi các vụ kiện thách thức sắc lệnh hành pháp về quyền công dân theo nơi sinh của Tổng thống trở lại các tòa án cấp dưới. Tuy nhiên, số phận cuối cùng của chính sách này vẫn chưa chắc chắn.
Quyền công dân theo nơi sinh đảm bảo rằng mọi người sinh ra tại Hoa Kỳ, bao gồm cả con cái của những người mẹ nhập cư bất hợp pháp, đều trở thành công dân Mỹ. Quy định này có nguồn gốc từ sau Nội chiến, khi Quốc hội phê chuẩn Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp, một phần nhằm đảm bảo người da đen, bao gồm cả những người từng là nô lệ, có quyền công dân.
Tu chính án nêu rõ: “Tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Hợp chủng quốc Hoa Kỳ và chịu sự chi phối của thẩm quyền của nó, đều là công dân của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.”
Ba mươi năm sau, Wong Kim Ark, một người Mỹ gốc Hoa, bị từ chối tái nhập cảnh Hoa Kỳ sau khi đi du lịch nước ngoài. Vụ kiện của ông đã dẫn đến việc Tòa Tối Cao phán quyết rõ ràng rằng tu chính án này trao quyền công dân cho bất kỳ ai sinh ra tại Hoa Kỳ, bất kể tình trạng pháp lý của cha mẹ họ.
Tổng thống Trump đã kêu gọi chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh, gọi đây là “thỏi nam châm thu hút nhập cư bất hợp pháp.” Ông và những người ủng hộ tập trung vào cụm từ “chịu sự chi phối của thẩm quyền của nó” trong tu chính án, cho rằng điều đó có nghĩa là Hoa Kỳ có thể từ chối công dân cho trẻ em sinh ra từ những người mẹ bất hợp pháp.
Tuy nhiên, nhiều thẩm phán liên bang đã bác bỏ cách giải thích này, ban hành các lệnh cấm toàn quốc ngăn chặn sắc lệnh của Tổng thống có hiệu lực. Như Thẩm phán John Coughenour đã nói: “Tôi đã tại vị hơn bốn thập kỷ. Tôi không thể nhớ một vụ án nào khác mà câu hỏi được đặt ra lại rõ ràng như vụ này. Đây là một sắc lệnh trắng trợn vi hiến.”
Phán quyết của Tòa Tối Cao là một chiến thắng chiến lược cho chính quyền Tổng thống Trump, vì nó giới hạn thẩm quyền của một thẩm phán duy nhất trong việc ban hành các lệnh cấm toàn quốc. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao đã không xem xét bản chất của yêu cầu của Tổng thống Trump để thực thi sắc lệnh hành pháp về quyền công dân theo nơi sinh.
Các trường hợp thách thức chính sách quyền công dân theo nơi sinh được gửi trở lại các tòa án cấp dưới. Các luật sư ủng hộ quyền công dân theo nơi sinh đang tìm cách xin chứng nhận vụ kiện theo diện tập thể trên toàn quốc để duy trì lệnh cấm có hiệu lực.
Theo các chuyên gia pháp lý, việc có được sự chấp thuận theo diện tập thể trên toàn quốc là rất khó khăn. Công lý Sonia Sotomayor, trong ý kiến phản đối của mình, đã kêu gọi các tòa án cấp dưới hành động nhanh chóng để xét xử các vụ án này, nhằm cho phép Tòa án Tối cao xem xét lại các chính sách “trắng trợn bất hợp pháp và có hại như Sắc lệnh Công dân.”
Những người phản đối sắc lệnh của Tổng thống Trump cảnh báo rằng điều này sẽ dẫn đến sự hỗn loạn và nhầm lẫn do các chính sách không đồng nhất trên các tiểu bang.
Tin tức từ Associated Press.
