Phiên điều trần về việc bãi nhiệm Cảnh sát trưởng Hạt San Mateo, bà Christina Corpus, đã kết thúc tuần đầu tiên, chủ yếu tập trung vào các mã lương, nhật ký làm thêm giờ và bảng chấm công chi tiết. Điều này diễn ra mặc dù Công Tố Viên Hạt trước đó đã kết luận rằng các vấn đề về thẻ chấm công chỉ là lỗi hành chính, không phải gian lận.
Bối cảnh vụ việc bắt nguồn từ bản báo cáo Cordell, được công bố vào tháng 11 năm 2024 bởi cựu Thẩm phán LaDoris Cordell. Bản đánh giá dài 400 trang do hạt ủy quyền này đã nêu chi tiết các cáo buộc về hành vi trả đũa, sai phạm tại nơi làm việc, bắt nạt, và tuyên bố bà Corpus tìm cách đảm bảo mức lương cao cho cựu chánh văn phòng của mình, ông Victor Aenlle, bất chấp những nghi vấn về trình độ của ông này. Các luật sư của hạt đã viện dẫn báo cáo này như bằng chứng cho thấy bà Corpus đã lạm dụng quyền hạn và trả đũa những người chỉ trích.
Bản báo cáo đã thúc đẩy Hội Đồng Giám Sát Hạt (Board of Supervisors) kêu gọi một cuộc bầu cử đặc biệt vào tháng 3 năm 2025, được biết đến là Biện pháp A (Measure A). Biện pháp này đã được cử tri thông qua, cho phép Hội Đồng có thể bãi nhiệm Cảnh sát trưởng với tỷ lệ bỏ phiếu bốn phần năm cho đến hết nhiệm kỳ của bà Corpus vào năm 2028.
Trọng tâm của tranh cãi về thẻ chấm công là vụ bắt giữ ông Carlos Tapia, Chủ tịch Hiệp hội Phó Cảnh sát trưởng, vào tháng 11 năm 2024. Các luật sư của hạt cho rằng đây là một động thái trả đũa nhắm vào một người chỉ trích công khai, trong khi các luật sư của bà Corpus khẳng định đây là một cuộc điều tra hợp pháp về cáo buộc gian lận lương bổng.
Vụ việc có tính chất nghiêm trọng. Bà Corpus, được bầu vào năm 2022 và là cảnh sát trưởng gốc La Tinh đầu tiên của hạt, đang nỗ lực để giữ chức vụ sau khi hai nghiệp đoàn cảnh sát buộc tội bà tham nhũng, sai phạm tại nơi làm việc, trả đũa và có mối quan hệ không phù hợp với ông Aenlle. Các cáo buộc bao gồm việc bà Corpus cố gắng đảm bảo mức lương từ 192,000 đến 246,000 Mỹ kim cho ông Aenlle, bất chấp những gì hạt cho là trình độ không đủ.
Tháng 6 vừa qua, Hội Đồng Giám Sát đã bỏ phiếu bãi nhiệm bà Corpus theo Biện pháp A. Bà Corpus đã kháng cáo, dẫn đến phiên điều trần công khai kéo dài hai tuần đang diễn ra tại Tòa Thượng Thẩm Hạt San Mateo ở Redwood City. Thẩm phán về hưu James Emerson đang chủ trì phiên điều trần và sẽ có 45 ngày để đưa ra khuyến nghị sau khi lời khai kết thúc. Sau đó, Hội Đồng sẽ có 30 ngày để bỏ phiếu, với đa số bốn phần năm là yêu cầu để bãi nhiệm cảnh sát trưởng. Nếu bị phế truất, bà Corpus sẽ là cảnh sát trưởng dân cử đầu tiên tại California bị cách chức theo quy trình này.
Phiên điều trần tiếp tục đào sâu vào các vấn đề chi tiết liên quan đến thẻ chấm công. Cựu Trợ lý Cảnh sát trưởng Matthew Fox đã làm chứng rằng ông được bà Corpus giao nhiệm vụ xem xét giờ làm của ông Tapia và nhận thấy sự khác biệt trong cách vị lãnh đạo nghiệp đoàn này ghi nhận “thời gian miễn giảm” – tức là giờ dành cho công việc nghiệp đoàn nhưng vẫn được tính là giờ làm việc. Ông Fox cho biết bà Corpus muốn đảm bảo ông Tapia không tính tiền sai quy định. Trong phần mở đầu, các luật sư của cảnh sát trưởng nhấn mạnh rằng việc làm thêm giờ quá mức đã khiến hạt – và do đó, người đóng thuế – thiệt hại hàng triệu Mỹ kim. Ông Fox đã từ chức vài tuần sau đó, nói rằng ông “không muốn bị liên lụy vào bất cứ điều gì hình sự,” viện dẫn cuộc điều tra Cordell lớn hơn. Ông Fox, thường tỏ ra xúc động trong lời khai của mình, đã mô tả một “tâm lý bè phái” trong sở chống lại sự lãnh đạo của bà Corpus và cho biết ông đã chống lại áp lực phải chấp thuận việc bắt giữ ông Tapia, tin rằng vấn đề đã bị leo thang không cần thiết.
Trước khi các luật sư đi sâu vào các vấn đề thẻ chấm công vào đầu tuần này, họ đã triệu tập một số cá nhân có liên quan đến báo cáo Cordell để làm chứng, cáo buộc họ đã chứng kiến những tương tác không phù hợp giữa bà Corpus và ông Aenlle. Tuy nhiên, bà Corpus tiếp tục phủ nhận bất kỳ mối quan hệ không đúng mực nào với cựu chánh văn phòng của mình.
Đại úy Brian Philip hôm thứ Sáu đã làm chứng rằng ông được giao nhiệm vụ thực hiện việc bắt giữ ông Tapia nhưng đã từ chức, gọi đó là hành vi bất hợp pháp. Các sĩ quan khác, bao gồm Trung sĩ Daniel Chiu, cũng đã làm chứng, xem xét các quy trình làm thêm giờ và tính lương, và rằng ông Tapia chưa bao giờ nộp thẻ chấm công không chính xác khi ông là giám sát của mình.
Các luật sư của hạt đã trình bày các tài liệu cho thấy ông Tapia đang bị điều tra vì cáo buộc yêu cầu 25,000 đến 50,000 Mỹ kim tiền làm thêm giờ gian lận từ tháng 1 đến tháng 10 năm 2024. Công Tố Viên Steve Wagstaffe sau đó đã từ chối nộp đơn truy tố, xem như đã minh oan cho ông Tapia. Tuy nhiên, vụ bắt giữ vẫn là trọng tâm lập luận của hạt rằng bà Corpus đã lạm dụng quyền hạn của mình để trừng phạt những người chỉ trích.
Phía bào chữa của bà Corpus phản bác rằng việc ông Tapia mã hóa giờ làm thêm và giờ tăng ca là cố ý, chứ không phải do lỗi hành chính, và việc bắt giữ bắt nguồn từ nỗ lực của bà nhằm kiềm chế các hành vi làm thêm giờ tốn kém, bao gồm giới hạn các phó cảnh sát trưởng không quá 9 giờ tăng ca mỗi tuần – một chính sách mà bà nói đã tiết kiệm cho hạt hàng triệu Mỹ kim và gây ra phản ứng dữ dội chống lại bà.
Phiên điều trần vẫn tiếp tục vào tuần tới, khi đội ngũ pháp lý của bà Corpus dự kiến sẽ bắt đầu trình bày phần bào chữa của mình. (Theo tin từ Mercury News ngày 22 tháng 8 năm 2025).
