Tổng Thống Donald Trump sẽ đón tiếp Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại Tòa Bạch Ốc vào chiều thứ Hai, chỉ vài ngày sau khi ông Trump và Tổng Thống Nga Vladimir Putin rời hội nghị thượng đỉnh ở Alaska mà không đạt được thỏa thuận ngừng bắn.
Ông Zelenskyy sẽ đến Washington, D.C., cùng với một số nhà lãnh đạo Âu Châu, bao gồm Chủ Tịch Ủy Ban Âu Châu Ursula von der Leyen, Tổng Thư Ký NATO Mark Rutte, Thủ Tướng Anh Keir Starmer, Thủ Tướng Đức Friedrich Merz, Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ Tướng Ý Giorgia Meloni.
Cuộc gặp của Tổng Thống Trump với các nhà lãnh đạo diễn ra khi ông tăng cường nỗ lực trong những tuần gần đây để chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, một cuộc xung đột kéo dài hơn ba năm mà ông khẳng định sẽ không xảy ra nếu ông còn tại vị.
Sau cuộc gặp với ông Putin, Tổng Thống Trump chuyển trọng tâm sang việc thiết lập một “thỏa thuận hòa bình” toàn diện giữa Nga và Ukraine, than phiền rằng các thỏa thuận ngừng bắn không ổn định. Đồng thời, Ngoại Trưởng Marco Rubio cho biết hôm Chủ Nhật trên chương trình “Meet the Press” của đài NBC News rằng lệnh ngừng bắn “không phải là không thể thực hiện được”, mặc dù Nga đã không đồng ý ngừng giao tranh.
Trong một bài đăng trên Truth Social vào đêm Chủ Nhật, Tổng Thống Trump dường như đặt gánh nặng chấm dứt chiến tranh lên vai ông Zelenskyy, đồng thời nhấn mạnh rằng Ukraine phải từ bỏ Crimea do Nga sáp nhập và hy vọng gia nhập NATO – một yêu cầu quan trọng từ ông Putin.
“Tổng Thống Zelenskyy của Ukraine có thể chấm dứt chiến tranh với Nga gần như ngay lập tức, nếu ông ấy muốn, hoặc ông ấy có thể tiếp tục chiến đấu,” Tổng Thống Trump nói.
Một ngày trước đó, Tổng Thống Trump đã chỉ ra trong một bài đăng hôm thứ Bảy rằng nếu các cuộc đàm phán với ông Zelenskyy thành công vào thứ Hai, ông sẽ tạo điều kiện cho các cuộc thảo luận thêm với ông Putin với hy vọng đạt được một kết thúc vĩnh viễn cho cuộc chiến.
Cuộc gặp sẽ tạo cơ hội cho các nhà lãnh đạo thảo luận về các bảo đảm an ninh trong tương lai cho Ukraine, mà đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff đã đề xuất là có khả năng tương tự như Điều 5 của NATO.
Ukraine hy vọng sẽ sử dụng cuộc họp để thương lượng một bảo đảm an ninh chắc chắn, tương tự như Điều 5, và thuyết phục Tổng Thống Trump rằng một lệnh ngừng bắn tạm thời là cần thiết để bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình thực sự, theo một nguồn tin Ukraine quen thuộc với các mục tiêu. Các bảo đảm an ninh phải là các nghĩa vụ ở cấp độ hiệp ước, nguồn tin cho biết, đòi hỏi sự chấp thuận của Thượng Viện.
Tổng Thống Zelenskyy cho biết trong một bài đăng trên X vào cuối Chủ Nhật rằng ông đã đến Washington. “Tôi tin tưởng rằng chúng tôi sẽ bảo vệ Ukraine, bảo đảm an ninh một cách hiệu quả và người dân của chúng tôi sẽ luôn biết ơn Tổng Thống Trump,” ông nói. Ông nhấn mạnh rằng “Nga phải chấm dứt cuộc chiến này, cuộc chiến mà chính họ đã bắt đầu.”
Chuyến thăm của tổng thống Ukraine sẽ là chuyến thăm đầu tiên của ông tới Tòa Bạch Ốc kể từ cuộc họp tháng Hai đã leo thang thành một cuộc đối đầu gay gắt giữa Tổng Thống Trump, Phó Tổng Thống JD Vance và ông Zelenskyy. Khoảnh khắc này, được phát sóng trực tiếp trên truyền hình, đã gây sốc cho các đồng minh Ukraine và đánh dấu một sự thay đổi mạnh mẽ trong sự hỗ trợ lâu năm của Hoa Kỳ cho một đồng minh bị cuốn vào một cuộc chiến đẫm máu bắt đầu với cuộc xâm lược của Nga.
Cuộc họp hôm thứ Hai diễn ra sau khi Tòa Bạch Ốc chào đón ông Putin đến Alaska, một động thái gây tranh cãi đã thu hút thêm nhiều chỉ trích khi Hoa Kỳ trải thảm đỏ cho ông Putin và thực hiện bước đi gây tranh cãi là cho phép nhà độc tài Nga đi riêng với Tổng Thống Trump trong “The Beast”, một chiếc xe tổng thống.
Cuộc họp, không có ông Zelenskyy, cuối cùng đã kết thúc mà không có thỏa thuận ngừng bắn. Các nhà lãnh đạo rời Alaska sau khi tổ chức một sự kiện báo chí kéo dài 12 phút, nơi họ không đưa ra câu hỏi hoặc công bố kết quả.
Tổng Thống Trump đã công bố cuộc gặp của ông với ông Zelenskyy vào sáng sớm thứ Bảy, đồng thời nói thêm trong một bài đăng trên Truth Social rằng “nếu mọi việc suôn sẻ, chúng tôi sẽ lên lịch một cuộc gặp với Tổng Thống Putin.”
Tương lai của các điểm mấu chốt chính trong các cuộc thảo luận để chấm dứt chiến tranh – tình trạng đất Ukraine bị Nga chiếm đóng và các bảo đảm an ninh để ngăn chặn một cuộc xâm lược trong tương lai của Nga – vẫn còn mơ hồ vào cuối tuần.
Ngoại Trưởng Marco Rubio cho biết hôm Chủ Nhật rằng “phải có một số bảo đảm an ninh cho Ukraine,” lưu ý rằng vấn đề này sẽ được thảo luận “trong vài ngày tới.” Ông Witkoff cho biết hôm Chủ Nhật rằng các bảo đảm an ninh có thể giống với Điều 5 của NATO, điều này kích hoạt phản ứng của toàn bộ liên minh nếu một thành viên bị tấn công.
Trong một cuộc phỏng vấn trên “Fox News Sunday,” ông Witkoff nói rằng “Hoa Kỳ có khả năng sẵn sàng đưa ra các bảo đảm an ninh theo Điều 5, nhưng không phải từ NATO, trực tiếp từ Hoa Kỳ và các quốc gia Âu Châu khác.”
Tổng thống Ukraine đã ăn mừng điều mà ông gọi là “một quyết định lịch sử” để Hoa Kỳ tham gia vào các bảo đảm an ninh, nói trong một bài đăng trên X hôm Chủ Nhật rằng chúng “thực sự phải rất thiết thực, mang lại sự bảo vệ trên đất liền, trên không và trên biển, và phải được phát triển với sự tham gia của Âu Châu.”
Ông Zelenskyy cũng sẽ có cơ hội trong cuộc họp hôm thứ Hai để giải quyết các bình luận của Tổng Thống Trump về tương lai của vùng đất Ukraine bị Nga chiếm đóng.
Trong những ngày trước hội nghị thượng đỉnh ở Alaska, Tổng Thống Trump nói rằng việc chấm dứt chiến tranh sẽ bao gồm “một số cuộc trao đổi lãnh thổ.” Ông Zelenskyy ngay lập tức bác bỏ viễn cảnh này, nói rằng “người Ukraine sẽ không giao đất của họ cho kẻ chiếm đóng.”
Ông Rubio cho biết hôm Chủ Nhật trên chương trình “Meet the Press” của NBC News rằng “không ai thúc ép Ukraine từ bỏ điều đó,” đề cập đến vùng đất bị Nga chiếm đóng. Nhưng sau đó vào buổi sáng, Tổng Thống Trump dường như đã làm suy yếu những nhận xét của ông Rubio khi ông đăng lại một người dùng Truth Social tuyên bố, “Ukraine phải sẵn sàng mất một số lãnh thổ cho Nga, nếu không thì cuộc chiến càng kéo dài, họ sẽ càng mất nhiều đất hơn!!”
Tổng Thống Trump rời cuộc họp với ông Putin mà không công bố bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn hoặc hòa bình nào. Tổng thống nói với các phóng viên trên đường đến Alaska rằng “tôi sẽ không vui” nếu cuộc họp không dẫn đến ngừng bắn. Ông cũng nói rằng Nga sẽ phải đối mặt với những hậu quả “kinh tế nghiêm trọng” nếu ông Putin không có vẻ quan tâm đến hòa bình.
Tuy nhiên, ông Rubio cho biết hôm Chủ Nhật trên “Meet the Press” rằng ông không tin rằng “các lệnh trừng phạt mới đối với Nga sẽ buộc ông ấy chấp nhận lệnh ngừng bắn.”
Ông Witkoff bảo vệ tổng thống sau khi ông không đảm bảo được lệnh ngừng bắn, nói trên “Fox News Sunday” rằng lệnh ngừng bắn thường đi trước một thỏa thuận hòa bình, và “tổng thống luôn nói về một lệnh ngừng bắn cho đến khi ông ấy đạt được rất nhiều chiến thắng khác nhau trong cuộc họp này và bắt đầu nhận ra rằng chúng ta có thể đang nói về một thỏa thuận hòa bình.”
“Thỏa thuận cuối cùng ở đây là một thỏa thuận hòa bình,” ông Witkoff nói thêm.
Cuộc gặp hôm thứ Sáu của Tổng Thống Trump với ông Putin trái ngược hoàn toàn với chuyến đi đến Tòa Bạch Ốc vào tháng Hai của ông Zelenskyy, khi Tổng Thống Trump và ông Vance công khai chỉ trích ông Zelenskyy, cho rằng ông không đủ biết ơn sự ủng hộ của Hoa Kỳ.
“Bạn đang đánh bạc với Thế Chiến III, và những gì bạn đang làm là rất thiếu tôn trọng đất nước này, đất nước đã ủng hộ bạn,” Tổng Thống Trump nói với ông Zelenskyy vào thời điểm đó. Cuộc họp cuối cùng đã bị cắt ngắn.
Hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau kể từ đó, mặc dù không phải tại Tòa Bạch Ốc. Tổng Thống Trump và ông Zelenskyy đã gặp nhau tại Vatican vào tháng Tư bên lề tang lễ của giáo hoàng, và họ đã gặp lại nhau riêng tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng Sáu.
Tổng Thống Trump trước đây đã gọi sai ông Zelenskyy là “nhà độc tài” và cáo buộc sai Ukraine đã bắt đầu cuộc chiến. Cuộc chiến bắt đầu khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Thông tin từ NBC News.