Việc Tổng chưởng lý New York Letitia James bị truy tố với cáo buộc gian lận thế chấp đã gây báo động cho các đồng minh và lãnh đạo người Mỹ gốc Phi, những người lên án hành động này là sự chính trị hóa hệ thống tư pháp vì những bất mãn cá nhân của Tổng Thống Donald Trump.
Theo tin từ The Associated Press, việc bà James, một thành viên lâu năm của tổ chức NAACP và là Tổng chưởng lý của tiểu bang, bất ngờ hủy bỏ tham dự hội nghị thường niên của tổ chức này đã gây quan ngại sâu sắc. Bà James bị Bộ Tư pháp truy tố với cáo buộc gian lận thế chấp, một bản án mà bà gọi là “vô căn cứ” và “vi phạm nghiêm trọng trật tự hiến pháp”.
Đối với những người tổ chức hội nghị, thời điểm này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của buổi họp, với nhiều phiên thảo luận về việc xây dựng sức mạnh chính trị ở cấp tiểu bang nhằm đáp trả những gì lãnh đạo NAACP gọi là các cuộc tấn công của chính quyền liên bang vào phúc lợi xã hội, quyền dân sự và pháp quyền.
“Chính qua hành động tập thể của chúng ta mà một nền dân chủ được xây dựng,” bà L. Joy Williams, Chủ tịch Hội nghị NAACP bang New York, cho biết. “Chúng ta phải không chỉ bảo vệ những gì đang xảy ra bây giờ, mà còn phải tiến xa hơn nữa để xây dựng một hệ thống, xây dựng một nền dân chủ Mỹ tốt đẹp hơn mà tất cả chúng ta xứng đáng được hưởng.”
Việc truy tố bà James, người trước đây đã truy tố Tổ chức Trump vì gian lận kinh doanh, ngay lập tức làm dấy lên tranh luận về việc liệu hệ thống tư pháp có bị chính trị hóa vì những bất mãn cá nhân của Tổng Thống Donald Trump hay không. Vụ việc này cũng gợi nhớ đến nỗ lực gần đây của ông Trump nhằm cách chức một thống đốc của Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang, bà Lisa Cook, với những cáo buộc tương tự.
Các nhà vận động cho rằng một số hành động gần đây của Tổng Thống Donald Trump dường như nhắm đặc biệt vào các lãnh đạo phụ nữ da đen.
“Đây là điều mà chúng tôi đã phải vật lộn kể từ đầu nhiệm kỳ này,” bà Shavon Arline-Bradley, chủ tịch và giám đốc điều hành của Hội đồng Quốc gia Phụ nữ Da đen, tổ chức dân quyền lâu đời nhất dành cho phụ nữ da đen tại Mỹ, nói. Bà Arline-Bradley cho biết thêm, các cáo buộc này còn mang ý nghĩa biểu tượng đối với các gia đình da đen, vốn bị hạn chế sở hữu tài sản trong lịch sử do sự phân biệt đối xử công khai và ngầm trong hệ thống pháp luật.
Sở hữu nhà ở đã trở thành một con đường tạo dựng tài sản không tương xứng, đôi khi là duy nhất, đối với người Mỹ gốc Phi. Một cuộc khảo sát quốc gia gần đây cho thấy khoảng cách giàu nghèo giữa người da trắng và người da đen ngày càng nới rộng, ngay cả khi thu nhập của người lao động da đen đã tăng lên.
“Khi bạn tấn công ngôi nhà của một người, bạn tấn công khả năng sở hữu của họ, bạn tấn công khả năng lựa chọn của họ, bạn đã tấn công khả năng đưa ra tuyên bố về tương lai kinh tế của họ,” bà Arline-Bradley nói. “Đây là một mô hình nhất quán làm nổi bật những gì họ cho là điểm yếu chí mạng trong cộng đồng da đen.”
Bà Arline-Bradley nói thêm, phụ nữ da đen “cảm thấy rất bị nhắm mục tiêu” bởi những lời nói và hành động của Tổng Thống Donald Trump, điều mà bà cho là bắt nguồn từ “sự hiểu lầm về những thành tựu và vai trò lãnh đạo của những người phụ nữ này.”
Về phía mình, chính quyền Tổng Thống Donald Trump khẳng định việc truy tố bà James về cáo buộc gian lận thế chấp là chính đáng và công bằng. Bà Lindsey Halligan, luật sư Hoa Kỳ cho Khu vực Đông Virginia, tuyên bố: “Không ai đứng trên luật pháp. Các cáo buộc như được nêu trong vụ án này đại diện cho các hành vi cố ý phạm tội và sự phá vỡ lòng tin của công chúng. Các sự kiện và luật pháp trong vụ án này là rõ ràng, và chúng tôi sẽ tiếp tục tuân theo chúng để đảm bảo công lý được thực thi.”
Trong khi đó, cựu Tổng chưởng lý Pam Bondi viết trên X: “Một bậc thang công lý cho tất cả người Mỹ” ngay sau khi bà James bị truy tố.
Tuy nhiên, các nhà phê bình chính quyền lại cho rằng hành động của chính quyền là sự trả đũa chính trị và nỗ lực củng cố quyền lực bất hợp pháp. Các lãnh đạo người Mỹ gốc Phi còn lập luận rằng hành động của chính quyền đã gây tổn hại đến các nhà lãnh đạo da đen tiên phong và cộng đồng người da đen.
“Tổng Thống Donald Trump đã nói rõ qua những bình luận công khai của chính ông ấy đối với Tổng chưởng lý James rằng mục tiêu của vụ truy tố này chỉ đơn giản là trả thù các đối thủ chính trị của ông ấy,” bà Yvette Clark, chủ tịch Nhóm Phụ trách Lập pháp của Đảng Dân chủ da đen (Congressional Black Caucus), cho biết trong một tuyên bố. “Người dân Mỹ nhìn thấy vụ truy tố tham nhũng này đúng với bản chất của nó – một nỗ lực tuyệt vọng của Tổng Thống Donald Trump nhằm vũ khí hóa hệ thống tư pháp. Nó sẽ không đứng vững trước sự xem xét của công chúng hoặc pháp lý.”
Ngoài bà James, Bộ Tư pháp của Tổng Thống Donald Trump còn truy tố cựu Giám đốc FBI James Comey vì đưa ra tuyên bố sai sự thật và cản trở công lý liên quan đến lời khai trước Ủy ban Tư pháp Thượng viện năm 2020. Bộ Tư pháp cũng đang điều tra Thượng nghị sĩ Adam Schiff, một đảng viên Dân chủ của California, về tội gian lận thế chấp. Tổng Thống Donald Trump đã kêu gọi ông Schiff, người từng là quản lý chính trong vụ luận tội đầu tiên đối với ông Trump, phải bị bỏ tù.
Các chuyên gia đặt câu hỏi về giá trị và động cơ của các cuộc điều tra gian lận thế chấp. “Rất hiếm khi các công tố viên đưa ra những loại cáo buộc này nếu không có bằng chứng về hành vi ác ý hoặc bằng chứng cho thấy cá nhân đó thực sự gây hại cho ngân hàng bằng cách không trả thế chấp hoặc nếu đó là một phần của một âm mưu lừa đảo lớn hơn nhiều,” Giáo sư luật Paul Schiff Berman tại Trường Luật Đại học George Washington nhận định.
Đối với bà James, ông Berman cho biết, “cáo buộc là bà ấy nói rằng ngôi nhà sẽ được sử dụng làm nhà thứ hai nhưng bà ấy cũng sử dụng nó như một bất động sản cho thuê đôi khi,” điều mà ông Berman nói có thể được lập luận là cách sử dụng hợp lý cho một ngôi nhà thứ hai và có thể không vi phạm hợp đồng thế chấp điển hình.
Bất kể những tranh cãi pháp lý tiếp theo, các đồng minh của bà James cho biết họ sẵn sàng hỗ trợ bà theo bất kỳ cách nào cần thiết. Những người tổ chức tại hội nghị New York nói rằng bà ấy luôn được chào đón trở lại sự kiện khi bà ấy sẵn sàng. “Trong khi chúng tôi đang phản ứng trong thời điểm này, điều này cũng đang xảy ra với bà ấy, vì vậy chúng tôi muốn cho bà ấy không gian,” bà Williams, lãnh đạo NAACP New York, nói. “Và điều quan trọng về nhà là bạn luôn có thể trở về đó. Vì vậy, chúng tôi biết bà ấy sẽ luôn quay lại.”
