Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) của Liên Hợp Quốc, ông Rafael Mariano Grossi, vừa nhận định rằng kết quả các cuộc đàm phán giữa Iran và Hoa Kỳ về chương trình hạt nhân đang phát triển nhanh chóng của Tehran vẫn còn “chưa ngã ngũ”.
Phát biểu với các phóng viên tại Vienna, ông Grossi cho biết, mặc dù chưa thể khẳng định điều gì, việc các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục diễn ra là một dấu hiệu tốt, cho thấy thiện chí đi đến một thỏa thuận từ cả hai phía.
Ông xác nhận một phó giám đốc của IAEA đang có mặt tại Tehran. Giới chức Iran xác định đó là ông Massimo Aparo, người đứng đầu bộ phận bảo vệ (safeguards) của IAEA, đơn vị chịu trách nhiệm cử các thanh sát viên đến Iran để giám sát chương trình hạt nhân của nước này. Iran hiện đang làm giàu uranium lên đến độ tinh khiết 60%, chỉ còn một bước kỹ thuật ngắn nữa là đạt đến cấp độ vũ khí (90%).
Các cuộc đàm phán đang tìm cách giới hạn chương trình hạt nhân của Iran để đổi lấy việc dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt kinh tế nặng nề mà Hoa Kỳ đã áp đặt. Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhiều lần đe dọa sẽ tiến hành các cuộc không kích nhắm vào chương trình của Iran nếu một thỏa thuận không đạt được. Phía Iran cũng liên tục cảnh báo họ có thể theo đuổi vũ khí hạt nhân với kho uranium hiện có.
Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump từng mô tả Iran đã nhận được một đề xuất từ Mỹ để đạt thỏa thuận, tuy nhiên, Iran đã nhiều lần phủ nhận việc nhận được đề xuất này, kể cả ông Mohammad Eslami, người đứng đầu Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran.
Nếu một thỏa thuận được ký kết, Iran có thể cho phép các thanh sát viên người Mỹ tham gia vào các nhóm thanh sát của IAEA. Theo một báo cáo năm 2023 của IAEA, người Mỹ chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số các nhân viên của cơ quan này.
Trước nhận định của ông Grossi, người đứng đầu Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran cũng đã đưa ra cảnh báo mới tới Hoa Kỳ trong bối cảnh đàm phán diễn ra. Tướng Hossein Salami cảnh báo: “Ngón tay của chúng tôi đang trên cò súng, chúng tôi đang chờ phục kích và chúng tôi đang chờ đợi. Nếu họ phạm sai lầm, họ sẽ ngay lập tức nhận được những phản ứng khiến họ quên sạch quá khứ của mình”.
Bất chấp căng thẳng, ông Grossi tin rằng “luôn có cách” để đạt được thỏa thuận giữa Mỹ và Iran, ngay cả với sự bất đồng về mức độ làm giàu uranium. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng có thể sẽ đòi hỏi một cuộc điều tra “chắc chắn, rất mạnh mẽ” của IAEA về chương trình của Iran để hiểu rõ tình hình sau nhiều năm Tehran hạn chế khả năng đánh giá của các thanh sát viên, theo tin từ Associated Press.
