Trung Quốc vừa tuyên bố thành lập khu bảo tồn thiên nhiên ở Biển Đông, một động thái mới nhất trong nỗ lực khẳng định chủ quyền đối với vùng biển chiến lược này.
Theo thông báo từ Cơ quan Lâm nghiệp và Quản lý đồng cỏ quốc gia Trung Quốc, khu bảo tồn sẽ bảo vệ hệ sinh thái rạn san hô tại bãi cạn Hoàng Nham, còn được quốc tế biết đến với tên gọi Scarborough Shoal. Tuy nhiên, các chuyên gia bên ngoài cho rằng, động thái này mang nhiều yếu tố địa chính trị hơn là bảo vệ môi trường.
Bãi cạn này, với hình dạng tam giác, bao gồm một chuỗi rạn san hô và đá với một đầm phá giàu cá ở giữa, là khu vực tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc, Philippines và Đài Loan. Kể từ năm 2012, Trung Quốc đã kiểm soát hiệu quả bãi cạn Scarborough, mặc dù các tàu Philippines vẫn cố gắng tiếp cận để khẳng định chủ quyền.
Các cuộc đối đầu đã gia tăng trong những năm gần đây. Vào tháng 8 vừa qua, hai tàu Trung Quốc đã va chạm trong khi cố gắng chặn một tàu Philippines gần bãi cạn.
Trước khi tuyên bố thành lập khu bảo tồn, Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền đối với vùng biển xung quanh bãi cạn và công bố tọa độ địa lý để xác định ranh giới lãnh hải. Các chuyên gia nhận định, động thái này nằm trong chiến lược của Trung Quốc nhằm củng cố tuyên bố chủ quyền bằng các hành động quân sự.
Các nhà khoa học biển và môi trường cũng chỉ ra, việc Trung Quốc khai thác các loài sò điệp khổng lồ, vốn bị cấm vào năm ngoái, đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho bãi cạn Scarborough. Trung Quốc đã sử dụng tàu thuyền để phá hủy rạn san hô để khai thác sò, sau đó chuyển sang sử dụng vòi rồng áp lực cao gây thiệt hại ít rõ ràng hơn nhưng cũng nguy hiểm không kém.
Theo giáo sư Bec Strating tại Đại học La Trobe (Úc), khu bảo tồn thiên nhiên này liên quan nhiều đến các yêu sách lãnh thổ hơn là bảo vệ rạn san hô. Bà mô tả động thái này là “việc sử dụng các vấn đề môi trường như một vũ khí”.
Theo tin từ ABC News, việc thành lập khu bảo tồn không chỉ đơn thuần là hành động bảo vệ sinh thái, mà còn là một tín hiệu cho thấy Trung Quốc đang chuyển từ việc đối phó với các hành động khiêu khích sang quản lý hàng hải dài hạn ở Biển Đông.
