Hồng Kông – Trung Quốc hôm thứ Hai đã lên tiếng cáo buộc Hoa Kỳ vi phạm thỏa thuận đình chiến thương mại kéo dài 90 ngày giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Động thái này diễn ra sau khi Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump tuần trước tuyên bố rằng chính Bắc Kinh đã “vi phạm hoàn toàn” thỏa thuận.
Tháng trước, Mỹ và Trung Quốc đã đồng ý tạm dừng áp dụng phần lớn các loại thuế quan trả đũa lẫn nhau trong 90 ngày. Ban đầu, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ca ngợi thỏa thuận này là một “khởi đầu lại hoàn toàn”. Tuy nhiên, vào thứ Sáu tuần trước, ông đã đăng trên nền tảng Truth Social của mình, cáo buộc Trung Quốc “VI PHẠM HOÀN TOÀN” thỏa thuận.
Bộ Thương mại Trung Quốc hôm thứ Hai đã phản bác lại phát biểu của Tổng Thống Trump, cho rằng trong khi Trung Quốc đã thực hiện và tích cực duy trì thỏa thuận, thì Hoa Kỳ lại đưa ra một loạt các “biện pháp phân biệt đối xử và hạn chế đối với Trung Quốc”, điều mà họ cho là “làm suy yếu nghiêm trọng” thỏa thuận.
Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, các biện pháp của Mỹ bao gồm việc kiểm soát xuất khẩu chip AI, tạm dừng bán phần mềm thiết kế chip cho Trung Quốc (theo báo cáo từ Financial Times), và công bố kế hoạch thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc.
“Thay vì nhìn lại hành động của chính mình, phía Mỹ lại cáo buộc sai lầm rằng Trung Quốc đã vi phạm sự đồng thuận, đây là sự bóp méo nghiêm trọng sự thật,” Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố, thêm rằng Bắc Kinh “kiên quyết bác bỏ những cáo buộc vô căn cứ này.”
Bộ này kêu gọi Hoa Kỳ “ngay lập tức sửa chữa những hành động sai trái” và thề sẽ có các biện pháp “mạnh mẽ và kiên quyết” nếu Washington “khăng khăng hành động đơn phương và tiếp tục làm hại lợi ích của Trung Quốc”, nhưng không nêu chi tiết cụ thể.
Trong khi đó, Bộ trưởng Ngân khố Mỹ Scott Bessent nhận định hôm Chủ Nhật rằng Trung Quốc đang “kìm hãm” việc xuất khẩu các nguyên tố đất hiếm mà họ đã đồng ý giải phóng như một phần của thỏa thuận đình chiến.
“Đó không phải là hành động của một đối tác đáng tin cậy,” ông Bessent nói trên chương trình “Face the Nation” của đài CBS.
Các khoáng sản đất hiếm là thành phần quan trọng trong nhiều sản phẩm công nghệ, năng lượng và sản xuất ô tô của Mỹ. Trung Quốc hiện cung cấp 60% lượng đất hiếm trên thế giới và xử lý 90% số đó, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế.
Ông Bessent, người tuần trước đã cho biết các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung đang “chững lại đôi chút”, bày tỏ sự “tin tưởng” rằng vấn đề xuất khẩu đất hiếm và các chi tiết khác có thể được “giải quyết” trong một cuộc điện đàm giữa Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Ông Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, cũng gợi ý hôm Chủ Nhật rằng hai nhà lãnh đạo có thể sẽ nói chuyện ngay trong tuần này.
Theo NBC News, cuộc điện đàm công khai gần đây nhất giữa hai vị Tổng thống là vào ngày 17 tháng 1, chỉ vài ngày trước khi Tổng Thống Trump nhậm chức.
