Mỹ và Trung Quốc có thể đạt được thỏa thuận thương mại nhằm tránh các biện pháp thuế quan trừng phạt, tuy nhiên, hai bên vẫn còn bất đồng lớn về một vấn đề: yêu cầu của Mỹ buộc Trung Quốc phải ngừng mua dầu từ Iran và Nga.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tuyên bố trên mạng xã hội X rằng: “Trung Quốc sẽ luôn đảm bảo nguồn cung năng lượng theo cách phục vụ lợi ích quốc gia của chúng ta.” Tuyên bố này đưa ra sau hai ngày đàm phán thương mại tại Stockholm, nhằm phản hồi lời đe dọa áp thuế 100% của Mỹ.
“Cưỡng ép và gây áp lực sẽ không đạt được bất cứ điều gì. Trung Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của mình,” Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh.
Phát biểu của Bắc Kinh đáng chú ý trong bối cảnh cả hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đều báo hiệu sự lạc quan và thiện chí về việc đạt được một thỏa thuận nhằm ổn định quan hệ thương mại, sau khi hạ nhiệt căng thẳng thuế quan và các biện pháp hạn chế thương mại gay gắt. Tuy nhiên, lập trường của Trung Quốc cho thấy sự tự tin khi đối phó với chính quyền của Tổng thống Donald Trump, đặc biệt là khi thương mại gắn liền với chính sách năng lượng và đối ngoại của họ.
Theo tin từ ABC News, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, sau các cuộc đàm phán, đã cho biết về việc mua dầu của Nga: “Trung Quốc rất coi trọng chủ quyền của họ.” Ông cũng cho biết thêm: “Chúng tôi không muốn xâm phạm chủ quyền của họ, vì vậy họ muốn trả thuế 100%.” Ông Bessent mô tả các nhà đàm phán Trung Quốc là “cứng rắn” nhưng khẳng định động thái này không làm trì hoãn các cuộc đàm phán, và “tôi tin rằng chúng ta có những yếu tố để đạt được một thỏa thuận.”
Các chuyên gia phân tích cho rằng nếu Tổng thống Donald Trump thực sự áp dụng mức thuế 100%, điều này sẽ phá vỡ mọi tiến triển gần đây và có thể làm mất đi cơ hội để ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình công bố một thỏa thuận thương mại khi họ gặp nhau vào mùa thu tới.
Mỹ muốn hạn chế việc bán dầu của Nga và Iran, hai nguồn thu nhập chính của hai quốc gia này, nhằm giảm nguồn tài trợ cho quân đội của họ, trong bối cảnh Moscow đang tiếp tục cuộc chiến tại Ukraine và Tehran hậu thuẫn các nhóm vũ trang khắp Trung Đông.
Tuy nhiên, Trung Quốc có khả năng xem việc tiếp tục mua dầu từ Nga là một sự “đoàn kết chiến lược” với Tổng thống Nga Vladimir Putin, đồng thời giảm đáng kể chi phí kinh tế cho Trung Quốc. Bắc Kinh không thể bỏ qua nguồn cung năng lượng quan trọng này, nhất là khi họ đang mua dầu với giá chiết khấu.
Theo ước tính của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA) trong một báo cáo năm 2024, khoảng 80% đến 90% lượng dầu xuất khẩu của Iran đã đến Trung Quốc. Nền kinh tế Trung Quốc được hưởng lợi từ hơn 1 triệu thùng dầu Iran mà họ nhập khẩu mỗi ngày.
Trong khi đó, Tổng thống Donald Trump cũng tuyên bố sẽ áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Ấn Độ, cộng thêm một khoản thuế nhập khẩu bổ sung do Ấn Độ mua dầu của Nga. Phía Ấn Độ khẳng định mối quan hệ của họ với Nga là “vững chắc và đã được kiểm chứng theo thời gian.”
Nghị sĩ Lindsey Graham đang thúc đẩy các biện pháp trừng phạt và thuế quan đối với Nga cùng các bên tài trợ cho Nga. Ông đã đưa ra một dự luật ủy quyền cho Tổng thống áp dụng mức thuế lên tới 500% đối với Nga và bất kỳ quốc gia nào “cố ý” mua dầu, khí đốt tự nhiên, các sản phẩm dầu mỏ hoặc hóa dầu từ Nga. Theo ABC News, dự luật này nhận được sự ủng hộ của 84 thượng nghị sĩ trong tổng số 100 ghế.
