Tại Diễn đàn Liên Hợp Quốc, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã đưa ra lập luận mạnh mẽ về vai trò của Trung Quốc trong quản trị toàn cầu. Ông nhấn mạnh rằng một Trung Quốc quan tâm đến lợi ích lớn lao của nhân loại và sẵn sàng gánh vác trách nhiệm sẽ mang lại nhiều năng lượng tích cực cho thế giới.
Những phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh Hoa Kỳ đang có xu hướng hướng nội dưới thời Tổng Thống Donald Trump, cùng với sự rút lui của ông khỏi các tổ chức quốc tế. Dù không trực tiếp nhắc đến Hoa Kỳ, Thủ tướng Lý Cường đã khéo léo ám chỉ những hành động gần đây của Mỹ bằng cách ca ngợi các thành tựu của Trung Quốc, như giảm thuế để thúc đẩy kinh tế toàn cầu, cam kết cắt giảm khí thải nhà kính và bảo vệ thẩm quyền của Liên Hợp Quốc.
Các chuyên gia nhận định đây là một sự thay đổi trong cách tiếp cận của Trung Quốc đối với các vấn đề toàn cầu, phản ánh tham vọng của một quốc gia đang trên đà phát triển. Theo Olivia Cheung, giảng viên chính trị tại King’s College London, bài phát biểu của ông Lý Cường cho thấy rõ ràng chính sách đối ngoại của Trung Quốc hiện nay đang kiên định với mục tiêu biến trật tự thế giới do phương Tây thống trị thành một trật tự thuận lợi hơn cho lợi ích, giá trị và vai trò lãnh đạo của Trung Quốc.
Trong bài phát biểu của mình, ông Lý Cường đã chỉ trích “chủ nghĩa đơn phương và tư duy Chiến tranh Lạnh” cũng như sự gián đoạn liên tục đối với hệ thống quốc tế. Ông đặt câu hỏi: “Làm thế nào chúng ta, khi đối mặt với các hành động bá quyền và bắt nạt không kiêng nể, lại có thể im lặng và phục tùng vì sợ hãi sức mạnh?” Các thuật ngữ này thường được Bắc Kinh liên hệ với Hoa Kỳ trong các cuộc đàm phán ngoại giao.
Trung Quốc, với Sáng kiến Quản trị Toàn cầu do Chủ tịch Tập Cận Bình đề xuất, tự xem mình là một giải pháp cho những vấn đề này, đưa ra “trí tuệ và giải pháp của Trung Quốc cho việc điều hướng các chuyển đổi toàn cầu và vượt qua các thách thức cấp bách.” Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, dù Trung Quốc mong muốn định hình lại hệ thống quốc tế để phù hợp hơn với lợi ích của mình, nước này có thể không có đủ khả năng hoặc mong muốn đưa ra một sự thay thế hoàn toàn. Thay vào đó, Bắc Kinh dường như quan tâm đến việc gia tăng ảnh hưởng trong một số lĩnh vực nhất định và hợp pháp hóa luận điểm lâu đời của mình rằng cần có các chuẩn mực mới để phản ánh các xu hướng địa chính trị mới nổi.
Bất chấp những lời lẽ về hợp tác và cởi mở, một số nhà phân tích chỉ ra rằng hành động của Trung Quốc thường không đi đôi với lời nói. Craig Singleton, giám đốc chương trình Trung Quốc tại Foundation for Defense of Democracies, cho rằng Bắc Kinh ủng hộ chủ quyền tại LHQ nhưng lại có hành động làm suy yếu nó ở những nơi như Hồng Kông và Biển Đông. Những lời kêu gọi hợp tác của ông Lý Cường được cho là nhằm giảm bớt áp lực lên nền kinh tế và lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc.
Bài viết được tổng hợp từ tin tức của Associated Press.
