Thống Đốc Gavin Newsom của California và Thị Trưởng San Jose Matt Mahan đang bất đồng về cách thức tài trợ và triển khai Dự Luật 36 (Proposition 36) của tiểu bang. Đây là một dự luật chống tội phạm được cử tri California thông qua áp đảo vào năm ngoái, nhằm trấn áp nạn trộm cắp bán lẻ và buộc những người vô gia cư nghiện ma túy phải tham gia điều trị.
Thống Đốc Newsom, người từng phản đối Dự Luật 36, ban đầu miễn cưỡng dành ngân khoản mới cho luật này, gợi ý rằng các thành phố và quận hạt nên tự tìm nguồn tài chính. Tuy nhiên, vào tháng Sáu, ông đã đồng ý phân bổ 100 triệu Mỹ kim để hỗ trợ chi phí giam giữ thêm tội phạm và đưa họ vào các chương trình điều trị.
Những người ủng hộ dự luật, bao gồm Thị Trưởng Mahan, cáo buộc Thống Đốc và đảng Dân Chủ tại Lập Pháp tiểu bang đã phớt lờ ý nguyện của cử tri khi không phân bổ hàng trăm triệu Mỹ kim mà họ cho là cần thiết để từng bước thực hiện luật.
Cuối tuần trước, Thống Đốc Newsom đã công bố thêm 127 triệu Mỹ kim để hỗ trợ các chương trình cai nghiện và sức khỏe tâm thần, bao gồm cả những chương trình dành cho người sử dụng ma túy bị buộc tội theo Dự Luật 36. Tuy nhiên, một số giới chức địa phương lập luận rằng số tiền này được phân phối thông qua một chương trình tài trợ hiện có của tiểu bang và đã được dùng cho các dịch vụ điều trị, nên sẽ chỉ có tác động hạn chế trong việc giúp đỡ thêm người vô gia cư nghiện ma túy được chăm sóc.
Ông Graham Knaus, Tổng Giám Đốc Hiệp Hội Các Quận Hạt Tiểu Bang California, trong một tuyên bố, cho biết số tiền này đã được phân bổ cho các dịch vụ hiện có. “Việc chỉ đơn thuần nói rằng số tiền này cũng có thể chi cho việc thực hiện Dự Luật 36 không tự động mang lại thêm tiền cho các quận hạt để chi trả cho các quy định mới, được cử tri phê chuẩn, trên nền các dịch vụ hiện có,” ông Knaus nhấn mạnh.
Đáp lại, văn phòng Thống Đốc Newsom khẳng định rằng Thống Đốc đã “cam kết hàng tỷ Mỹ kim để xây dựng cơ sở hạ tầng sức khỏe hành vi của tiểu bang” thông qua các khoản tài trợ mới nhất, ngân sách tiểu bang và Dự Luật 1, một trái phiếu sức khỏe tâm thần được cử tri chấp thuận mà ông đã vận động năm ngoái.
Đáng chú ý, San Jose đã không nộp đơn xin tài trợ từ gói 127 triệu Mỹ kim mới này. Thị Trưởng Mahan giải thích rằng thành phố không có bất kỳ chương trình nào đủ điều kiện, và Quận Hạt Santa Clara, vốn chịu trách nhiệm giám sát các chương trình cai nghiện và sức khỏe tâm thần trong khu vực, đã nộp đơn nhưng không nhận được tài trợ. Thị Trưởng Mahan cũng chỉ trích Thống Đốc Newsom đã bỏ qua các vấn đề “thực tế” để “nhảy vọt mù quáng vào thế giới meme” với những bài đăng trên mạng xã hội thường xuyên châm chọc Tổng Thống Donald Trump.
Văn phòng Thống Đốc Newsom đáp trả những lời chỉ trích của Thị Trưởng Mahan, cho biết Thống Đốc “không thể ép buộc các bên địa phương nộp đơn và sử dụng số tiền này – điều đó tùy thuộc vào họ.” Văn phòng còn nói thêm: “San Jose đang làm rất nhiều điều đáng tự hào – nhưng đưa ra lời bào chữa không nên là một trong số đó.”
Dự Luật 36, được thông qua với gần 70% phiếu bầu, cho phép các công tố viên quận hạt đưa ra cáo buộc trọng tội đối với những người bị bắt vì tàng trữ ma túy hoặc trộm cắp tài sản bất kể giá trị, nếu họ từng bị kết án về các tội tương tự trước đây. Luật mới cũng tăng hình phạt đối với những người buôn bán fentanyl và đưa ra lựa chọn cho những người tái phạm tội tàng trữ ma túy: tham gia điều trị để xóa bỏ cáo buộc, hoặc đối mặt với án tù tới ba năm nếu không hoàn thành chương trình.
Dự luật này được ban hành sau sự thất vọng của công chúng trước các vụ trộm cướp táo tợn và việc sử dụng ma túy công khai sau đại dịch. Giới chức thực thi công lực và các nhà bán lẻ lập luận rằng các hình phạt tăng cường là cần thiết để ngăn chặn các hành vi tái phạm. Ngược lại, những người ủng hộ công lý hình sự và các luật sư công đã lên án luật này, cho rằng nó sẽ dẫn đến tình trạng quá tải nhà tù và thiếu khả năng giúp người dân thành công trong điều trị, theo tin tức từ Mercury News.
