Tình hình căng thẳng tại khu vực Los Angeles liên quan đến các cuộc biểu tình về hoạt động thực thi luật nhập cư đã châm ngòi cho cuộc đấu khẩu công khai giữa Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thống đốc California Gavin Newsom. Ông Newsom là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ nhất Tổng Thống Trump thuộc Đảng Dân chủ.
Sau khi Tổng Thống Trump hôm Chủ Nhật điều động 2.000 quân nhân Vệ binh Quốc gia tới Los Angeles để ứng phó, Thống đốc Newsom tuyên bố sẽ kiện chính quyền liên bang. Tổng Thống Trump viện dẫn một điều khoản luật cho phép ông huy động lực lượng liên bang khi có “cuộc nổi dậy hoặc nguy cơ nổi dậy chống lại quyền lực của Chính phủ Hoa Kỳ”. Tổng Thống Trump cũng đồng ý với một trong những cố vấn hàng đầu của mình rằng có lẽ Thống đốc Newsom nên bị bắt giữ.
Tổng Thống Trump phát biểu hôm Chủ Nhật tại Morristown, New Jersey, về lý do điều động quân: “Có những người bạo lực, và chúng tôi sẽ không để họ thoát tội.”
Sự tức giận của Thống đốc Newsom lên cao khi Tổng Thống Trump quyết định, mà không có sự đồng ý của ông, điều động Vệ binh Quốc gia California tới bang. Trong một lá thư hôm Chủ Nhật, ông Newsom kêu gọi Tổng Thống Trump hủy bỏ lệnh điều động, gọi đây là “sự vi phạm nghiêm trọng chủ quyền tiểu bang”.
Thống đốc, khi đang ở Los Angeles gặp gỡ giới chức thực thi pháp luật địa phương và các quan chức khác, cũng nói với người biểu tình rằng họ đang vô tình làm theo kế hoạch của Tổng Thống Trump và sẽ bị bắt nếu có hành vi bạo lực hoặc phá hoại tài sản. Ông nhấn mạnh: “Trump muốn hỗn loạn và ông ta đã kích động bạo lực. Hãy giữ hòa bình. Hãy tập trung. Đừng cho ông ta cái cớ mà ông ta đang tìm kiếm.”
Trả lời phỏng vấn của MSNBC, Thống đốc Newsom cho biết hôm Chủ Nhật rằng ông đã nói chuyện với Tổng Thống Trump “tối Thứ Sáu tuần trước”, sau khi các cuộc biểu tình bắt đầu, nhưng việc điều động Vệ binh Quốc gia “chưa bao giờ được nhắc đến”. Ông nói thêm: “Chúng tôi nói chuyện gần 20 phút, và ông ấy – hầu như, vấn đề này chưa bao giờ được đề cập. Ý tôi là, tôi cứ cố gắng nói về LA, ông ấy lại muốn nói về tất cả các vấn đề khác. Chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện rất đàng hoàng.” Thống đốc Newsom kết luận Tổng Thống Trump “chưa một lần nhắc đến Vệ binh Quốc gia”, gọi ông ấy là “kẻ nói dối không biết chớp mắt”.
Ngược lại, Tổng Thống Trump nói với các phóng viên hôm Chủ Nhật rằng ông “có gọi cho ông ấy vào tối hôm trước” và trong cuộc gọi đó, ông đã nói với Newsom: “‘Nhìn này, ông phải lo liệu việc này. Nếu không tôi sẽ gửi quân vào.’ … Đó là những gì chúng tôi đã làm.”
Hôm Thứ Hai, Tổng Thống Trump đăng trên mạng xã hội rằng Los Angeles đã “hoàn toàn bị xóa sổ” nếu không có sự can thiệp của ông và gọi Newsom là “Newscum” – biệt danh chế giễu ông thường dùng cho Thống đốc.
Về vụ kiện, Thống đốc Newsom viết trên X (trước đây là Twitter) hôm Thứ Hai: “Chúng tôi đang kiện Donald Trump. Đây là một cuộc khủng hoảng được tạo ra. Ông ta đang gieo rắc nỗi sợ hãi và khủng bố để chiếm quyền kiểm soát lực lượng dân quân tiểu bang và vi phạm hiến pháp Hoa Kỳ.” Thống đốc Newsom cáo buộc Tổng Thống Trump làm gia tăng căng thẳng, xâm phạm chủ quyền tiểu bang và lãng phí nguồn lực, đồng thời cảnh báo người biểu tình không nên “mắc bẫy của Trump”. Ông nói trên MSNBC rằng ông xem việc điều động quân là “một hành động bất hợp pháp, vô đạo đức và vi hiến”.
Khi được hỏi hôm Thứ Hai về vụ kiện, Tổng Thống Trump gọi đó là “thú vị” và cho rằng “nơi đó sẽ bị đốt trụi” nếu không có sự can thiệp của chính phủ liên bang. Tổng Thống Trump nói thêm: “Tôi rất vui vì đã can dự. Tôi nghĩ Gavin, theo cách của riêng ông ấy, cũng rất vui vì tôi đã can dự.”
Về khả năng bắt giữ, Tom Homan, cựu lãnh đạo phụ trách biên giới dưới thời Tổng Thống Trump, trước đó đã cảnh báo rằng bất kỳ ai, kể cả các quan chức công vụ, sẽ bị bắt nếu cản trở việc thực thi luật nhập cư liên bang. Phản ứng ban đầu của Newsom đối với Homan, trong cuộc phỏng vấn MSNBC và các bài đăng sau đó trên mạng xã hội của mình, là: “Đến bắt tôi đi, gã cứng rắn.”
Hôm Thứ Hai, Tổng Thống Trump dường như đồng ý với lời cảnh báo của cố vấn biên giới, nói với phóng viên: “Tôi sẽ làm điều đó nếu tôi là Tom.” Tổng Thống Trump nói thêm: “Tôi nghĩ điều đó thật tuyệt. Gavin thích sự chú ý, nhưng tôi nghĩ đó sẽ là một điều tuyệt vời. Ông ấy đã làm một công việc tồi tệ. Nhìn xem – Tôi thích Gavin, ông ấy là một người tốt, nhưng ông ấy hoàn toàn thiếu năng lực, ai cũng biết điều đó.”
Ông Homan sau đó nói rằng “không có cuộc thảo luận” nào về việc thực sự bắt giữ Thống đốc Newsom, nhưng nhắc lại rằng “không ai đứng trên pháp luật”.
Tái đăng video bình luận của Tổng Thống Trump về việc bắt giữ mình, Thống đốc Newsom viết hôm Thứ Hai trên X rằng đó là “một ngày tôi hy vọng không bao giờ thấy ở Mỹ” và bình luận của Tổng Thống Trump đánh dấu “một bước không thể nhầm lẫn hướng tới chế độ độc tài”.
Các câu hỏi về việc bắt giữ – và lời lăng mạ – tiếp tục vào cuối ngày Thứ Hai sau một sự kiện tại Tòa Bạch Ốc, khi Tổng Thống Trump nói với các phóng viên rằng “tội chính” của Newsom là “ra tranh cử thống đốc, bởi vì ông ấy đã làm một công việc quá tồi tệ”.
(Tổng hợp từ bài viết của Meg Kinnard, The Associated Press, đăng trên Seattle Times ngày 09/06/2025)
