Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thống đốc California Gavin Newsom đang chuẩn bị cho một cuộc đối đầu pháp lý mới trong tuần tới, sau khi Tổng Thống kích hoạt Lực lượng Vệ binh Quốc gia (National Guard) để ứng phó với các cuộc biểu tình và bạo loạn liên quan đến việc thực thi luật di trú tại Los Angeles.
Cuộc đụng độ dự kiến diễn ra vào thứ Ba, sau khi Thẩm phán Charles Breyer, người được Tổng thống Clinton bổ nhiệm, phán quyết vào tối thứ Năm rằng việc Tổng Thống Trump sử dụng Vệ binh Quốc gia là bất hợp pháp và yêu cầu ông tạm thời giao lại quyền kiểm soát lực lượng này.
Thống đốc Newsom, thuộc Đảng Dân chủ, hoan nghênh phán quyết này, nói rằng Tổng Thống Trump đã điều động Vệ binh Quốc gia đến tiểu bang của ông chỉ vì “sĩ diện” nhằm “gieo rắc sợ hãi” và “kích động phản ứng”. Tuy nhiên, chiến thắng của ông Newsom chỉ tồn tại trong thời gian ngắn khi Tòa án Phúc thẩm Liên bang Khu vực Chín (Ninth Circuit) nhanh chóng đình chỉ quyết định của Thẩm phán Breyer chỉ sau vài giờ.
Lệnh đình chỉ của tòa phúc thẩm sẽ có hiệu lực ít nhất đến hết thứ Ba, khi các luật sư từ Văn phòng Tổng chưởng lý California và chính quyền Tổng Thống Trump trình bày lập luận trước một hội đồng ba thẩm phán về việc liệu tòa có nên ban hành lệnh đình chỉ dài hạn hơn hay không.
Các thẩm phán Mark Bennett và Eric Miller, cả hai đều do Tổng Thống Trump bổ nhiệm, cùng với Thẩm phán Jennifer Sung, do Tổng thống Biden bổ nhiệm, sẽ lắng nghe các lập luận.
Hiện tại, Tổng Thống Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth vẫn có thể tiếp tục điều động hàng ngàn binh sĩ Vệ binh Quốc gia tại California, cũng như hàng trăm lính Thủy quân Lục chiến. Tổng Thống Trump và ông Hegseth đã chỉ rõ trong hồ sơ tòa án rằng các lực lượng quân sự sẽ chỉ được sử dụng để bảo vệ nhân viên và các tòa nhà liên bang khi chúng đối mặt với các cuộc tấn công từ những kẻ bạo loạn chống lại Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) trong những ngày gần đây.
Các luật sư của Bộ Tư pháp (DOJ) lập luận rằng quyết định của thẩm phán nhằm ngăn chặn chính quyền Tổng Thống Trump thực hiện các hoạt động quân sự này “sẽ đảo ngược chỉ thị quân sự của Tổng Tư lệnh bằng biện pháp tư pháp”, đặc biệt nếu quyết định được ban hành thông qua lệnh cấm tạm thời, như những gì Thẩm phán Breyer đã ban hành tối thứ Năm.
“Điều đó là chưa từng có tiền lệ. Về mặt hiến pháp là điều cấm kỵ. Và điều đó sẽ nguy hiểm,” các luật sư DOJ cho biết.
Quyết định của Thẩm phán Breyer, 83 tuổi và là anh trai của cựu Thẩm phán Tòa án Tối cao Stephen Breyer theo phái tự do, đã vấp phải sự nghi ngờ từ một số người. Luật sư Ed Whelan, cựu quan chức DOJ theo phái bảo thủ, nhận xét trên mạng rằng quyết định này “quá bao trùm” hơn ông dự kiến.
Whelan cho rằng một cuộc chiến pháp lý lớn có thể đang nảy sinh xoay quanh điều khoản của Tiêu đề 10 mà Tổng Thống Trump đã sử dụng để liên bang hóa Vệ binh Quốc gia. Thông thường, tổng thống điều động Vệ binh Quốc gia khi có sự đồng ý của thống đốc, nhưng luật pháp vẫn còn chỗ cho tranh cãi về việc liệu sự cho phép của thống đốc có bắt buộc hay không. Whelan suy đoán rằng Tổng Thống Trump có thể cố gắng sử dụng một điều khoản khác của Tiêu đề 10, Đạo luật Nổi dậy (Insurrection Act), để vượt qua các thủ tục tố tụng tại tòa án.
“10 USC 252 dường như trao cho ông ấy quyền lực tự do hơn nhiều,” Whelan nói, trích dẫn luật về nổi dậy.
Cuộc chiến pháp lý về Vệ binh Quốc gia diễn ra trong bối cảnh Tổng Thống Trump tổ chức một cuộc diễu binh quân sự lớn ở Washington, D.C. vào thứ Bảy. Sự kiện này, dự kiến tiêu tốn hàng chục triệu đô la, sẽ phô diễn sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ và kỷ niệm 250 năm thành lập Lục quân. Ngày đó cũng là sinh nhật của Tổng Thống Trump.
Những người chỉ trích Tổng Thống Trump đã đặt tên ngày này là “Ngày Không Vua” (No Kings Day) và đang lên kế hoạch bày tỏ sự phản đối màn phô trương sức mạnh của Tổng Thống tại các cuộc biểu tình trên khắp cả nước vào thứ Bảy. Chỉ riêng California dự kiến sẽ có hàng chục cuộc biểu tình.
Trong khi Tổng Thống Trump ở thủ đô, những người biểu tình sẽ “có mặt ở khắp mọi nơi khác,” Ezra Levin, một trong những người tổ chức, nói với trang Contrarian theo khuynh hướng cánh tả trên Substack. Levin cho biết các cuộc biểu tình sẽ diễn ra ôn hòa và phục vụ như một công cụ tuyển mộ trong “cuộc chiến ủng hộ dân chủ” chống lại Tổng Thống Trump, lưu ý rằng ngày 250 năm thành lập Lục quân Lục địa là lực lượng được thành lập để đẩy lùi một vị vua điên loạn.
Tin từ Fox News.
