Tổng Thống Donald Trump vừa tuyên bố thỏa thuận ngừng bắn lịch sử giữa Israel và Iran, và giờ đây ông đang trên đường tới The Hague, Hà Lan, để tham dự hội nghị thượng đỉnh thường niên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Tại đây, ông Trump hy vọng sẽ đạt thêm một thắng lợi ngoại giao bằng cách thúc đẩy các nhà lãnh đạo châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng.
Tổng Thống dự kiến sẽ đến Hà Lan vào thứ Ba và trở về Nhà Trắng vào thứ Tư. Đây là hội nghị thượng đỉnh NATO đầu tiên của ông Trump kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống thứ hai. Trước đây, ông đã chỉ trích các thành viên NATO vì “ăn bám” vào sự bảo vệ quân sự của Hoa Kỳ. Lần này, các đồng minh châu Âu rất muốn chứng minh ông đã sai.
NATO đã đạt được thỏa thuận yêu cầu tất cả các quốc gia tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), ngoại trừ Tây Ban Nha. Yêu cầu này ban đầu được đưa ra bởi Tổng Thống Trump và dự kiến sẽ được hoàn thiện tại hội nghị thượng đỉnh.
Đại sứ Hoa Kỳ tại NATO, ông Matthew Whitaker, cho biết: “Hội nghị thượng đỉnh này thực sự là về uy tín của NATO, và chúng tôi kêu gọi tất cả các đồng minh của mình nỗ lực hơn nữa và đóng góp phần công bằng của họ cho an ninh xuyên Đại Tây Dương”.
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez đã gây khó khăn cho sự đồng thuận khi yêu cầu được miễn trừ khỏi mục tiêu chi tiêu mới, vốn sẽ là một sự gia tăng đáng kể so với mục tiêu 2% mà Tây Ban Nha đang gặp khó khăn để đạt được.
Tổng Thống Trump dự kiến sẽ gặp gỡ Thủ tướng Rutte và các nhà lãnh đạo thế giới khác, đồng thời tổ chức một cuộc họp báo. Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cũng dự kiến sẽ tham dự, tiếp tục thúc đẩy việc Ukraine gia nhập liên minh và hiệp ước phòng thủ tập thể.
Tổng thư ký NATO Mark Rutte khoe rằng các đồng minh đang “tăng cường chia sẻ trách nhiệm một cách bình đẳng cho an ninh chung của chúng ta”.
Tổng Thống Trump đã nói rằng ông không nghĩ Hoa Kỳ cần đạt được mục tiêu 5%. “Tôi không nghĩ chúng ta nên làm vậy, nhưng tôi nghĩ họ nên làm”, ông nói với các phóng viên vào tuần trước.
Thời gian của Tổng Thống tại hội nghị thượng đỉnh sẽ rất ngắn, chỉ khoảng 24 giờ trên thực địa. Theo một quan chức chính quyền, các cuộc họp của ông “sẽ tập trung vào các vấn đề được quan tâm chung và tái khẳng định mối quan hệ bền chặt của Hoa Kỳ với các đồng minh và đối tác của chúng ta”.
Tuy nhiên, chúng diễn ra sau khi Tổng Thống Trump có thể tự hào về một lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran.
“Israel và Iran đã hoàn toàn đồng ý rằng sẽ có một LỆNH NGỪNG BẮN Hoàn Toàn và Tổng Thể (trong khoảng 6 giờ nữa, khi Israel và Iran đã kết thúc và hoàn thành các nhiệm vụ cuối cùng đang tiến hành của họ!), trong 12 giờ, tại thời điểm đó Chiến tranh sẽ được coi là KẾT THÚC!” Tổng Thống Trump viết trên Truth Social.
Ông Rutte gợi ý rằng NATO sẽ đứng về phía Hoa Kỳ sau khi Iran tiến hành một cuộc phản công vào căn cứ không quân của nước này ở Qatar, sau các cuộc tấn công của Mỹ vào ba địa điểm hạt nhân của Iran.
“Nỗi sợ lớn nhất của tôi là Iran sở hữu và có thể sử dụng vũ khí hạt nhân”, ông Rutte nói với các phóng viên trước thềm hội nghị thượng đỉnh.
Ông bảo vệ các cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào Iran sau khi được hỏi về sự tương đồng giữa Hoa Kỳ và Nga khi nước này xâm lược Ukraine vào năm 2022.
“Đây là một lập trường nhất quán của NATO: Iran không nên có vũ khí hạt nhân”, ông nói. “Tôi không đồng ý rằng điều này là chống lại luật pháp quốc tế — những gì Hoa Kỳ đã làm”.
Theo tin từ Fox News, ông Rutte đã muốn hội nghị thượng đỉnh là một sự thể hiện sự thống nhất của NATO đối với Tổng Thống Nga Vladimir Putin trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine. Nhưng cuộc xung đột giữa Hoa Kỳ, Israel và Iran khiến hội nghị trở nên khó đoán hơn.
