Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đang dốc sức thúc đẩy Thượng viện thông qua “dự luật lớn, đẹp đẽ” của ông về cắt giảm thuế và chi tiêu trước ngày Lễ Độc lập 4/7. Ông muốn dự luật này nhanh chóng nằm trên bàn làm việc của mình để ký thành luật.
Để đạt được mục tiêu này, Tổng Thống Trump đã gặp Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune tại Tòa Bạch Ốc và gọi điện riêng cho nhiều Thượng nghị sĩ khác, sử dụng cả biện pháp khuyến khích lẫn gây áp lực để họ hành động nhanh hơn.
Tuy nhiên, con đường để gói dự luật dày hơn 1.000 trang này được thông qua vẫn còn dài. Dự luật đã được Hạ viện thông qua vào cuối tháng trước chỉ với một phiếu cách biệt. Hiện các Thượng nghị sĩ đã họp kín nhiều tuần để chỉnh sửa dự luật này, trước cuộc bỏ phiếu dự kiến cũng sẽ rất sát sao tại Thượng viện.
Trên mạng xã hội, Tổng Thống Trump gọi việc thông qua “DỰ LUẬT LỚN, ĐẸP ĐẼ DUY NHẤT” này là “Cơ hội Lịch sử để đưa Đất nước chúng ta trở lại đúng hướng”. Ông thúc giục họ “làm việc nhanh nhất có thể để đưa Dự luật này đến BÀN TÔI trước ngày 4/7”.
Ông Thune, giống như Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, chỉ có rất ít phiếu dự phòng từ đa số mỏng manh của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện (53 ghế). Đảng Dân chủ đang phát động cuộc tấn công chính trị toàn diện vào các đề xuất của Đảng Cộng hòa nhằm cắt giảm chương trình Medicaid (bảo hiểm y tế cho người nghèo), tem phiếu thực phẩm và đầu tư năng lượng xanh để giúp bù đắp cho việc cắt giảm thuế trị giá hơn 4.5 ngàn tỷ đô la. Nhiều nhà lập pháp Cộng hòa đang đối mặt với sự chỉ trích dữ dội tại các buổi gặp gỡ cử tri ở quê nhà.
Ông Thune thừa nhận việc có được sự đồng thuận từ tất cả mọi người sẽ rất tốt, nhưng các thành viên cá nhân sẽ có quan điểm riêng. Dù vậy, ông khẳng định “cuối cùng, chúng ta phải thành công. Thất bại không phải là một lựa chọn. Chúng ta phải đạt được 51 phiếu. Vì vậy, chúng ta sẽ tìm ra con đường để làm điều đó trong vài tuần tới”.
Về cơ bản, gói dự luật tìm cách gia hạn các khoản cắt giảm thuế đã được phê duyệt vào năm 2017, dưới thời kỳ đầu tiên của Tổng Thống Trump, và thêm các khoản cắt giảm mới mà ông đã vận động tranh cử, bao gồm việc không đánh thuế tiền tip và các khoản khác. Dự luật cũng bao gồm khoản chi lớn 350 tỷ đô la cho an ninh biên giới, trục xuất và an ninh quốc gia.
Để bù đắp nguồn thu thuế bị mất cho chính phủ và tránh làm gia tăng khoản nợ công khổng lồ 36 ngàn tỷ đô la của quốc gia, Đảng Cộng hòa muốn giảm chi tiêu liên bang bằng cách áp đặt điều kiện làm việc đối với một số người Mỹ đang nhận trợ cấp an sinh xã hội. Ước tính có tới 8.6 triệu người sẽ không còn bảo hiểm y tế và gần 4 triệu người sẽ mất trợ cấp SNAP (tem phiếu thực phẩm).
Gói dự luật cũng sẽ nâng giới hạn nợ công thêm 4 ngàn tỷ đô la để cho phép chính phủ vay thêm tiền thanh toán các hóa đơn. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã cảnh báo Quốc hội rằng quốc gia sẽ hết tiền nếu trần nợ không được nâng lên vào giữa tháng Bảy hoặc đầu tháng Tám. Ông Bessent cũng đã gặp riêng các Thượng nghị sĩ và lãnh đạo Đảng Cộng hòa.
Ông Thune xác nhận hôm thứ Ba rằng việc nâng trần nợ không còn là vấn đề tranh cãi. “Việc đó phải được thực hiện,” Thượng nghị sĩ từ South Dakota nói.
Lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer cho rằng dự luật của Tổng Thống Trump “xấu xa tận gốc rễ”. Ông Schumer nói rằng việc cắt giảm này sẽ không làm tổn thương người Mỹ là một “lời nói dối”. “Đằng sau những lời hoa mỹ là một sự thật tàn khốc và hà khắc: giảm thuế cho những người cực giàu được trả giá bằng việc cắt bỏ bảo hiểm y tế của hàng triệu người Mỹ,” Thượng nghị sĩ từ New York nói.
Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), một cơ quan phi đảng phái, dự kiến sẽ sớm cung cấp phân tích tổng thể về tác động của dự luật đối với ngân sách chính phủ, đặc biệt là khoản thâm hụt hàng năm ngày càng tăng. Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa sẵn sàng chỉ trích những phát hiện này là sai sót.
Hôm thứ Ba, Tổng Thống Trump chuyển sang chiến thuật cứng rắn hơn, chế giễu các Thượng nghị sĩ Cộng hòa đang chần chừ để họ ủng hộ. Tổng thống công khai chỉ trích Thượng nghị sĩ Rand Paul từ Kentucky, một người có xu hướng tự do và luôn phản đối chi tiêu chính phủ. Ông Paul muốn bỏ khoản tăng trần nợ 4 ngàn tỷ đô la ra khỏi dự luật.
“Rand luôn bỏ phiếu KHÔNG cho mọi thứ, nhưng không bao giờ có bất kỳ ý tưởng thực tế hoặc mang tính xây dựng nào. Ý tưởng của ông ấy thực ra là điên rồ (những kẻ thất bại!)”, Tổng Thống Trump đăng trên mạng xã hội.
Hạn chót 4/7 không chỉ là mục tiêu của Tổng thống mà còn gần như bắt buộc đối với Bộ Tài chính của ông. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã cảnh báo Quốc hội rằng quốc gia sẽ hết tiền để thanh toán các hóa đơn nếu trần nợ, hiện ở mức 36 ngàn tỷ đô la, không được nâng lên vào giữa tháng Bảy hoặc đầu tháng Tám để cho phép vay thêm.
Con đường phía trước cũng là một thử thách đối với ông Thune, người giống như ông Johnson, là một nhà lãnh đạo mới hơn tại Quốc hội và là một trong nhiều thành viên Đảng Cộng hòa đang điều chỉnh ưu tiên của riêng họ khi Tổng Thống Trump trở lại Tòa Bạch Ốc.
Trong khi ông Johnson đã cảnh báo không nên thay đổi quá nhiều đối với gói dự luật, ông Thune phải đối mặt với yêu cầu điều chỉnh từ các Thượng nghị sĩ của mình.
Để biến hầu hết các khoản cắt giảm thuế trở thành vĩnh viễn – đặc biệt là các khoản cắt giảm thuế kinh doanh, vốn là ưu tiên của Thượng viện – các Thượng nghị sĩ có thể cắt bớt một số khoản giảm thuế mới do Tổng Thống Trump đề xuất liên quan đến các khoản vay mua ô tô hoặc tiền làm thêm giờ, đây là những chính sách ít được coi trọng hơn bởi một số Thượng nghị sĩ.
Cũng có những cuộc thảo luận về việc thay đổi giới hạn 40.000 đô la mà Hạ viện đề xuất cho khoản khấu trừ thuế tiểu bang và địa phương, gọi tắt là SALT. Khoản này quan trọng đối với các nhà lập pháp ở các tiểu bang có thuế cao như New York, California và các tiểu bang khác, nhưng ít quan trọng hơn đối với các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa.
“Chúng tôi đang có tất cả những cuộc thảo luận đó,” Thượng nghị sĩ Thom Tillis, Đảng Cộng hòa từ Bắc Carolina, một tiếng nói quan trọng khác trong cuộc tranh luận, cho biết.
Ông Hawley nằm trong nhóm các Thượng nghị sĩ, bao gồm Thượng nghị sĩ Susan Collins từ Maine và Lisa Murkowski từ Alaska, những người đã bày tỏ lo ngại về những thay đổi trong chương trình Medicaid có thể khiến người dân mất bảo hiểm y tế.
Một khoản đồng chi trả tiềm năng lên tới 35 đô la cho các dịch vụ Medicaid, vốn là một phần của gói dự luật Hạ viện, cũng như việc chấm dứt thuế nhà cung cấp mà nhiều tiểu bang dựa vào để hỗ trợ tài chính cho các bệnh viện nông thôn, cũng gây ra lo ngại.
“Cách tốt nhất để không bị buộc tội cắt giảm Medicaid là không cắt giảm Medicaid,” ông Hawley nói.
Bà Collins cho biết bà đang xem xét chi tiết.
Ngoài ra còn có một điều khoản của Hạ viện cho phép đấu giá băng tần vô tuyến mà một số Thượng nghị sĩ phản đối. Theo tin từ The Associated Press.
