Hàng chục ngàn sinh viên đại học tại Hoa Kỳ không có tình trạng cư trú hợp pháp đang mất quyền được hưởng học phí ưu đãi dành cho cư dân trong tiểu bang. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết chặt chính sách nhập cư của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã tiến hành kiện các tiểu bang để chấm dứt các ưu đãi học phí cho sinh viên không có tình trạng cư trú hợp pháp. Texas là tiểu bang đầu tiên bị kiện vào tháng 6, tiếp theo là Kentucky, Minnesota và gần đây nhất là Oklahoma. Năm ngoái, Florida cũng đã dừng việc ưu đãi học phí cho các sinh viên không có giấy tờ tùy thân hợp pháp.
Theo Bộ Tư pháp, luật liên bang cấm người nước ngoài không có mặt hợp pháp tại Hoa Kỳ nhận các khoản trợ cấp học phí trong tiểu bang, trong khi công dân Mỹ cư trú ngoài tiểu bang lại bị từ chối. Tuyên bố này khẳng định không có ngoại lệ.
Các khoản ưu đãi học phí từng nhận được sự ủng hộ lưỡng đảng rộng rãi nay ngày càng bị Đảng Cộng hòa chỉ trích gay gắt trong những năm gần đây. Ban đầu, chính sách học phí của Texas được thông qua với đa số phiếu lưỡng đảng, nhằm tạo điều kiện cho sinh viên không có tình trạng cư trú hợp pháp được tiếp cận giáo dục đại học. Những người ủng hộ cho rằng chính sách này đã thúc đẩy nền kinh tế của bang bằng cách tạo ra lực lượng lao động có học vấn và chuẩn bị tốt hơn.
Luật của Texas cho phép sinh viên không có tình trạng cư trú hợp pháp đủ điều kiện nhận học phí trong tiểu bang nếu họ đã cư trú tại Texas ba năm trước khi tốt nghiệp trung học và một năm trước khi nhập học đại học. Họ cũng phải ký vào bản cam kết xin tình trạng cư trú hợp pháp sớm nhất có thể.
Theo Liên minh Hiệu trưởng về Giáo dục Đại học và Nhập cư, một tổ chức phi đảng phái, Texas hiện có khoảng 57.000 sinh viên đủ điều kiện theo học tại các trường đại học và cao đẳng công lập.
Sự khác biệt về mức học phí là đáng kể. Ví dụ, tại Đại học Texas Rio Grande Valley, một sinh viên cư trú trong bang sẽ phải trả khoảng 10.000 đô la học phí cơ bản cho năm học sắp tới, trong khi sinh viên không cư trú sẽ phải trả 19.000 đô la.
Luật của Texas đã đứng vững qua nhiều năm thách thức, nhưng bắt đầu vấp phải sự phản đối khi các cuộc tranh luận về nhập cư bất hợp pháp gia tăng. Sau khi chính quyền Tổng thống Trump đệ đơn kiện, tuyên bố luật là vi hiến, Tổng chưởng lý Texas, Ken Paxton, một đồng minh quan trọng của Tổng thống, đã chọn không bảo vệ luật mà thay vào đó nộp đơn đồng ý rằng luật không nên được thực thi.
Tương tự, tại Oklahoma, Tổng chưởng lý Gentner Drummond, cũng thuộc Đảng Cộng hòa, đã đưa ra một động thái tương tự. Ông cho rằng việc trao thưởng cho người nước ngoài cư trú bất hợp pháp với chi phí học phí thấp hơn, không áp dụng cho công dân Mỹ ngoài tiểu bang, là sai trái, phân biệt đối xử và bất hợp pháp.
Theo Trung tâm Luật Nhập cư Quốc gia, ít nhất 21 tiểu bang và hệ thống Đại học Michigan có luật hoặc chính sách cho phép sinh viên nhập cư hưởng ưu đãi học phí. Các tiểu bang này bao gồm cả những tiểu bang nghiêng về Đảng Dân chủ như California và New York, cũng như các tiểu bang nghiêng về Đảng Cộng hòa như Kansas và Nebraska.
Luật sư nhập cư và các nhà vận động giáo dục cho biết họ đang xem xét các con đường pháp lý để thách thức các phán quyết này. Theo nguồn tin từ Associated Press ngày 6 tháng 8 năm 2025.
