Tổng thống Donald Trump vừa ra lệnh nắm quyền kiểm soát lực lượng cảnh sát của Đặc khu Columbia và điều động Lực lượng Vệ binh Quốc gia tới thủ đô, với lý do tình hình an ninh công cộng đang ở mức khủng hoảng.
Các quan chức đặc khu đã đặt câu hỏi về căn cứ cho tuyên bố tình trạng khẩn cấp này của Tổng thống Trump, trong khi ông cam kết sẽ có một hành động “lịch sử để giải cứu thủ đô của quốc gia khỏi tội phạm, đổ máu, hỗn loạn, cảnh suy đồi và tệ hơn nữa.” Lời lẽ của ông được cho là lặp lại những gì các chính trị gia bảo thủ đã sử dụng trong nhiều thập kỷ để chỉ trích các thành phố của Mỹ, đặc biệt là những nơi có đa số dân không phải da trắng hoặc do các nhà lãnh đạo cấp tiến điều hành, như những nơi đầy rẫy tội phạm và cần sự can thiệp từ bên ngoài.
Hành động này của Tổng thống Trump gợi nhớ đến những chương lịch sử không mấy vẻ vang, khi ngôn từ được sử dụng để vẽ nên những câu chuyện phân biệt chủng tộc về các thành phố và khu dân cư lịch sử hoặc có đa số người da đen, nhằm định hình dư luận và biện minh cho hành động mạnh tay của cảnh sát.
Bà April Goggans, một cư dân lâu năm tại Washington và là nhà tổ chức cộng đồng, cho biết bà không ngạc nhiên trước hành động của Tổng thống Trump. Bà nói rằng cộng đồng đã chuẩn bị cho khả năng chính quyền liên bang ra tay đối với đặc khu này kể từ mùa hè năm 2020, khi Tổng thống Trump triển khai Lực lượng Vệ binh Quốc gia trong các cuộc biểu tình đòi công lý chủng tộc sau vụ sát hại George Floyd. Bà bày tỏ lo ngại về những gì việc gia tăng lực lượng cảnh sát có thể gây ra đối với quyền tự do của người dân.
Các quan chức Nhà Trắng cho biết Lực lượng Vệ binh Quốc gia sẽ được triển khai để bảo vệ tài sản liên bang trong đặc khu và tạo môi trường an toàn cho lực lượng thực thi pháp luật tiến hành bắt giữ. Chính quyền tin rằng sự hiện diện mạnh mẽ của lực lượng thực thi pháp luật sẽ ngăn chặn tội phạm bạo lực. Tuy nhiên, việc định nghĩa “môi trường an toàn” này vẫn chưa rõ ràng, gây báo động cho một số nhà vận động địa phương.
Bà Monica Hopkins, giám đốc điều hành chi nhánh ACLU tại Washington, nhận định: “Nếu những chiến thuật dùng vũ lực này bén rễ ở đây, chúng sẽ được triển khai tới các thành phố đa số là người da đen và da màu khác, như Chicago, Oakland và Baltimore, trên khắp đất nước.” Bà cũng nhấn mạnh rằng chính quyền đã từng chứng kiến sự lạm dụng, đe dọa và vi phạm quyền công dân khi chính quyền liên bang kiểm soát cảnh sát và Lực lượng Vệ binh Quốc gia tại D.C.
Thị trưởng đặc khu, bà Muriel Bowser, gọi việc Tổng thống Trump tiếp quản lực lượng cảnh sát địa phương là “gây bất an” nhưng không phải là chưa từng có tiền lệ. Tuy nhiên, bà chỉ trích lý do của Tổng thống là “tình trạng khẩn cấp giả tạo” và cho rằng người dân đặc khu “biết rằng quyền tiếp cận nền dân chủ của chúng ta rất mong manh.”
Tổng thống Trump trước đó đã nhiều lần tuyên bố sẽ “tiếp quản” và “làm đẹp” thủ đô, mô tả đây là “một cơn ác mộng của giết người và tội phạm” và “được điều hành một cách tệ hại.” Ông cũng lặp lại những nhận xét tương tự về các thành phố lớn khác của quốc gia, bao gồm Baltimore, Chicago, Los Angeles, Oakland và quê hương New York, mà đa số đều do các thị trưởng da đen lãnh đạo.
Các nhà hoạt động dân quyền xem lời lẽ của Tổng thống là một phần của chiến lược chính trị rộng lớn hơn. Bà Maya Wiley, CEO của Leadership Conference on Civil and Human Rights, cho rằng Tổng thống thường vẽ ra một bức tranh về tình hình tội phạm mất kiểm soát, đổ lỗi cho các chính sách của các nhà lập pháp Đảng Dân chủ, và sau đó tuyên bố cần phải can thiệp, vi phạm quyền con người hoặc yêu cầu đảo ngược các cải cách. Bà cũng lưu ý rằng chiến lược này đặc biệt hiệu quả ở thủ đô vì lực lượng thực thi pháp luật địa phương có thể bị đặt dưới sự kiểm soát trực tiếp của liên bang.
Thống đốc Maryland, ông Wes Moore, gọi kế hoạch của Tổng thống Trump là “thiếu nghiêm túc và vô cùng nguy hiểm,” đồng thời chỉ ra tỷ lệ tội phạm thấp nhất trong 30 năm tại Baltimore như một lý do để chính quyền nên tham khảo ý kiến của các nhà lãnh đạo địa phương thay vì đối đầu với họ. Thị trưởng Oakland, bà Barbara Lee, cũng mô tả những nhận định của Tổng thống Trump về thành phố của mình là “gieo rắc sợ hãi.”
Chủ tịch NAACP, ông Derrick Johnson, lên án hành động của Tổng thống Trump tại Washington là một sự đánh lạc hướng không cần thiết, đặt câu hỏi về lý do triển khai Lực lượng Vệ binh Quốc gia và cho rằng D.C. có quyền tự quản, không cần một “cuộc đảo chính liên bang.” Theo tường thuật của AP.
