Cuộc đối đầu chính trị giữa chính quyền Tổng Thống Donald Trump và giới lãnh đạo Đảng Dân chủ tại California về các cuộc vây bắt người nhập cư và biểu tình ở Los Angeles đang làm lộ rõ những chia rẽ sâu sắc, đồng thời tạo tiền đề cho một cuộc chiến đầy rủi ro trước thềm cuộc bầu cử giữa kỳ 2026 và cuộc tranh cử Tổng Thống 2028 sau đó không lâu.
Từ Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump đã cảnh báo rằng nhiều thành phố khác có thể chứng kiến các cuộc vây bắt của Cục Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE). Điều này làm gia tăng khả năng bùng phát các phong trào biểu tình kéo dài, cùng với khả năng chính phủ liên bang can thiệp sâu hơn, dù các quan chức Dân chủ có muốn hay không.
Cách ứng xử của Đảng Dân chủ trong giai đoạn này có thể ảnh hưởng đến sự nhiệt tình của cử tri đối với các ứng cử viên của họ trong cuộc bầu cử giữa kỳ sắp tới, khi đảng này đang nỗ lực giành lại quyền lực ở Washington.
Thống đốc California Gavin Newsom, người được xem là ứng cử viên tiềm năng cho cuộc bầu cử Tổng Thống 2028, đã tự đưa mình vào vị thế đối trọng nổi bật nhất với chính quyền Tổng Thống Trump. Ông Newsom cáo buộc chính quyền liên bang xâm phạm quyền tự chủ của tiểu bang khi triển khai lực lượng liên bang đến Los Angeles mà không có yêu cầu từ chính quyền California. Ông càng thêm mạnh mẽ trong lời chỉ trích sau khi Tổng Thống Trump nói với phóng viên hôm thứ Hai rằng việc bắt giữ Thống đốc Newsom sẽ là một “điều tuyệt vời”.
“Tổng Thống Hoa Kỳ vừa kêu gọi bắt giữ một Thống đốc đương nhiệm”, ông Newsom viết trên Instagram, kèm theo video bình luận của Tổng Thống Trump. “Đây là một ngày tôi hy vọng sẽ không bao giờ thấy ở Mỹ. Tôi không quan tâm bạn là Dân chủ hay Cộng hòa, đây là ranh giới chúng ta không thể vượt qua với tư cách là một quốc gia – đây là một bước đi rõ ràng hướng tới chế độ độc tài”.
Tuy nhiên, sau đó cùng ngày, ông Newsom cũng lên án bạo lực xảy ra tại tiểu bang của mình, đồng thời dường như đổ lỗi cho Tổng Thống, nói rằng: “Đừng nghi ngờ gì, những tội phạm bạo lực lợi dụng sự hỗn loạn của Tổng Thống Trump SẼ bị quy trách nhiệm. Ưu tiên số một của chúng tôi đã và sẽ là giữ an toàn cho LA”.
Các thống đốc Đảng Dân chủ khác đã bày tỏ sự ủng hộ ông Newsom trong một tuyên bố được soạn thảo cẩn thận, vừa lên án bạo lực ở Los Angeles vừa gọi hành động của Tổng Thống Trump là “không hiệu quả và nguy hiểm”. Họ nhấn mạnh việc tôn trọng quyền của thống đốc tiểu bang trong việc quản lý lực lượng Vệ binh Quốc gia của mình.
Tương tự, Thị trưởng Los Angeles Karen Bass kêu gọi biểu tình ôn hòa và lên án hành động của Tổng Thống Trump, nói với phóng viên hôm Chủ Nhật rằng: “Những gì chúng ta đang thấy ở Los Angeles là sự hỗn loạn do chính quyền Tổng Thống gây ra”.
Hình ảnh bạo lực trên đường phố một thành phố lớn của Mỹ – dù phần lớn các cuộc biểu tình phá hoại chỉ diễn ra ở một khu vực nhỏ, cô lập – với việc Đảng Dân chủ phản đối việc sử dụng lực lượng quân sự đối với người biểu tình, là một cuộc chiến mà Tòa Bạch Ốc và rộng hơn là Đảng Cộng hòa sẵn sàng đối đầu.
“Tôi nghĩ đó là một lý do khác cho thấy thương hiệu của Đảng Dân chủ đang suy yếu trên khắp đất nước”, Thượng nghị sĩ Rand Paul (Cộng hòa, Kentucky) nhận định. Ông nói thêm: “Bạn có một thành phố bốc cháy, bạn có người tuần hành với cờ nước ngoài, người tuần hành với cờ Mexico ở LA, chống lại luật liên bang, cản trở luật liên bang. Bạn có cả thống đốc và thị trưởng, cả hai đều là Đảng Dân chủ, nói rằng họ sẽ cản trở và sẽ không tuân thủ luật liên bang”.
Trong khi nhiều chính trị gia Dân chủ sẽ chọn cách đối đầu trực diện như ông Newsom, những người khác có thể tìm cách ứng phó bớt gay gắt hơn. Tại San Francisco, nơi cũng chứng kiến biểu tình liên quan đến các cuộc vây bắt của ICE, Thị trưởng Daniel Lurie tập trung vào vấn đề an toàn công cộng trong thông điệp của mình về biểu tình và tránh nhắc đến tên Tổng Thống Trump.
“Mọi người ở đất nước này đều có quyền bày tỏ tiếng nói của mình một cách hòa bình”, ông Lurie nói hôm Chủ Nhật. “Nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ dung thứ cho hành vi bạo lực và phá hoại”. Ông Lurie đã nhận một số chỉ trích từ một số người ở San Francisco vì sự im lặng tương đối của mình đối với Tổng Thống Trump, nhưng những người khác cho rằng điều đó giúp ông đứng ngoài cuộc chiến gay gắt.
Vẫn còn phải xem chiến lược nào – sự thách thức của ông Newsom hay sự kiềm chế của ông Lurie – sẽ gây được tiếng vang với cử tri. Khi Tổng Thống Trump hứa hẹn tiếp tục các nỗ lực trục xuất trên khắp cả nước, các quan chức Đảng Dân chủ có thể sớm bị buộc phải chọn một con đường, theo phân tích từ ABC News.
