Bộ Tư pháp Hoa Kỳ mới đây tái khẳng định Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump có thẩm quyền triệu tập lực lượng Vệ binh Quốc gia ở California mà không cần sự đồng ý của Thống đốc Dân chủ Gavin Newsom. Bộ Tư pháp gọi vụ kiện của ông Newsom nhằm ngăn chặn hành động này là một “chiêu trò chính trị thô thiển” và có nguy cơ “gây nguy hiểm đến tính mạng người dân Mỹ”.
Vấn đề cốt lõi của vụ kiện là liệu Tổng Thống Trump, với tư cách là Tổng tư lệnh, có quyền liên bang hóa Vệ binh Quốc gia bất chấp mong muốn hoặc sự đồng thuận rõ ràng của một thống đốc tiểu bang hay không. Cả hai bên dự kiến sẽ ra tòa vào thứ Sáu tuần này để thẩm phán cân nhắc yêu cầu hỗ trợ pháp lý của California.
Trong hồ sơ tòa án mới nộp, các luật sư của chính quyền Trump cho biết Tổng Thống không có nghĩa vụ phải hỏi ý kiến, hoặc thậm chí thông báo cho Thống đốc Newsom trước khi liên bang hóa Vệ binh Quốc gia.
Họ lập luận rằng việc tòa án ra lệnh ngăn chặn Tổng tư lệnh điều động quân đội liên bang sẽ là “chưa từng có tiền lệ”, “trái hiến pháp” và “nguy hiểm”.
Trước đó một ngày, Tổng chưởng lý California Rob Bonta đã kiện chính quyền Trump, cho rằng hành động liên bang hóa Vệ binh Quốc gia mà không có sự đồng ý của ông Newsom là trái pháp luật và không phù hợp. Đơn vị Vệ binh Quốc gia thường nằm dưới sự kiểm soát kép của cả tiểu bang và liên bang, và bất kỳ hành động huy động nào thường phải thông qua thống đốc tiểu bang trước.
Thẩm phán giám sát vụ án đã từ chối yêu cầu của tiểu bang về lệnh cấm tạm thời, nhưng đã yêu cầu cả hai bên ra tòa vào thứ Sáu để xem xét yêu cầu về lệnh hỗ trợ pháp lý rộng hơn.
Luật được Tổng Thống Trump viện dẫn là 10 U.S.C. § 12406, cho phép Tổng thống điều động Vệ binh Quốc gia và các lực lượng khác ở cấp liên bang trong trường hợp “nổi loạn hoặc nguy cơ nổi loạn” chống lại chính phủ Hoa Kỳ. Theo luật này, Tổng thống “có thể triệu tập vào lực lượng liên bang các thành viên và đơn vị của Vệ binh Quốc gia của bất kỳ tiểu bang nào với số lượng mà ông cho là cần thiết để đẩy lùi cuộc xâm lược, dập tắt cuộc nổi loạn hoặc thực thi luật pháp”.
Tuy nhiên, luật sư của Thống đốc Newsom nói với tòa rằng Tổng Thống Trump thiếu thẩm quyền liên bang hóa quân đội theo Điều 12406, vì theo quan điểm của họ, các cuộc biểu tình liên quan đến vấn đề di trú không đạt đến mức độ nổi loạn.
Theo tin từ Fox News, một nhóm gồm 26 tổng chưởng lý tiểu bang Đảng Cộng hòa đã nộp bản kiến nghị ủng hộ Tổng Thống Trump, lập luận rằng quyết định liên bang hóa Vệ binh Quốc gia để giải quyết các cuộc biểu tình và bạo loạn chống lại cơ quan ICE (Cảnh sát Di trú và Hải quan) ở California là “phản ứng đúng đắn”. Họ cho rằng khi chính quyền địa phương và tiểu bang “không hành động, chính phủ liên bang phải làm”.
