Một thỏa thuận được ký kết tại Washington dưới sự trung gian của Hoa Kỳ, được ca ngợi là một bước tiến lớn hướng tới hòa bình ở Congo sau nhiều thập kỷ xung đột, đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người, bao gồm hàng ngàn người chỉ trong năm nay.
Thỏa thuận này được ký kết giữa Rwanda và Cộng hòa Dân chủ Congo, quốc gia đã phải hứng chịu các cuộc giao tranh với hơn 100 nhóm vũ trang. Nhóm vũ trang mạnh nhất được cho là do Rwanda hậu thuẫn, tuy nhiên, không rõ liệu nhóm này có tuân thủ thỏa thuận hay không vì họ không tham gia vào các cuộc đàm phán.
Tổng Thống Donald Trump cho biết thỏa thuận này mang lại cho Hoa Kỳ “rất nhiều quyền khai thác khoáng sản” từ Congo. Chính quyền của ông Trump đã thúc đẩy việc tiếp cận các khoáng sản quan trọng đối với phần lớn công nghệ của thế giới và đang tìm cách đối trọng với Trung Cộng, một quốc gia có vai trò quan trọng trong khu vực mà sự hiện diện và ảnh hưởng của Hoa Kỳ đã suy giảm.
Ngoại Trưởng Marco Rubio cho biết cả tổng thống Congo và Rwanda dự kiến sẽ đến Washington trong vài tuần tới để “hoàn thiện toàn bộ nghị định thư và thỏa thuận”.
Thỏa thuận nhấn mạnh chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ và sự cùng tồn tại hòa bình của hai nước láng giềng, với cam kết chấm dứt mọi hành động thù địch và bất kỳ sự hỗ trợ nào cho các nhóm vũ trang.
Mặc dù Rwanda phủ nhận việc hỗ trợ phiến quân M23, nhưng nước này nói rằng họ đang bảo vệ biên giới của mình và truy đuổi người Hutu, những người mà họ cáo buộc đã tham gia vào cuộc diệt chủng Rwanda năm 1994 và hiện đang làm việc với lực lượng Congo sau khi chạy trốn sang nước láng giềng.
Các băng nhóm vũ trang tham gia vào cuộc xung đột có thể được tái hòa nhập vào lực lượng an ninh Congo chỉ sau khi được kiểm tra cá nhân dựa trên lòng trung thành, thể chất và hồ sơ nhân quyền, thỏa thuận cho biết.
Trong một diễn biến mà Liên Hiệp Quốc gọi là “một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo kéo dài, phức tạp và nghiêm trọng nhất trên Trái Đất”, thỏa thuận bao gồm cam kết bảo vệ và tạo điều kiện tiếp cận nhân đạo cho những người di tản ở Congo, ước tính hơn 7 triệu người.
Hai quốc gia cũng cam kết tạo ra một khuôn khổ kinh tế “để mở rộng thương mại và đầu tư nước ngoài từ chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng trong khu vực”, bao gồm cả những chuỗi “liên kết cả hai quốc gia, hợp tác, khi thích hợp, với chính phủ Hoa Kỳ và các nhà đầu tư Hoa Kỳ”.
Các nhà phân tích cho rằng phiến quân M23 sẽ khó rút khỏi các thành phố mà họ đã chiếm giữ trong cuộc tiến công lớn trong năm nay và việc rút quân như vậy có thể mất nhiều thời gian hoặc một vòng giao tranh khác.
Một nhóm chuyên gia của Liên Hiệp Quốc cho biết trong một báo cáo vào tháng 12 rằng Rwanda đang hưởng lợi từ khoáng sản “gian lận” xuất khẩu từ các khu vực trong khu vực do M23 kiểm soát. Rwanda đã phủ nhận mọi liên quan.
Theo ABC News.
