Chính quyền Tổng Thống Donald Trump đã bí mật yêu cầu Đại học Virginia phải loại bỏ hiệu trưởng của trường để giúp giải quyết một cuộc điều tra của Bộ Tư Pháp về các nỗ lực đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) của trường, theo ba nguồn tin am hiểu vấn đề. Yêu cầu đặc biệt này cho thấy nỗ lực của Tổng Thống Trump nhằm thay đổi hệ tư tưởng trong hệ thống giáo dục đại học, vốn bị ông coi là thù địch với những người bảo thủ, đang diễn ra sâu rộng hơn so với những gì người ta vẫn nghĩ.
Chiến dịch gây áp lực lớn từ chính phủ đã khiến nhiều trường đại học ưu tú mất hàng tỷ đô la, trong đó có Harvard, vốn là mục tiêu của các cuộc điều tra từ ít nhất sáu cơ quan liên bang khác nhau. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên chính quyền thúc ép một trường đại học loại bỏ người đứng đầu.
Bộ Tư Pháp cho rằng Hiệu trưởng James E. Ryan chưa giải tán các chương trình DEI của trường và xuyên tạc các bước đã thực hiện để chấm dứt chúng. Theo nguồn tin từ New York Times, yêu cầu loại bỏ ông Ryan đã được đưa ra nhiều lần trong tháng qua bởi Gregory Brown, quan chức số 2 của Phòng Dân quyền thuộc Bộ Tư Pháp, với các quan chức và đại diện của trường đại học.
Ông Brown, một cựu sinh viên của Đại học Virginia, người từng kiện trường khi còn là luật sư tư, đang đóng vai trò quan trọng trong cuộc điều tra. Ông đã nói với một đại diện của trường đại học trong tuần này rằng ông Ryan cần phải ra đi để quá trình giải quyết cuộc điều tra có thể bắt đầu. Harmeet Dhillon, luật sư hàng đầu về quyền dân sự của Bộ Tư Pháp, cũng tham gia vào các cuộc đàm phán với trường đại học. Bà nhận bằng luật từ Đại học Virginia, nơi bà là sinh viên trường luật cùng thời với ông Ryan.
Ông Ryan, được thuê vào năm 2018 làm hiệu trưởng thứ chín của trường, đã tập trung vào các vấn đề như làm cho trường đa dạng hơn, tăng số lượng sinh viên thế hệ đầu tiên và khuyến khích sinh viên làm dịch vụ cộng đồng. Tuy nhiên, cách tiếp cận của ông, mà ông nói sẽ làm cho trường đại học “vừa vĩ đại vừa tốt đẹp”, đã khiến các cựu sinh viên bảo thủ và các thành viên hội đồng quản trị đảng Cộng hòa bất bình, họ cáo buộc ông muốn áp đặt các giá trị của mình lên sinh viên và cho rằng ông “quá thức thời”.
Trước khi trở thành hiệu trưởng của Đại học Virginia, ông Ryan từng là trưởng khoa của Trường Giáo dục Sau đại học Harvard, nơi ông được ca ngợi vì cam kết với các chương trình DEI. Harvard là một trong những mục tiêu chính của chính quyền Tổng Thống Trump kể từ khi bắt đầu cuộc tấn công vào giáo dục đại học.
Nỗ lực của chính quyền nhằm khẳng định ảnh hưởng liên bang đối với các quyết định lãnh đạo của trường đại học tiểu bang cũng cho thấy cách các quan chức chính trị do Tổng Thống Trump bổ nhiệm tiếp tục sử dụng quyền điều tra của Bộ Tư Pháp để đạt được các mục tiêu chính sách mà cố vấn hàng đầu của Tổng Thống Trump, Stephen Miller, từ lâu đã tìm kiếm.
Các chuyên gia pháp lý cho biết họ có thể nghĩ đến rất ít trường hợp khác mà một chính quyền đã yêu cầu một trường học phải loại bỏ hiệu trưởng của mình để giải quyết một cuộc điều tra của Bộ Tư Pháp.
Sự quan tâm của Bộ Tư Pháp đối với khuôn viên trường ở Charlottesville bắt nguồn từ một trong những hành động đầu tiên của Tổng Thống Trump tại nhiệm trong năm nay — một sắc lệnh hành pháp nhằm loại bỏ các hoạt động DEI trong toàn bộ chính phủ liên bang, các tổ chức giáo dục và các công ty tư nhân.
Chính quyền chưa bao giờ đưa ra một định nghĩa rõ ràng về các hoạt động đa dạng, điều này đã dẫn đến một loạt các phản ứng từ các trường đại học, bao gồm việc loại bỏ các lớp học liên quan đến DEI khỏi các yêu cầu tốt nghiệp và chấm dứt các diễn đàn khuôn viên trường lâu năm về chủng tộc.
Tuy nhiên, ông Ryan đã bị chính quyền Tổng Thống Trump chỉ trích vì các bước tuân thủ của ông bị các nhóm bảo thủ chỉ trích là không đủ. America First Legal, một tổ chức phi lợi nhuận do Miller thành lập, tháng trước đã cáo buộc Đại học Virginia chỉ tuân thủ chiếu lệ các mệnh lệnh của Tổng Thống Trump bằng cách chỉ đơn giản là điều hành các chương trình đa dạng tương tự dưới một tên gọi khác. Nhóm này đã đưa ra một thông cáo báo chí vào tháng trước kêu gọi Bộ Tư Pháp “quy trách nhiệm cho UVA”.
Megan Redshaw, một luật sư tại America First Legal, cho biết trong một tuyên bố: “Tái cơ cấu sự phân biệt đối xử không làm cho nó hợp pháp, và việc thay đổi nhãn mác không thay đổi nội dung”. “Việc UVA sử dụng ngôn ngữ được kiểm duyệt và các chức danh công việc được tái chế là một nỗ lực có chủ ý để lách luật.”
Theo nguồn tin từ tờ New York Times.
