NEW YORK – Tổng Thống Donald Trump đã tham dự một hội nghị thượng đỉnh với Tổng Thống Nga Vladimir Putin, ban đầu ông gây áp lực đòi một thỏa thuận ngừng bắn và đe dọa “hậu quả nghiêm trọng” cùng các lệnh trừng phạt mới nếu lãnh đạo Điện Kremlin không đồng ý chấm dứt giao tranh tại Ukraine.
Tuy nhiên, thay vào đó, Tổng Thống Trump lại nhượng bộ, từ bỏ yêu cầu ngừng bắn để theo đuổi một thỏa thuận hòa bình toàn diện – một lập trường phù hợp với quan điểm của Tổng Thống Putin. Sau các cuộc điện đàm với Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và các lãnh đạo Châu Âu, Tổng Thống Trump đã viết trên mạng xã hội khi bay về từ cuộc họp hôm thứ Sáu tại Alaska rằng “tất cả đều xác định cách tốt nhất để chấm dứt cuộc chiến kinh hoàng giữa Nga và Ukraine là đi thẳng tới một Thỏa Thuận Hòa Bình, vốn sẽ chấm dứt chiến tranh, chứ không phải một Thỏa Thuận Ngừng Bắn đơn thuần, vốn thường không bền vững.”
Đây là một sự thay đổi đáng kể, cho thấy những thách thức khi đối phó với Tổng Thống Putin, một đối thủ xảo quyệt, cũng như sự phức tạp của một cuộc xung đột mà Tổng Thống Trump từng nhiều lần khoe khoang trong chiến dịch tranh cử rằng ông có thể giải quyết trong vòng 24 giờ. Tòa Bạch Ốc đã không phản hồi các yêu cầu bình luận vào thứ Bảy.
Trong khi các nhà lãnh đạo Châu Âu nhẹ nhõm vì Tổng Thống Trump không đồng ý với một thỏa thuận nhượng lãnh thổ hoặc có lợi cho Moscow, hội nghị thượng đỉnh này đã giúp Tổng Thống Putin lấy lại vị thế trên trường quốc tế và có thể đã giúp Nga có thêm thời gian thúc đẩy cuộc tấn công tại Ukraine.
Bà Fiona Hill, cựu cố vấn cấp cao về Nga của Tổng Thống Trump tại Hội Đồng An Ninh Quốc Gia, nhận định rằng Tổng Thống Trump đã ở vào vị thế yếu hơn sau cuộc họp. Bà cho rằng các nhà lãnh đạo khác giờ đây có thể nhìn Tổng Thống Hoa Kỳ và nghĩ rằng ông “không phải là người vĩ đại như ông nghĩ và chắc chắn không phải là một thiên tài đàm phán.”
Tại Hoa Kỳ, các nhà lập pháp thuộc Đảng Dân Chủ bày tỏ sự lo ngại trước điều mà đôi khi trông giống như một ngày tôn trọng, khi Tổng Thống Trump vỗ tay chào mừng Tổng Thống Putin bước trên thảm đỏ trong một buổi lễ chào đón ông đến lãnh thổ Hoa Kỳ lần đầu tiên sau một thập niên. Hai nhà lãnh đạo đã cùng đi trong xe limousine Tổng Thống và trao đổi những lời khen ngợi. Tổng Thống Trump dường như đặc biệt thích thú khi Tổng Thống Putin lặp lại khẳng định của ông rằng Nga sẽ không bao giờ xâm lược Ukraine nếu Tổng Thống Trump ở vị trí Tổng Thống thay vì ông Joe Biden vào thời điểm đó.
Thượng Nghị Sĩ Jeanne Shaheen thuộc Đảng Dân Chủ từ New Hampshire, thành viên cấp cao của Ủy Ban Đối Ngoại Thượng Viện, nhận định: “Tổng Thống Trump dường như đã bị Vladimir Putin thao túng một lần nữa.” Bà nói thêm: “Tổng Thống đã trải thảm đỏ và nồng nhiệt chào đón một nhà độc tài giết người trên đất Mỹ và các báo cáo cho thấy ông không nhận được bất cứ điều gì cụ thể đổi lại.”
Thượng Nghị Sĩ Jack Reed, một đảng viên Dân Chủ từ Rhode Island, thành viên cấp cao của Ủy Ban Quân Vụ Thượng Viện, nói rằng ông ủng hộ ngoại giao nhưng “việc thiết lập hòa bình phải được thực hiện một cách có trách nhiệm.” Ông đề xuất: “Thay vì nhượng bộ Putin, Hoa Kỳ nên cùng các đồng minh áp đặt các lệnh trừng phạt mới, mạnh mẽ và nhắm mục tiêu vào Nga để gia tăng áp lực kinh tế.”
Tổng Thống Trump đã cố gắng thể hiện mình là một người kiến tạo hòa bình, ghi nhận công lao trong việc xoa dịu các xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan cũng như Thái Lan và Campuchia. Ông tự hào làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình giữa Rwanda và Cộng Hòa Dân Chủ Congo, cũng như một thỏa thuận khác giữa các nhà lãnh đạo Armenia và Azerbaijan để chấm dứt hàng thập kỷ giao tranh.
Tại Washington, hội nghị thượng đỉnh ít nhận được phản ứng từ các đồng minh của Tổng Thống Trump. Các nhà lập pháp Cộng Hòa lên tiếng thường khá dè dặt và kêu gọi tiếp tục đàm phán cùng những hành động mang tính xây dựng từ chính quyền Tổng Thống Trump.
Dân biểu Brian Mast, một đảng viên Cộng Hòa từ Florida, Chủ Tịch Ủy Ban Đối Ngoại Hạ Viện, phát biểu với hãng thông tấn Associated Press: “Tổng Thống Trump đã đưa Rwanda và CHDC Congo đạt được thỏa thuận, Ấn Độ và Pakistan đạt được thỏa thuận, Armenia và Azerbaijan đạt được thỏa thuận. Tôi tin tưởng vào Tổng Thống của chúng ta, và tin rằng ông ấy sẽ làm những gì ông ấy vẫn thường làm – vượt qua thách thức.”
Thượng Nghị Sĩ Lindsey Graham, một đảng viên Cộng Hòa từ South Carolina và là đồng minh thân cận của Tổng Thống Trump, bày tỏ rằng ông “rất tự hào” về Tổng Thống Trump vì đã có cuộc gặp mặt trực tiếp và “thận trọng lạc quan” rằng cuộc chiến có thể kết thúc “trước Giáng Sinh” nếu một cuộc họp ba bên giữa Tổng Thống Trump, Tổng Thống Zelenskyy và Tổng Thống Putin diễn ra. Ông nói trên Fox News: “Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng Donald Trump sẽ nói rõ với Putin rằng cuộc chiến này sẽ không bao giờ bắt đầu lại. Nếu có, quý vị sẽ phải trả giá đắt.”
Tuy nhiên, tại Châu Âu, hội nghị thượng đỉnh này được xem là một thành công ngoại giao lớn đối với Tổng Thống Putin, người luôn khao khát thoát khỏi sự cô lập địa chính trị. Cựu Thủ Tướng Thụy Điển Carl Bildt nhận xét hội nghị là “một chiến thắng rõ ràng cho Putin. Ông ấy không nhượng bộ một phân nào” nhưng cũng là “một thất bại rõ ràng cho Trump. Không có ngừng bắn nào trong tầm mắt.” Ông Bildt đăng trên X: “Những gì thế giới thấy là một nước Mỹ yếu ớt và lung lay.”
Tin tức này được ghi nhận bởi ABC News và Associated Press.
