WASHINGTON D.C. – Chính quyền Tổng Thống Donald Trump hôm thứ Hai đã đệ đơn lên Tối Cao Pháp Viện yêu cầu cho phép chính phủ giữ lại 4 tỷ đô la trong các khoản chi viện trợ nước ngoài đã được Quốc Hội phê duyệt.
Động thái này diễn ra sau phán quyết của một thẩm phán liên bang vào tuần trước, yêu cầu chính quyền chi tiêu các khoản tiền này bất chấp việc Tổng Thống Donald Trump đã thông báo cho Quốc Hội về ý định không làm như vậy.
Vụ việc đánh dấu một cuộc đối đầu về mức độ mà tổng thống có thể từ chối chi tiêu số tiền mà Quốc Hội đã phân bổ, một vấn đề đang nổi lên khi Tổng Thống Trump áp dụng một quan điểm rộng rãi về quyền lực tổng thống kể từ khi nhậm chức.
Trong đơn đệ trình mới, Tổng Chưởng lý D. John Sauer mô tả vụ việc là một “mối đe dọa nghiêm trọng và khẩn cấp” đối với quyền lực tổng thống.
Theo Hiến Pháp, Quốc Hội có nhiệm vụ phân bổ các khoản tiền mà tổng thống có thể chi tiêu. Nguồn tài trợ liên bang hiện tại sẽ hết hạn vào ngày 30 tháng 9. Chính quyền Tổng Thống Trump cho biết họ muốn giữ lại 4 tỷ đô la viện trợ nước ngoài, nhưng sẽ chi 6,5 tỷ đô la khác mà Quốc Hội đã phân bổ.
Tranh chấp liên quan đến một đạo luật có tên là Đạo luật Kiềm chế Chi tiêu (Impoundment Control Act), được ban hành năm 1974 để điều chỉnh quyền kiểm soát ngân sách của tổng thống, sau những nỗ lực của Tổng thống Richard Nixon nhằm ngăn chặn chi tiêu cho các chương trình mà ông không ủng hộ.
Thẩm phán Khu vực Hoa Kỳ tại Washington, Amir Ali, đã ở trung tâm của vụ kiện phức tạp này, vốn đã kéo dài nhiều tháng khi chính quyền Tổng Thống Trump tiến hành giải tán Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID).
Vụ kiện ban đầu được đưa ra bởi nhiều nhóm nhận được tài trợ viện trợ nước ngoài, do Hội đồng Y tế Toàn cầu (Global Health Council) dẫn đầu.
Trước chính quyền hiện tại, USAID đã chi hàng tỷ đô la mỗi năm cho các chương trình ở các nước đang phát triển, giải quyết các vấn đề như phòng chống sốt rét và AIDS, cũng như cải thiện khả năng tiếp cận nước sạch.
Trong phán quyết tuần trước, Thẩm phán Ali cho biết chính phủ phải chi tiêu số tiền này trừ khi Quốc Hội bỏ phiếu chấp thuận yêu cầu của Tổng Thống Trump. Tuy nhiên, trong đơn đệ trình hôm thứ Hai, ông Sauer cho rằng lệnh của thẩm phán Ali gây ra những gánh nặng không thể thực hiện được cho chính quyền.
“Để có hy vọng tuân thủ đúng hạn, nhánh hành pháp sẽ phải ngay lập tức bắt đầu các cuộc thảo luận ngoại giao với các quốc gia nước ngoài về việc sử dụng các khoản tiền đó – các cuộc thảo luận mà Tổng thống coi là phản tác dụng đối với chính sách đối ngoại – và thông báo cho Quốc Hội về các nghĩa vụ dự kiến mà Tổng thống đang phản đối mạnh mẽ,” ông nói thêm.
Trong một đơn phản hồi, các nguyên đơn kêu gọi tòa án không chặn ngay lập tức phán quyết của thẩm phán Ali, nói rằng nó chỉ đơn giản yêu cầu chính phủ lập kế hoạch chi tiêu số tiền này trước cuối tháng. Nếu Quốc Hội chấp thuận yêu cầu của Tổng Thống Trump, số tiền đó sẽ không cần phải chi tiêu, họ nói thêm.
Hôm thứ Sáu, Tòa Phúc thẩm Hoa Kỳ Khu vực Columbia đã từ chối chặn quyết định của thẩm phán Ali, khiến chính quyền Tổng Thống Trump phải tìm đến Tối Cao Pháp Viện.
Đơn đệ trình của chính quyền Tổng Thống Trump là yêu cầu khẩn cấp thứ 25 từ chính phủ kể từ tháng 1, khi các tòa án đã phản đối các yêu sách rộng rãi về thẩm quyền tổng thống. Tối Cao Pháp Viện, với đa số bảo thủ 6-3, đã chấp thuận 17 trong số các yêu cầu này, theo tin từ NBC News.
