Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan mới lên nhiều đối tác thương mại của Hoa Kỳ, có hiệu lực từ ngày 7 tháng 8, là bước đi tiếp theo trong chương trình thương mại của ông nhằm kiểm tra nền kinh tế toàn cầu và sự vững chắc của các liên minh mà Hoa Kỳ đã xây dựng trong nhiều thập kỷ.
Sắc lệnh được ban hành ngay sau 7 giờ tối thứ Năm, sau một loạt các hoạt động liên quan đến thuế quan trong những ngày cuối cùng, khi Tòa Bạch Ốc công bố các thỏa thuận với nhiều quốc gia và khối trước thời hạn chót do Tổng thống tự đặt ra vào thứ Sáu. Theo một quan chức cấp cao của chính quyền, các khoản thuế quan này được thực hiện vào một ngày sau đó để lịch trình thuế quan được hài hòa.
Sau khi ban đầu đe dọa áp thuế 50% đối với quốc gia châu Phi Lesotho, hàng hóa của nước này sẽ chịu thuế 15%. Đài Loan sẽ chịu thuế 20%, Pakistan 19%, và Israel, Iceland, Fiji, Ghana, Guyana và Ecuador nằm trong số các quốc gia có hàng hóa nhập khẩu bị đánh thuế 15%.
Sắc lệnh này là kết quả của một ngày làm việc bận rộn, khi các quốc gia tìm cách tiếp tục đàm phán với Tổng thống Trump. Văn bản này quy định mức thuế cho 68 quốc gia và Liên minh Châu Âu gồm 27 thành viên, với mức thuế cơ bản 10% sẽ áp dụng cho các quốc gia không có trong danh sách. Quan chức cấp cao cho biết mức thuế được dựa trên sự mất cân bằng thương mại với Hoa Kỳ và hồ sơ kinh tế khu vực.
Vào sáng thứ Năm, Tổng thống Trump đã có cuộc trao đổi qua điện thoại với Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum về vấn đề thương mại. Kết quả của cuộc trò chuyện là Tổng thống Hoa Kỳ cho biết sẽ tiến hành một giai đoạn đàm phán 90 ngày với Mexico, một trong những đối tác thương mại lớn nhất của quốc gia, với mức thuế 25% hiện hành vẫn được giữ nguyên, giảm so với mức 30% đã bị đe dọa trước đó.
“Chúng ta đã tránh được việc tăng thuế đã công bố cho ngày mai và chúng ta có 90 ngày để xây dựng một thỏa thuận dài hạn thông qua đối thoại,” Lãnh đạo Mexico Claudia Sheinbaum viết trên X sau cuộc gọi với Tổng thống Trump, mà ông mô tả là “rất thành công” về mặt lãnh đạo hai bên hiểu nhau hơn.
Sự không chắc chắn đã tạo ra một bầu không khí kịch tính, vốn là đặc điểm trong việc công bố các biện pháp thuế quan của Tổng thống Trump trong nhiều tháng, với điểm nhất quán duy nhất là mong muốn áp đặt thuế nhập khẩu mà hầu hết các nhà kinh tế cho rằng cuối cùng sẽ do người tiêu dùng và doanh nghiệp Hoa Kỳ gánh chịu ở một mức độ nào đó.
“Chúng tôi đã thực hiện một vài thỏa thuận tuyệt vời cho đất nước ngày hôm nay,” Tổng thống Trump nói với các phóng viên vào chiều thứ Năm mà không nêu chi tiết các điều khoản của những thỏa thuận đó hoặc các quốc gia liên quan. Quan chức cấp cao của chính quyền từ chối tiết lộ danh tính các quốc gia có thỏa thuận mới trong cuộc gọi với các phóng viên.
Tổng thống Trump cho biết Thủ tướng Canada Mark Carney đã gọi điện trước khi áp đặt thuế 35% đối với nhiều hàng hóa của nước này, nhưng “chúng tôi chưa nói chuyện với Canada ngày hôm nay.”
Tổng thống Trump đã đặt ra thời hạn thứ Sáu sau khi các mức thuế “Ngày Giải phóng” trước đó của ông vào tháng 4 đã dẫn đến sự hoảng loạn trên thị trường chứng khoán. Các mức thuế cao bất thường được công bố vào tháng 4 đã gây ra lo ngại về suy thoái, khiến Tổng thống Trump áp đặt thời hạn đàm phán 90 ngày. Khi không thể tạo đủ các thỏa thuận thương mại với các quốc gia khác, ông đã gia hạn thời gian và gửi thư cho các nhà lãnh đạo thế giới chỉ liệt kê các mức thuế, dẫn đến hàng loạt thỏa thuận vội vã.
Tổng thống Trump đã đạt được thỏa thuận với Hàn Quốc vào thứ Tư, và trước đó với Liên minh Châu Âu, Nhật Bản, Indonesia và Philippines. Bộ trưởng Thương mại của ông, Howard Lutnick, cho biết trên Fox News Channel rằng đã có thỏa thuận với Campuchia và Thái Lan sau khi họ đồng ý ngừng bắn trong xung đột biên giới của họ.
Cho đến thứ Năm, Thụy Sĩ và Na Uy giàu có vẫn không chắc chắn về mức thuế quan của họ. Các quan chức EU đang chờ hoàn thành một văn bản quan trọng phác thảo cách thức hoạt động của khuôn khổ đánh thuế ô tô nhập khẩu và các hàng hóa khác từ khối 27 thành viên. Tổng thống Trump đã công bố một thỏa thuận vào Chủ Nhật khi ông ở Scotland.
Tổng thống Trump cho biết như một phần của thỏa thuận với Mexico, hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ sẽ tiếp tục chịu mức thuế 25% mà ông đã liên kết với việc buôn bán fentanyl. Ông nói rằng ô tô sẽ chịu thuế 25%, trong khi đồng, nhôm và thép sẽ bị đánh thuế 50% trong thời gian đàm phán.
Ông cho biết Mexico sẽ chấm dứt “Các rào cản thương mại phi thuế quan,” nhưng ông không cung cấp chi tiết cụ thể.
Một số hàng hóa tiếp tục được bảo vệ khỏi các biện pháp thuế quan theo Hiệp định Hoa Kỳ-Mexico-Canada năm 2020, hay còn gọi là USMCA, mà Tổng thống Trump đã đàm phán trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Tuy nhiên, Tổng thống Trump dường như đã không còn mặn mà với thỏa thuận đó, vốn sẽ được đàm phán lại vào năm tới. Một trong những hành động quan trọng đầu tiên của ông với tư cách là Tổng thống là áp đặt thuế quan đối với hàng hóa từ cả Mexico và Canada vào đầu năm nay.
Theo số liệu của Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ, Hoa Kỳ đã có sự mất cân bằng thương mại 171,5 tỷ đô la với Mexico vào năm ngoái. Điều đó có nghĩa là Hoa Kỳ đã mua nhiều hàng hóa từ Mexico hơn là bán cho quốc gia này.
Sự mất cân bằng với Mexico đã gia tăng sau USMCA, vì nó chỉ là 63,3 tỷ đô la vào năm 2016, một năm trước khi Tổng thống Trump bắt đầu nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Bài báo này dựa trên nguồn tin từ Associated Press.
