WASHINGTON – Tổng Thống Donald Trump hôm thứ Hai đã ra lệnh phê chuẩn một dự án đường dài 211 dặm xuyên qua vùng hoang dã Alaska, nhằm mở đường cho việc khai thác đồng, cobalt, vàng và các khoáng sản khác. Dự án đường Ambler này từng được chính quyền Trump phê duyệt trước đây, nhưng sau đó đã bị chính quyền Tổng Thống Joe Biden ngăn chặn dựa trên phân tích cho rằng nó sẽ đe dọa tuần lộc và các loài động vật hoang dã khác, cũng như gây hại cho các bộ lạc thổ dân Alaska vốn phụ thuộc vào săn bắn và đánh bắt cá.
Tại một buổi lễ ở Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump nhận định dự án đường sỏi và khai thác mỏ này, nằm phía bắc Fairbanks, Alaska, “lẽ ra đã phải hoạt động từ lâu và tạo ra hàng tỷ đô la cho đất nước chúng ta, cung cấp nhiều năng lượng và khoáng sản.” Tổng Thống Donald Trump cũng nói thêm rằng Tổng Thống Joe Biden “đã hủy bỏ nó và lãng phí rất nhiều thời gian, tiền bạc, công sức. Và bây giờ chúng ta lại bắt đầu. Lần này chúng ta có đủ thời gian để hoàn thành.”
Trong một diễn biến liên quan, Tòa Bạch Ốc cũng thông báo đang nắm giữ 10% cổ phần trong Trilogy Metals, một công ty Canada đang tìm cách phát triển khu vực Ambler. Tuần trước, chính phủ Hoa Kỳ cho biết họ cũng nắm giữ cổ phần thiểu số trong Lithium Americas, một công ty Canada khác đang phát triển một trong những mỏ lithium lớn nhất thế giới ở Nevada.
Bộ trưởng Nội Vụ Doug Burgum cho biết việc phê duyệt đường Ambler sẽ mở khóa nguồn cung cấp đồng, cobalt và các khoáng sản quan trọng khác “mà chúng ta cần để giành chiến thắng trong cuộc đua vũ khí AI chống lại Trung Cộng.”
Những người ủng hộ, bao gồm phái đoàn Quốc Hội Alaska, khẳng định con đường này là cần thiết để tiếp cận một trữ lượng đồng lớn trị giá hơn 7 tỷ USD. Đồng được sử dụng rộng rãi trong sản xuất xe hơi, thiết bị điện tử và cả các công nghệ năng lượng tái tạo như tuabin gió.
Tuy nhiên, các bên phản đối, trong đó có liên minh 40 bộ lạc được liên bang công nhận, lo ngại rằng việc phát triển được cho phép bởi con đường sẽ đe dọa nguồn thu hoạch sinh kế của họ, vì những vùng đất này bao gồm môi trường sống quan trọng của cá hồi và tuần lộc. Con đường hai làn đường bằng sỏi bao gồm khoảng 26 dặm sẽ cắt qua Vườn Quốc Gia và Khu Bảo Tồn Gates of the Arctic, đòi hỏi phải có giấy phép liên bang. Con đường cũng sẽ băng qua 11 con sông và hàng ngàn con suối trước khi đến địa điểm mỏ trong tương lai.
Tháng trước, Hạ Viện do Đảng Cộng Hòa kiểm soát đã thông qua một dự luật mở đường cho Tổng Thống Donald Trump mở rộng hoạt động khai thác và khoan thăm dò trên các vùng đất công ở Alaska và các tiểu bang khác. Cuộc bỏ phiếu, chủ yếu theo đường lối đảng phái, sẽ bãi bỏ các kế hoạch quản lý đất đai được thông qua vào những ngày cuối cùng của chính quyền Tổng Thống Joe Biden nhằm hạn chế phát triển ở các khu vực rộng lớn của Alaska, Montana và North Dakota.
Mục tiêu của Tổng Thống Joe Biden một phần là giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch được khai thác từ đất liên bang. Dưới thời Tổng Thống Donald Trump, Đảng Cộng Hòa đang gạt bỏ những lo ngại đó khi họ mở thêm đất thuộc sở hữu của người đóng thuế để phát triển, hy vọng tạo thêm việc làm và doanh thu, cũng như thúc đẩy nhiên liệu hóa thạch như than, dầu mỏ và khí đốt tự nhiên. Chính quyền cũng đã thúc đẩy phát triển các khoáng sản quan trọng, bao gồm đồng, cobalt, vàng và kẽm. Theo ABC News, Bộ trưởng Burgum cho biết, trong khi Tổng Thống Donald Trump thường nói “khoan đi, em yêu, khoan đi,” thì ông cũng ủng hộ “khai thác đi, em yêu, khai thác đi.”
Lệnh của Tổng Thống Donald Trump khẳng định con đường đề xuất là vì lợi ích công, dựa trên nhu cầu về khoáng sản quan trọng trong nước của Hoa Kỳ, và cho biết không có tuyến đường thay thế khả thi về mặt kinh tế. Quyết định này chỉ đạo Cục Quản Lý Đất Đai Liên Bang, Cơ Quan Công Viên Quốc Gia và Quân Đoàn Kỹ Sư Lục Quân Hoa Kỳ tái cấp các giấy phép cần thiết để xây dựng con đường.
