Các tổng biện lý (Attorney General – AG) thuộc đảng Dân Chủ trên khắp nước Mỹ, những người từng đi đầu trong các cuộc chiến pháp lý nhằm cản trở nhiều chính sách quan trọng của Tổng Thống Donald Trump ngay từ đầu nhiệm kỳ, đang tiếp tục duy trì lập trường quyết liệt và phối hợp tại tòa án.
Trong một cuộc phỏng vấn chung với NBC News, Tổng Biện Lý Andrea Campbell của Massachusetts, Rob Bonta của California và Matthew Platkin của New Jersey đã chia sẻ ưu tiên của họ trong việc đối đầu với chính quyền Tổng Thống Trump trong nửa cuối năm 2025 và xa hơn nữa. Cụ thể, họ đang tập trung vào việc tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, chống lại điều mà họ gọi là sự “vũ khí hóa” bộ máy liên bang của Tổng Thống Trump, và cản trở các chính sách nhập cư của chính quyền.
Kể từ khi Tổng Thống Trump nhậm chức, các tổng biện lý Dân Chủ đã cùng nhau đệ trình 30 vụ kiện chống lại chính quyền, xoay quanh các vấn đề như nhập cư, quy trình pháp lý (due process), thuế quan, sa thải nhân viên liên bang và giải thể các cơ quan liên bang.
Các tổng biện lý Campbell, Bonta và Platkin cho biết họ sẽ cảnh giác trước các chính sách mới của Tổng Thống Trump đồng thời duy trì các cuộc chiến pháp lý tại các lĩnh vực quan trọng từ những tháng đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống.
Bà Campbell nhấn mạnh: “Một điều tôi nghĩ chúng tôi đã chứng minh trong 100 ngày đầu tiên của chính quyền này – và vẫn tiếp tục làm – là chúng tôi có tổ chức, có chiến lược và không ngại đối đầu với những gì sắp tới, dù đó là các sắc lệnh hành pháp bất hợp pháp hay việc đứng trước tòa để bảo vệ lợi ích, cư dân, nền kinh tế và thể chế của tiểu bang chúng tôi.”
Ông Platkin bổ sung rằng các vụ kiện không phải vì khác biệt chính sách hay chính trị, mà là “Chúng tôi sẽ xem xét liệu Tổng Thống có vi phạm pháp luật và gây tổn hại cho cư dân tiểu bang chúng tôi hay không.”
Một trong những mối quan ngại lớn nhất của các tổng biện lý Dân Chủ này là điều họ cho là Tổng Thống Trump đang “vũ khí hóa” bộ máy chính phủ. Ví dụ, Bộ Hiệu quả Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE) đã cố gắng truy cập dữ liệu nhạy cảm của Sở Thuế vụ (IRS), có nguy cơ gây lộ thông tin cá nhân của nhân viên liên bang và những người khác, bao gồm địa chỉ nhà và số An sinh xã hội. Dữ liệu này có thể bị lạm dụng để trả đũa chính trị hoặc thúc đẩy các luận điệu sai lệch về người nhập cư không có giấy tờ và gian lận bầu cử, theo cảnh báo của các nhà phê bình.
Về vấn đề nhập cư, các tổng biện lý Dân Chủ đã rất tích cực trong việc phản đối các nỗ lực bắt giữ và trục xuất người nhập cư không có giấy tờ của Tổng Thống Trump. Ngoài việc kiện tụng, văn phòng của bà Campbell sẽ tăng cường nỗ lực cung cấp hướng dẫn pháp lý cho các cộng đồng nhập cư tại Massachusetts để họ hiểu rõ quyền lợi của mình. Gần đây, văn phòng bà đã phát hành tài liệu hướng dẫn cho những người có thể bị nhắm mục tiêu trong các cuộc truy quét của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE).
Các tổng biện lý cũng sẽ tích cực trong lĩnh vực bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt sau khi Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng (Consumer Financial Protection Bureau – CFPB) ở cấp liên bang bị suy yếu dưới thời chính quyền Tổng Thống Trump. Họ sẽ tiếp tục chiến đấu chống lại nỗ lực loại bỏ cơ quan này và cố gắng thực hiện một phần công việc mà CFPB từng đảm nhiệm.
Ông Platkin bày tỏ lo ngại về cách nhiều chính sách của chính quyền Tổng Thống Trump, đặc biệt là việc cắt giảm tài trợ và các quy định liên quan đến súng, đã gây rủi ro cho an toàn công cộng. Ông đề cập đến việc cắt giảm ngân sách tại Bộ Tư pháp của Tổng Thống Trump, dẫn đến việc giảm mạnh các khoản tài trợ cho thực thi pháp luật và an toàn công cộng, khiến nhiều tiểu bang như New Jersey phải cắt giảm cảnh sát trên đường phố và mất hàng triệu đô la tài trợ cho công nghệ cần thiết.
Ông Platkin cũng quan ngại về một thỏa thuận mà Bộ Tư pháp của Tổng Thống Trump đạt được vào tháng trước, cho phép bán các thiết bị biến súng thông thường thành súng máy. Ông đang xem xét các vụ kiện về vấn đề này.
Trong cuộc chiến pháp lý kéo dài chống lại thuế quan của Tổng Thống Trump, Tổng Biện Lý Bonta cho biết cuộc chiến còn lâu mới kết thúc. Ngoài việc tiếp tục kiện tụng, ông sẽ theo dõi chặt chẽ xem liệu các tập đoàn tại California có lợi dụng sự bất ổn kinh tế do thuế quan để tăng giá bất hợp lý hay không.
Ba tổng biện lý khẳng định họ sẽ linh hoạt để đối phó với bất kỳ điều gì xảy ra trong giai đoạn tiếp theo của nhiệm kỳ Tổng Thống Trump. “Khi được hỏi ‘chúng tôi sẽ làm gì tiếp theo,’ câu trả lời thực sự là: Nó phụ thuộc vào những gì chính quyền Tổng Thống Trump làm,” ông Bonta nói thêm. “Chúng tôi đang theo dõi tất cả những việc ông ấy đang làm. Và khi ông ấy vượt quá giới hạn bằng hành động bất hợp pháp và gây hại cho tiểu bang chúng tôi – tức là chúng tôi có cơ sở pháp lý để kiện – thì chúng tôi sẽ kiện, bất kể đó là vấn đề gì.”
Tin tức theo NBC News ngày 03/06/2025.
