Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vừa đưa ra một phán quyết gây tranh cãi, hạn chế quyền của các tòa án liên bang trong việc ngăn chặn các hành động bị cho là vi hiến của Tổng Thống. Phán quyết này được đưa ra trong bối cảnh Tổng Thống Trump đang thực thi những quyền hành chưa từng có, làm dấy lên lo ngại về sự phân chia quyền lực trong chính phủ.
Vụ việc cụ thể, Trump kiện CASA, liên quan đến sắc lệnh hành pháp của Tổng Thống Trump về việc chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh. Sắc lệnh này đi ngược lại với Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Hoa Kỳ, vốn quy định rằng tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Hoa Kỳ đều là công dân Hoa Kỳ.
Theo phán quyết mới của Tối Cao Pháp Viện, các tòa án liên bang chỉ có thể đưa ra các biện pháp khắc phục cho các nguyên đơn trong vụ kiện, thay vì ban hành các lệnh cấm trên toàn quốc. Điều này có nghĩa là để thách thức tính hợp hiến của một hành động tổng thống hoặc luật liên bang, một vụ kiện riêng biệt sẽ cần phải được đệ trình ở tất cả 94 khu vực liên bang. Điều này dẫn đến khả năng luật pháp sẽ khác nhau tùy thuộc vào nơi một người sống, một tình huống mà nhiều chuyên gia pháp lý cho là bất hợp lý.
Thẩm phán Sonia Sotomayor bày tỏ lo ngại sâu sắc trong một văn bản phản đối, nói rằng phán quyết này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, theo đó “không có quyền nào là an toàn”. Bà cảnh báo rằng một chính quyền khác có thể cố gắng tước vũ khí của những công dân tuân thủ luật pháp hoặc ngăn cản những người thuộc một số tôn giáo nhất định tụ tập để thờ phượng. Theo bà, phán quyết này làm suy yếu các bảo đảm hiến pháp cho bất kỳ cá nhân nào không phải là một bên trong vụ kiện.
Erwin Chemerinsky, Hiệu trưởng Trường Luật UC Berkeley, nhận định rằng phán quyết của Tối Cao Pháp Viện làm suy yếu nghiêm trọng quyền lực của các tòa án liên bang vào thời điểm mà cơ quan tư pháp có thể là công cụ bảo vệ cuối cùng cho Hiến pháp và nền dân chủ. Theo Los Angeles Times.
