Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ hôm thứ Năm đã ra phán quyết hạn chế khả năng các tòa án liên bang ban hành lệnh cấm trên toàn quốc đối với các hành động của Tổng thống và nhánh hành pháp. Phán quyết này có tác động tức thời đến quy định về quyền công dân theo nơi sinh của Tổng thống Donald Trump, vốn dự kiến có hiệu lực trong 30 ngày tới.
Theo quy định này, trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ sẽ tiếp tục là công dân Hoa Kỳ. Tuy nhiên, tại một số tiểu bang như Idaho, nếu không có thêm quyết định pháp lý, trẻ em sinh ra ở đó có thể không được hưởng quyền này. Phán quyết của Tối Cao Pháp Viện, do Thẩm phán Amy Coney Barrett soạn thảo, cho rằng các lệnh cấm ban hành trên toàn quốc đã vượt quá thẩm quyền pháp lý mà Quốc hội trao cho các tòa án liên bang.
Trước đó, một thẩm phán tại Seattle đã chặn lệnh của Tổng thống Trump trên toàn quốc vào tháng 1, gọi đây là hành động “rõ ràng là vi hiến”. Tuy nhiên, Tối Cao Pháp Viện đã bác bỏ các lệnh này vì cho rằng chúng “mở rộng hơn mức cần thiết để cung cấp sự cứu trợ hoàn toàn cho từng nguyên đơn”.
Phát biểu về phán quyết, Tổng chưởng lý Washington, Nick Brown, bày tỏ sự thất vọng nhưng nhấn mạnh rằng Tối Cao Pháp Viện không bác bỏ vấn đề cốt lõi về việc hành động của Tổng thống Trump là bất hợp pháp.
“Điều quan trọng là lệnh của tòa án sáng nay không bác bỏ vấn đề mà chúng tôi đã thắng thế dễ dàng tại tòa sơ thẩm – rằng nỗ lực tước quyền công dân theo nơi sinh của Tổng thống Trump là bất hợp pháp và sai trái”, ông Brown cho biết. Ông cũng lưu ý rằng phán quyết của đa số vẫn cho phép các tòa án cấp dưới ban hành các lệnh cấm rộng rãi khi cần thiết để bảo vệ các bên liên quan.
Các tiểu bang như Washington lập luận rằng việc tạo ra một hệ thống công dân chắp vá, nơi tình trạng công dân phụ thuộc vào tiểu bang nơi sinh, là cả vi hiến và không khả thi. Tuy nhiên, Tối Cao Pháp Viện đã chọn không giải quyết vấn đề này.
Lệnh hành pháp của Tổng thống Trump cho rằng trẻ em của những người nhập cư không có giấy tờ sẽ không “chịu sự chi phối của Hoa Kỳ” và do đó không phải là công dân. Theo các tiểu bang đệ đơn kiện, quy định này có thể tước quyền công dân của khoảng 150.000 trẻ em mỗi năm, bao gồm 4.000 trẻ ở Washington. Quy định này không chỉ áp dụng cho trẻ em có cha mẹ nhập cư bất hợp pháp mà còn cả những trẻ có mẹ ở Mỹ tạm thời, chẳng hạn như theo thị thực du học hoặc lao động.
Thẩm phán Sonia Sotomayor, trong ý kiến bất đồng, đã cáo buộc chính quyền Trump và phe đa số “chơi trò mèo vờn chuột” trong nỗ lực chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh.
Theo tin từ The Seattle Times.
