Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vừa ra quyết định gia hạn một sắc lệnh cho phép chính quyền Tổng Thống Donald Trump tiếp tục phong tỏa gần 5 tỷ đô la ngân sách viện trợ ngoại quốc đã được Quốc Hội phê duyệt.
Quyết định này được đưa ra sau khi Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ kháng cáo khẩn cấp lên Tối Cao Pháp Viện. Trước đó, một thẩm phán tòa án cấp dưới đã phán quyết rằng việc chính quyền giữ lại khoản viện trợ này có thể là bất hợp pháp, đồng thời nhấn mạnh Quốc Hội cần phải chấp thuận việc giữ lại ngân sách.
Thẩm phán liên bang Amir Ali từng nhận định: “Vụ án này đặt ra những câu hỏi có tầm quan trọng to lớn về mặt pháp lý và thực tiễn, bao gồm việc liệu có bất kỳ con đường nào để kiểm tra quyết định của nhánh hành pháp về việc không chi tiêu các khoản tiền đã được Quốc Hội phê duyệt hay không.”
Phán quyết mới nhất của Tối Cao Pháp Viện có tỷ lệ 6 phiếu thuận và 3 phiếu chống, với ba vị công lý có quan điểm tự do đã bày tỏ sự không đồng tình.
Hồi tháng trước, Tổng Thống Donald Trump đã gửi thư cho Chủ Tịch Hạ Viện Mike Johnson, giải thích rằng ông đang sử dụng quyền “pocket rescission” (lệnh bãi bỏ ngân sách), một quyền cho phép tổng thống yêu cầu Quốc Hội giữ lại các khoản tiền đã được phê duyệt gần cuối năm tài khóa. Theo luật liên bang, Quốc Hội phải chấp thuận việc bãi bỏ trong vòng 45 ngày, nếu không số tiền đó phải được chi tiêu. Tuy nhiên, năm tài khóa sẽ kết thúc trước khi khung thời gian 45 ngày khép lại, và trong trường hợp này, Tòa Bạch Ốc khẳng định việc Quốc Hội không hành động cho phép chính quyền không chi tiêu số tiền đó. Đây là lần đầu tiên quyền “pocket rescission” được sử dụng trong 50 năm.
Quyết định hôm Thứ Sáu của Tối Cao Pháp Viện gia hạn lệnh phong tỏa tạm thời mà Chánh Án John Roberts đã ban hành vào ngày 9 tháng 9. Các công lý bảo thủ trong phe đa số cho biết quyền hạn của Tổng Thống Donald Trump trong chính sách đối ngoại đã được cân nhắc trong quyết định này, nhưng cũng cảnh báo rằng đây không phải là phán quyết cuối cùng về vấn đề này.
Chính quyền Tổng Thống Donald Trump gọi các khoản tiền viện trợ ngoại quốc, vốn dự kiến dùng cho các nỗ lực gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc và thúc đẩy dân chủ ở các quốc gia khác, là “đi ngược lại chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.”
Trong ý kiến phản đối, Công lý Elena Kagan, cùng với Công lý Sonia Sotomayor và Ketanji Brown Jackson, cho rằng: “Hậu quả là ngăn cản các khoản tiền này đến tay những người thụ hưởng dự kiến — không chỉ bây giờ mà (do thời hạn sắp hết của chúng) là vĩnh viễn.”
Tin tức từ Fox News với sự đóng góp của Associated Press và Reuters.
