Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ hôm Thứ Sáu đã dọn đường cho chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump chấm dứt tình trạng bảo vệ pháp lý tạm thời (Humanitarian Parole) đối với hàng trăm ngàn người nhập cư.
Phán quyết này dỡ bỏ lệnh của tòa cấp dưới vốn duy trì quy chế bảo vệ nhân đạo cho hơn 500.000 di dân từ bốn quốc gia: Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela. Cùng với một trường hợp khác liên quan đến khoảng 350.000 người Venezuela, tổng cộng có gần 1 triệu người có thể đối mặt với nguy cơ bị trục xuất.
Tòa án Tối Cao không đưa ra lời giải thích chi tiết cho quyết định của mình trong lệnh ngắn gọn, điều này thường xảy ra với hồ sơ khẩn cấp. Tuy nhiên, hai thẩm phán đã công khai phản đối.
Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã cam kết sẽ trục xuất hàng triệu người và trong nhiệm kỳ của mình, ông tìm cách tháo dỡ các chính sách của chính quyền tiền nhiệm vốn tạo điều kiện pháp lý cho di dân tại Hoa Kỳ.
Chính quyền của Tổng Thống Trump đã đệ đơn khẩn cấp lên Tối Cao Pháp Viện sau khi một thẩm phán liên bang ở Boston chặn đứng nỗ lực chấm dứt chương trình này. Bộ Tư Pháp lập luận rằng quy chế bảo vệ những người chạy trốn khỏi bất ổn ở quê nhà luôn được xem là tạm thời, và Bộ An Ninh Nội Địa có quyền hủy bỏ chúng mà không cần sự can thiệp của tòa án.
Thẩm phán Ketanji Brown Jackson viết trong phần bất đồng quan điểm rằng ảnh hưởng của lệnh Tối Cao Pháp Viện là “để cuộc sống của nửa triệu di dân tan vỡ trước mắt chúng ta trước khi tòa án quyết định yêu cầu pháp lý của họ.” Thẩm phán Sonia Sotomayor cũng tham gia ý kiến phản đối này.
Trước đó, Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Indira Talwani đã ra phán quyết rằng việc chấm dứt các biện pháp bảo vệ pháp lý sớm sẽ đẩy người dân vào lựa chọn khắc nghiệt: rời khỏi đất nước hoặc đối mặt với nguy cơ mất tất cả.
Lệnh của Tối Cao Pháp Viện không phải là phán quyết cuối cùng, nhưng nó có nghĩa là các biện pháp bảo vệ sẽ không còn hiệu lực trong khi vụ án tiếp tục được xử lý. Vụ việc giờ đây sẽ quay trở lại Tòa án Phúc thẩm Liên bang Khu vực 1 tại Boston.
Theo nguồn tin từ Associated Press, chính quyền Tổng Thống Trump lập luận rằng Humanitarian Parole được cấp hàng loạt và luật pháp không yêu cầu chấm dứt từng trường hợp một. Việc xử lý từng hồ sơ riêng lẻ sẽ là “một nhiệm vụ khổng lồ” và làm chậm nỗ lực của chính phủ trong việc yêu cầu di dân rời đi.
Tổng Thống Joe Biden là tổng thống sử dụng quyền Humanitarian Parole nhiều nhất, áp dụng quyền đặc biệt này có hiệu lực từ năm 1952. Những người thụ hưởng bao gồm 532.000 người đến Hoa Kỳ với người bảo trợ tài chính từ cuối năm 2022, rời bỏ quê hương đầy “bất ổn, nguy hiểm và thiếu thốn”. Họ phải tự chi trả chi phí đi lại và có người bảo trợ tài chính để đủ điều kiện hưởng quy chế này trong hai năm.
Quyết định của chính quyền Tổng Thống Trump được cho là lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ có sự hủy bỏ hàng loạt quy chế Humanitarian Parole. Các luật sư đại diện cho di dân gọi hành động này là “sự kiện hợp pháp hóa hàng loạt lớn nhất trong lịch sử hiện đại Hoa Kỳ”.
Vụ việc này là trường hợp khẩn cấp mới nhất mà chính quyền Tổng Thống Trump đệ trình lên Tối Cao Pháp Viện, nhiều vụ trong số đó liên quan đến vấn đề nhập cư.
