Trong những tuần gần đây, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã đưa ra một loạt các phán quyết quan trọng mà không kèm theo bất kỳ lời giải thích nào. Theo các nhà quan sát pháp lý, hành động này của Tòa án Tối cao, thường được gọi là “shadow docket” (lịch trình mờ), đang gây ra nhiều tranh cãi bởi thiếu sự minh bạch và giải trình.
Cụ thể, vào ngày 23 tháng 6, trong vụ Department of Homeland Security v. D.V.D., đa số thẩm phán đã bác bỏ lệnh của tòa án cấp dưới, cho phép trục xuất các cá nhân từ Venezuela và Cuba, những người đang có mặt tại Mỹ, đến Nam Sudan. Tòa án cấp dưới trước đó đã ngăn chặn việc trục xuất này, với lý do những người này có thể đối mặt với nguy cơ bị tra tấn hoặc tử vong nếu bị đưa đến một quốc gia mà họ không có bất kỳ mối liên hệ nào trước đó. Các luật sư bào chữa cho rằng việc trục xuất này có thể vi phạm luật liên bang.
Tuy nhiên, Tòa án Tối cao đã cho phép việc trục xuất tiếp tục diễn ra mà không đưa ra bất kỳ lời giải thích nào. Thẩm phán Sonia Sotomayor, cùng với các thẩm phán Elena Kagan và Ketanji Brown Jackson, đã phản đối mạnh mẽ quyết định này, cho rằng việc này là “không thể hiểu nổi và không thể tha thứ”.
Một trường hợp tương tự xảy ra vào ngày 14 tháng 7 trong vụ McMahon v. New York. Tòa án Tối cao lại tiếp tục bác bỏ lệnh của tòa cấp dưới, cho phép Tổng thống sa thải khoảng 1.400 nhân viên của Bộ Giáo dục trong quá trình giải thể cơ quan này. Nhiều nhân viên trong số đó được bảo vệ theo luật dịch vụ dân sự.
Theo tác giả Erwin Chemerinsky, Trưởng khoa Luật tại Đại học UC Berkeley, truyền thống của Tòa án Tối cao là phải giải thích rõ ràng các phán quyết của mình. Việc này không chỉ quan trọng cho các bên liên quan mà còn cho công chúng, giúp cung cấp cơ sở lý luận cho các quyết định và định hướng cho các tòa án cấp dưới, Quốc hội cũng như các cơ quan lập pháp tiểu bang. Đặc biệt, trong các trường hợp yêu cầu hành động khẩn cấp để đảo ngược quyết định của tòa án cấp dưới, việc tuân thủ nguyên tắc xem xét kỹ lưỡng và có giải thích là rất cần thiết.
Việc Tòa án Tối cao đưa ra các phán quyết mà không có giải thích đang làm dấy lên lo ngại về sự lạm dụng quyền lực và ảnh hưởng đến niềm tin của công chúng vào hệ thống tư pháp. Như tác giả đã nhấn mạnh, “Chúng tôi, người dân, nên mong đợi và đòi hỏi nhiều hơn từ các thẩm phán.” Theo The Seattle Times, các quyết định không có giải thích như vậy làm suy yếu các tiền lệ pháp lý lâu đời và tạo ra cảm giác rằng các thẩm phán đang hành động tùy tiện.
