Trong một quyết định quan trọng, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã đồng thuận (9-0) phán quyết có lợi cho bảy nhà sản xuất súng của Mỹ. Vụ kiện này do chính phủ Mexico đệ trình, cáo buộc các công ty súng đã tiếp tay cho việc bán súng bất hợp pháp vào tay các băng đảng ma túy ở Mexico.
Phán quyết của Tối Cao Pháp Viện dựa trên Đạo luật Bảo vệ Thương mại Hợp pháp về Vũ khí (PLCAA) của Mỹ, luật này bảo vệ các nhà sản xuất súng khỏi các vụ kiện, trừ một số trường hợp ngoại lệ. Tòa án cho rằng những cáo buộc mà Mexico đưa ra không đáp ứng được yêu cầu về “nguyên nhân trực tiếp” (proximate cause) theo các trường hợp ngoại lệ của đạo luật PLCAA.
Thẩm phán Elena Kagan, thay mặt Tòa án, giải thích rằng theo tiêu chuẩn “nguyên nhân trực tiếp”, các nhà sản xuất súng ở Mỹ không thể bị kiện khi sản phẩm của họ đi qua một chuỗi thương mại phức tạp (từ nhà sản xuất đến nhà bán buôn, nhà phân phối, đại lý bán lẻ gian lận, người mua hộ, kẻ buôn lậu) rồi mới đến tay các băng đảng Mexico. Vụ kiện của Mexico, theo Thẩm phán Kagan, không đưa ra được bằng chứng đáng tin cậy về việc các công ty súng “tham gia có ý thức và đáng trách vào hành vi sai trái của bên thứ ba” cần thiết để cấu thành tội tiếp tay.
Vụ kiện này diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Mỹ và Mexico đang căng thẳng về các vấn đề biên giới, ma túy và di dân. Chính phủ Mỹ muốn Mexico thắt chặt biên giới để ngăn chặn ma túy và người di dân vào Mỹ, trong khi Mexico yêu cầu Mỹ ngăn chặn súng đạn quân sự tuồn vào lãnh thổ nước này, vốn là nguồn cung cấp vũ khí cho các băng đảng và gây bất ổn.
Theo tin từ Fox News, đây là lần đầu tiên Tối Cao Pháp Viện xem xét giới hạn của đạo luật PLCAA liên quan đến vụ kiện từ một chính phủ nước ngoài. Trước đây, các gia đình nạn nhân bạo lực súng đạn ở Mỹ, như vụ thảm sát tại trường tiểu học Sandy Hook năm 2012, cũng đã cố gắng kiện các hãng súng nhưng gặp rào cản từ PLCAA. Gia đình Sandy Hook sau đó đạt được thỏa thuận dàn xếp ngoài tòa trị giá 73 triệu USD với hãng súng Remington.
Những người ủng hộ kiểm soát súng cho rằng phán quyết này sẽ gây khó khăn hơn cho họ trong việc truy cứu trách nhiệm các nhà sản xuất súng trong các vụ xả súng hàng loạt tương lai, ngay cả khi có bằng chứng họ cố tình vi phạm pháp luật. Ngược lại, các nhóm bảo vệ Tu chính án Thứ Hai (quyền mang vũ khí) khẳng định ngành công nghiệp súng hợp pháp và được kiểm soát chặt chẽ không nên chịu trách nhiệm pháp lý cho các hành vi phạm tội do các băng đảng ở nước khác thực hiện.
