WASHINGTON – Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vừa bác bỏ việc xem xét hai vụ kiện quan trọng liên quan đến kiểm soát súng, cụ thể là thách thức các luật cấm vũ khí kiểu tấn công ở Maryland và hạn chế băng đạn dung lượng cao ở Rhode Island. Theo tin từ NBC News ngày 02/06/2025, quyết định này đồng nghĩa với việc các luật hiện hành tại hai tiểu bang này vẫn sẽ tiếp tục có hiệu lực.
Phán quyết này được đưa ra trong bối cảnh Tối Cao Pháp Viện với đa số bảo thủ (6-3) đã và đang mở rộng quyền mang súng, nhưng gần đây lại có vẻ ngần ngại tiếp nhận các vụ kiện mới rộng hơn về phạm vi của Tu chính án thứ Hai.
Dù vậy, vấn đề cấm vũ khí kiểu tấn công có thể sẽ sớm được đưa trở lại Tối Cao Pháp Viện. Ba thẩm phán bảo thủ cho biết đã bỏ phiếu để xem xét vụ kiện Maryland, và Thẩm phán Brett Kavanaugh cũng bày tỏ mong muốn tòa sẽ xử lý vấn đề súng AR-15 trong vài năm tới. Ông Kavanaugh nhận định luật cấm AR-15 của Maryland là “đáng nghi ngờ” dựa trên các tiền lệ gần đây của tòa án, và cho rằng hàng triệu người Mỹ sở hữu loại súng này, khiến lệnh cấm của Maryland trở nên “khác biệt”.
Trong phán quyết quan trọng năm 2022, Tối Cao Pháp Viện lần đầu tiên xác định quyền mang súng được mở rộng ra ngoài phạm vi nhà ở. Quyết định này đã dẫn đến làn sóng ban hành luật mới ở một số tiểu bang và các phán quyết của tòa án bác bỏ một số luật súng tồn tại từ lâu. Điều này gây ra nhiều đơn kháng cáo yêu cầu Tối Cao Pháp Viện làm rõ phạm vi phán quyết năm 2022.
Thẩm phán Clarence Thomas, cùng với Thẩm phán Samuel Alito và Neil Gorsuch, những người muốn xem xét vụ kiện Maryland, đã viết ý kiến phản đối, cho rằng luật của Maryland rất có thể không phù hợp với phán quyết năm 2022.
Luật của Maryland được thông qua năm 2013 sau vụ xả súng trường Sandy Hook năm trước đó, cấm các loại “vũ khí tấn công” tương tự vũ khí quân sự như súng trường M16 và AR-15. Tòa phúc thẩm Khu vực 4 ban đầu giữ nguyên luật này, nhưng sau phán quyết năm 2022 của Tối Cao Pháp Viện, vụ kiện được yêu cầu xem xét lại. Tòa phúc thẩm vẫn đi đến kết luận tương tự vào tháng 8/2024, cho rằng các loại vũ khí này “nằm ngoài phạm vi bảo vệ của Tu chính án thứ Hai” vì chúng là “vũ khí kiểu quân sự được thiết kế cho các hoạt động chiến đấu kéo dài, không phù hợp và không tương xứng với nhu cầu tự vệ”.
Luật của Rhode Island, được ban hành ngay trước phán quyết năm 2022 của Tối Cao Pháp Viện, cấm sở hữu băng đạn chứa nhiều hơn 10 viên. Các tòa án cấp dưới, bao gồm Tòa phúc thẩm Khu vực 1, đã giữ nguyên lệnh cấm này.
Trước đó, vào tháng 7 năm ngoái, Tối Cao Pháp Viện đã né tránh nhiều tranh chấp liên quan đến súng ngay sau khi đưa ra phán quyết giữ nguyên luật liên bang cấm những người bị lệnh cấm bạo lực gia đình sở hữu súng. Gần đây nhất, vào ngày 26 tháng 3, Tòa cũng đã giữ nguyên quy định của chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc kiểm soát bộ phụ kiện chế tạo “súng ma” (ghost gun kits).
