Tòa Tối Cao Philippines hôm Thứ Sáu đã ra phán quyết rằng vụ luận tội Phó Tổng Thống Sara Duterte vi phạm Hiến pháp của nước này do một lỗi kỹ thuật. Phán quyết này chặn đứng phiên tòa xét xử bà về hàng loạt cáo buộc hình sự, bao gồm cả việc đe dọa ám sát Tổng thống.
Theo lời người phát ngôn của Tòa Tối Cao, Camille Ting, Hạ viện đã vi phạm quy tắc chỉ được xử lý một vụ luận tội đối với một viên chức có thể bị luận tội trong một năm khi gửi vụ việc của bà Duterte sang Thượng viện. Hạ viện đã tiếp nhận ít nhất bốn vụ luận tội riêng biệt chống lại bà Duterte từ tháng 12 đến tháng 2, nhưng chỉ có một vụ được chuyển lên Thượng viện.
Tòa Tối Cao cho biết phán quyết này là “có hiệu lực thi hành ngay lập tức”. Tòa nhấn mạnh: “Không phải là nhiệm vụ của chúng tôi để ưu tiên bất kỳ kết quả chính trị nào. Nhiệm vụ của chúng tôi là đảm bảo chính trị nằm trong khuôn khổ luật pháp công minh.”
Luật sư của bà Duterte đã hoan nghênh quyết định này, cho rằng nó đã bảo vệ pháp quyền. Bà Duterte, 47 tuổi, là phó tổng thống đầu tiên của Philippines bị Hạ viện luận tội vào tháng 2 vì nhiều cáo buộc tội danh nghiêm trọng. Trong số này có lời đe dọa hồi tháng 11 rằng sẽ cho ám sát Tổng thống Ferdinand Marcos Jr., vợ ông và người em họ, Chủ tịch Hạ viện lúc bấy giờ là Martin Romualdez, nếu bà bị giết.
Bà Duterte, con gái của cựu Tổng thống Rodrigo Duterte, cũng bị cáo buộc tham nhũng quy mô lớn, kích động nổi loạn, khủng bố và không ủng hộ các nỗ lực của chính phủ Philippines nhằm chống lại hành động hung hăng của Trung Quốc tại Biển Đông.
Theo tin từ Associated Press, nếu phán quyết của Tòa Tối Cao có hiệu lực, những người chống đối bà Duterte có thể đệ trình một vụ luận tội khác sau một năm. Bà Duterte là người đồng hành trong liên danh tranh cử của Tổng thống Marcos Jr. vào năm 2022, với khẩu hiệu đoàn kết đất nước vốn đang bị chia rẽ sâu sắc và nghèo đói.
Mối quan hệ chính trị giữa hai bên nhanh chóng rạn nứt khi nhậm chức. Cha của bà Duterte công khai cáo buộc Tổng thống Marcos Jr. là một nhà lãnh đạo yếu kém và nghiện ma túy, dù đã bị Tổng thống phủ nhận. Phó Tổng thống sau đó đã từ chức khỏi chức vụ kiêm nhiệm Bộ trưởng Giáo dục khi những bất đồng giữa hai gia đình chính trị ngày càng sâu sắc.
Bà Duterte sau đó đã cáo buộc Tổng thống Marcos Jr., vợ ông và ông Romualdez tham nhũng, lãnh đạo yếu kém và tìm cách bịt miệng bà vì những suy đoán rằng bà có thể tranh cử tổng thống vào năm 2028.
Lời đe dọa của bà Duterte nhằm vào Tổng thống Marcos Jr. và gia đình đã gây ra cuộc điều tra hình sự và quan ngại an ninh quốc gia, dẫn đến các lời kêu gọi luận tội bà.
