Tòa Phúc thẩm Vòng 9 (Ninth Circuit Court) tại San Francisco vào thứ Ba, ngày 17 tháng 6 năm 2025, đã tiến hành điều trần một vụ kiện pháp lý quan trọng giữa Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thống đốc California Gavin Newsom liên quan đến quyền điều hành Vệ binh Quốc gia của tiểu bang.
Trọng tâm của vụ kiện là ai có quyền quyết định triển khai Vệ binh Quốc gia tại Los Angeles để hỗ trợ các hoạt động thực thi luật di trú của lực lượng ICE, đặc biệt là liệu Tổng Thống có thể làm điều này mà không cần sự đồng ý của Thống đốc Newsom hay không.
Trước đó, Thống đốc Newsom đã tạm thời thắng kiện tại tòa án cấp dưới. Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Charles Breyer nhận định rằng Tổng Thống Trump đã vượt quá quyền hạn của mình khi điều 4,000 binh sĩ Vệ binh Quốc gia đến Los Angeles mà không có sự cho phép của Thống đốc. Ông Breyer cho rằng Tổng Thống đã vi phạm Tu chính án thứ Mười của Hiến pháp, vốn phân chia quyền lực giữa chính quyền liên bang và tiểu bang. Thẩm phán cũng phán quyết rằng tình hình ở Los Angeles không đáp ứng định nghĩa “nổi loạn” theo luật liên bang cho phép Tổng Thống sử dụng Vệ binh Quốc gia trong trường hợp đó.
Luật sư của Tổng Thống Trump sau đó đã ngay lập tức kháng cáo lên Tòa Phúc thẩm Vòng 9, điều này tạm thời cho phép Vệ binh Quốc gia tiếp tục đóng quân tại Los Angeles. Phía Tổng Thống lập luận rằng ông đã tuân thủ luật pháp khi thông báo cho chỉ huy lực lượng và có quyền điều động Vệ binh Quốc gia ngay cả khi không thông báo. Họ cũng cho rằng các quyết định của Tổng Thống không thuộc thẩm quyền xem xét của tòa án.
Phiên điều trần được chủ trì bởi hội đồng ba thẩm phán. Mặc dù việc bổ nhiệm thẩm phán có thể liên quan đến khuynh hướng chính trị, các chuyên gia pháp lý nhấn mạnh rằng thẩm phán luôn cố gắng áp dụng luật một cách công tâm.
Một phán quyết từ Tòa Phúc thẩm Vòng 9 trong vụ án này có thể được đưa ra trong vài ngày tới, tuy nhiên, đây có thể chỉ là một quyết định tạm thời. Bên thua cuộc có quyền yêu cầu toàn bộ Tòa Phúc thẩm, với 29 thẩm phán (trong đó 16 người do các Tổng thống Đảng Dân chủ bổ nhiệm), xem xét lại vụ án bởi một hội đồng gồm 11 thẩm phán. Sau đó, bên thua cuộc vẫn có thể kháng cáo lên Tòa án Tối cao để có phán quyết cuối cùng.
Vụ kiện này được xem là rất bất thường và hiếm gặp, thể hiện sự va chạm quyền lực ở cấp cao nhất giữa chính quyền liên bang và một tiểu bang lớn của Hoa Kỳ, theo đưa tin từ KTVU FOX 2.
