THE HAGUE, Hà Lan — Các thẩm phán Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) hôm thứ Năm đã bác bỏ một thách thức về thẩm quyền xét xử trong vụ án liên quan đến cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, người bị cáo buộc có liên quan đến hàng chục vụ giết người trong chiến dịch chống ma túy của ông khi còn đương chức.
Các luật sư bào chữa cho ông Duterte, 80 tuổi, lập luận rằng vì Philippines đã rút khỏi tòa án trước khi công tố viên mở cuộc điều tra chính thức về các vụ giết người hàng loạt, ICC không có thẩm quyền tiếp tục vụ án.
Tuy nhiên, một hội đồng thẩm phán sơ thẩm đã bác bỏ kiến nghị này. Theo quyết định dài 32 trang, các quốc gia không thể “lạm dụng” quyền rút khỏi Quy chế Rome “bằng cách che chắn cho các cá nhân khỏi công lý liên quan đến các tội phạm bị cáo buộc đã được xem xét.”
Các công tố viên đã công bố vào tháng 2 năm 2018 rằng họ sẽ mở một cuộc điều tra sơ bộ về các vụ bạo lực. Trong một động thái mà các nhà hoạt động nhân quyền cho là nhằm trốn tránh trách nhiệm, ông Duterte, khi đó là tổng thống, đã tuyên bố một tháng sau đó rằng Philippines sẽ rút khỏi tòa án.
Cuộc điều tra này sau đó đã được chính thức mở ra vào năm 2021.
Ông Nick Kauffman, luật sư trưởng của ông Duterte, cho biết ông dự định tiếp tục thách thức thẩm quyền xét xử. Ông nói với Hãng Thông tấn AP: “Bên bào chữa đã dự đoán trước quyết định này và sẽ kháng cáo”.
Các cáo buộc chống lại ông Duterte có niên đại từ ngày 1 tháng 11 năm 2011, khi ông còn là thị trưởng thành phố Davao, miền nam Philippines, cho đến ngày 16 tháng 3 năm 2019, thời điểm Philippines chính thức rút khỏi tòa án.
Tháng trước, các thẩm phán đã hoãn một phiên điều trần sơ thẩm do lo ngại về sức khỏe của ông Duterte. Các luật sư của ông đã yêu cầu hoãn vô thời hạn, nói rằng thân chủ của họ “không đủ sức khỏe để ra tòa”. Tòa án cũng quyết định rằng ông Duterte phải tiếp tục bị giam giữ vì ông bị coi là có nguy cơ bỏ trốn.
Chính quyền ông Duterte trước đây đã từng tìm cách đình chỉ cuộc điều tra của tòa án quốc tế, lập luận vào cuối năm 2021 rằng các nhà chức trách Philippines đang xem xét các cáo buộc tương tự và do đó, ICC – một tòa án dự phòng – không có thẩm quyền.
Các thẩm phán phúc thẩm tại ICC đã bác bỏ những lập luận đó và vào năm 2023 đã ra phán quyết rằng cuộc điều tra có thể tiếp tục.
Ông Duterte đã bị bắt vào tháng 3 và bị đưa đến Tòa án ở The Hague. Ông phủ nhận các cáo buộc tội ác chống lại loài người.
ICC đã điều tra các vụ giết người hàng loạt trong các cuộc trấn áp do ông Duterte giám sát khi ông còn là thị trưởng và sau đó là tổng thống Philippines. Ước tính số người chết trong các cuộc trấn áp dưới thời Tổng thống Donald Trump khác nhau, từ hơn 6.000 người mà cảnh sát quốc gia báo cáo cho đến 30.000 người theo các nhóm nhân quyền.
(Theo AP)
