Theo phán quyết của tòa án liên bang hôm thứ Sáu, Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF) Hoa Kỳ có thể tiếp tục tạm giữ hàng trăm triệu đô la tài trợ dành cho các nhà nghiên cứu tại nhiều tiểu bang cho đến khi vụ kiện nhằm khôi phục nguồn vốn này được giải quyết.
Thẩm phán John Cronan tại Tòa án Quận Liên bang New York đã từ chối yêu cầu của 16 tiểu bang do đảng Dân chủ lãnh đạo, bao gồm New York, Hawaii, California, Colorado và Connecticut, về việc NSF phải nối lại các khoản thanh toán ngay lập tức.
Trong phán quyết của mình, thẩm phán Cronan cho biết ông sẽ không cấp lệnh ngăn chặn sơ bộ một phần vì một tòa án khác, Tòa án Khiếu nại Liên bang, có thể có thẩm quyền đối với vụ việc này vì nó liên quan đến tiền bạc. Ông cũng cho rằng các tiểu bang đã không chứng minh được rằng hành động của NSF là trái với nhiệm vụ của cơ quan này.
Vụ kiện được đệ trình hồi tháng 5 cáo buộc rằng các ưu tiên tài trợ nghiên cứu mới của NSF và giới hạn về chi phí nghiên cứu gián tiếp (các chi phí hành chính cần thiết để thực hiện nghiên cứu) đã “vi phạm pháp luật và gây nguy hiểm cho vị thế lãnh đạo toàn cầu lâu đời của Mỹ trong lĩnh vực STEM.”
Trước đó, một tòa án quận khác đã chặn giới hạn chi phí gián tiếp này. Theo đơn kiện, NSF đã bắt đầu cắt giảm hàng trăm khoản tài trợ cho các nghiên cứu tập trung vào các vấn đề như thông tin sai lệch, sự đa dạng, công bằng và hòa nhập. Các nhà nghiên cứu bị cắt tài trợ cũng đang nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo, rối loạn căng thẳng sau sang chấn ở cựu chiến binh, giáo dục STEM cho học sinh K-12 và nhiều lĩnh vực khác.
Theo nguồn tin từ AP, các tiểu bang nguyên đơn đang cố gắng “thay thế phán quyết của họ bằng phán quyết của cơ quan”, luật sư của NSF cho biết trong phiên điều trần. Tuy nhiên, NSF vẫn đang tài trợ một số dự án liên quan đến việc mở rộng sự hiện diện của các nhóm thiểu số trong lĩnh vực STEM. Các tiểu bang liên quan đang xem xét lại quyết định này, trong khi NSF từ chối bình luận.
