Một tiểu hành tinh mới được phát hiện có tên 2024 YR4, được ước tính có 4% khả năng sẽ va chạm Mặt Trăng vào năm 2032. Tình huống này đã khiến các nhà khoa học, bao gồm nhiều chuyên gia từ Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA), đặt ra câu hỏi cấp bách: nhân loại nên làm gì? Đẩy tảng đá không gian này chệch hướng, hay phá hủy nó bằng một vụ nổ nguyên tử?
Theo một bài báo gần đây từ các nhà nghiên cứu, một vụ va chạm vũ trụ như vậy có thể tạo ra những mảnh vỡ nguy hiểm “cao gấp 1.000 lần mức nền trong vài ngày, có thể đe dọa các phi hành gia và phi thuyền” trên quỹ đạo Trái đất thấp. Để tránh tạo ra trường mảnh vỡ tiềm ẩn nguy hiểm này, một lựa chọn được đề xuất là dùng vũ khí nguyên tử để phá hủy tiểu hành tinh trước khi nó tiếp cận Mặt Trăng, hay còn gọi là “gây nhiễu loạn mạnh mẽ”.
Tuy nhiên, việc sử dụng bom nguyên tử để phá hủy tiểu hành tinh chưa từng được thử nghiệm và đi kèm với nhiều rủi ro lớn. Nhiều đặc điểm quan trọng của tiểu hành tinh 2024 YR4 vẫn chưa được biết rõ, đặc biệt là khối lượng của nó, vốn rất cần thiết để xác định cách thức “phá hủy” phù hợp mà không gây ra thêm vấn đề. Nếu vụ nổ không đủ mạnh, nó cũng chỉ tạo ra một trường mảnh vỡ.
Tiểu hành tinh 2024 YR4 lần đầu tiên được phát hiện vào tháng 12 bởi trạm Hệ thống Cảnh báo Cuối cùng về Tác động Tiểu hành tinh trên Trái đất ở Chile. NASA ước tính nó có đường kính lên tới 220 feet, đủ lớn để được coi là “kẻ hủy diệt thành phố” vì có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho một thành phố hoặc khu vực trên Trái đất. Ban đầu, các chuyên gia lo ngại nó có thể va vào Trái đất, nhưng khả năng này đã bị loại trừ.
Nếu việc phá hủy bằng vũ khí nguyên tử quá cực đoan, các nhà nghiên cứu cũng chi tiết cách có thể đẩy tiểu hành tinh ra khỏi quỹ đạo. NASA đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực này với sứ mệnh DART vào năm 2022, nơi phi thuyền DART đã cố ý va chạm với tiểu hành tinh Dimorphos để thay đổi quỹ đạo của nó.
Đáp lại câu hỏi của NBC News về bài báo, bà Kelly Fast, viên chức phòng thủ hành tinh lâm thời của NASA, cho biết hiện không có kế hoạch chuyển hướng hay can thiệp vào tiểu hành tinh này. Tuy nhiên, NASA dự định nghiên cứu nó vào đầu năm tới bằng Kính thiên văn Không gian James Webb, với hy vọng cải thiện kiến thức về quỹ đạo của nó và có thể giảm xác suất va chạm xuống 0%.
Ngoài các vấn đề khoa học, còn có những yếu tố chính trị cần được xem xét. Mặc dù hiện không có phi hành gia hay khu định cư lâu dài nào trên Mặt Trăng, nhưng điều đó có thể thay đổi trong tương lai. Trung Cộng đã tuyên bố mục tiêu đưa các phi hành gia lên Mặt Trăng vào năm 2030 và có thể xây dựng một nhà máy điện nguyên tử trên bề mặt vệ tinh này. Hoa Kỳ cũng có kế hoạch thực hiện các sứ mệnh thường xuyên lên Mặt Trăng trước khi NASA hướng tới Sao Hỏa.
Tuy nhiên, các sứ mệnh và ưu tiên trong tương lai của NASA vẫn chưa ổn định trong bối cảnh cắt giảm nhân sự đáng kể và kế hoạch ngân sách của Tổng Thống Donald Trump đề xuất cắt giảm hơn 6 tỷ đô la từ ngân sách cơ quan này. Việc kích nổ một thiết bị hạt nhân trong không gian cũng có thể làm gia tăng căng thẳng trong cuộc chạy đua không gian đang phát triển giữa Hoa Kỳ, Trung Cộng và các quốc gia có khả năng du hành không gian khác, theo tin từ NBC News ngày 1 tháng 10 năm 2025.
