Sau khi các con tin Israel được thả và tù nhân Palestine được trao trả, cùng với bài phát biểu dài của Tổng Thống Donald Trump trước Quốc Hội Israel, trọng tâm đang chuyển sang những bước đi kế tiếp trong tiến trình hòa bình Trung Đông.
Một số vỗ tay lớn nhất dành cho bài phát biểu của Tổng Thống Donald Trump là khi ông tuyên bố rằng hầu hết các quốc gia trong khu vực đã ủng hộ kế hoạch phi quân sự hóa Gaza và giải giáp Hamas, những yếu tố cốt lõi trong kế hoạch 20 điểm của ông mà đến nay vẫn chưa được hai bên chính thức đồng thuận.
Giờ đây, khi giai đoạn đầu của kế hoạch đang được thực hiện, các nhà đàm phán và các quốc gia láng giềng sẽ theo dõi liệu các điểm chính trong đề xuất của Tổng Thống Donald Trump có được cả Israel và Hamas chấp nhận cho các giai đoạn tiếp theo hay không.
Tổ chức Chữ thập đỏ Quốc tế vận chuyển đợt con tin Israel thứ hai được thả từ Deir al Balah ở miền trung Gaza hôm thứ Hai. (Ảnh: Bashar Taleb / AFP via Getty Images)
Một thỏa thuận ngừng bắn đã có hiệu lực tại Gaza vào thứ Sáu tuần trước, mang lại sự bình lặng tương đối cho khu vực sau nhiều tháng giao tranh kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn trước đó sụp đổ vào tháng Ba.
Theo giai đoạn đầu của kế hoạch, 20 con tin còn sống đã được trao trả cho Israel vào thứ Hai. Thi hài của thêm 28 con tin bị Hamas giam giữ dự kiến sẽ được thả trong vòng 72 giờ, mặc dù ban đầu chỉ có bốn thi hài được trao trả, gây thất vọng cho nhiều gia đình.
Israel cũng cam kết trả tự do cho 250 tù nhân bị kết án và 1.700 người Palestine bị giam giữ kể từ ngày 7 tháng 10. Hơn 150 tù nhân được trả tự do đã bị trục xuất sang Ai Cập.
Nhiều viện trợ hơn đã bắt đầu chảy vào Gaza trong những ngày gần đây, mặc dù vẫn còn xa mức cần thiết theo các nhân viên cứu trợ.
Về câu hỏi “Bây giờ thì sao?”, Hamas từ lâu đã khẳng định sẽ không thả số con tin còn lại cho đến khi Israel rút quân hoàn toàn khỏi Gaza. Tuy nhiên, sau khi đồng ý với giai đoạn đầu của kế hoạch, nhóm vũ trang này đang dựa vào sự đảm bảo của Tổng Thống Donald Trump rằng việc rút quân toàn diện sẽ sớm diễn ra.
Việc Israel rút quân hoàn toàn vào thời điểm nào và liệu có xảy ra hay không vẫn còn là một ẩn số.
Đồng thời, chưa rõ liệu Hamas, vốn đã kiểm soát Gaza từ năm 2007, có chấp nhận một điều khoản quan trọng trong kế hoạch tổng thể của Tổng Thống Donald Trump, cũng như một yêu cầu thiết yếu từ Israel – đó là giải giáp hay không.
Hamas từ lâu đã từ chối lời kêu gọi hạ vũ khí, cho rằng họ có quyền kháng cự vũ trang cho đến khi Israel chấm dứt sự chiếm đóng các vùng lãnh thổ của Palestine – và đây là một điểm mấu chốt trong các cuộc đàm phán để chấm dứt cuộc tấn công của Israel vào Gaza.
Trong một cuộc phỏng vấn với Al Jazeera ngày 9 tháng 10, một quan chức cấp cao của Hamas, Osama Hamdan, cho biết không người Palestine nào chấp nhận việc giao nộp vũ khí và người dân Gaza đang cần sự kháng cự hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, nhóm vũ trang này đã đồng ý rút khỏi vai trò lãnh đạo lãnh thổ và bàn giao quản lý cho một cơ quan chuyển tiếp gồm các kỹ trị Palestine, dưới sự giám sát của một cơ quan quốc tế được gọi là “Hội đồng Hòa bình”. Cơ quan này dự kiến sẽ do Tổng Thống Donald Trump đứng đầu, với cựu Thủ tướng Anh Tony Blair cũng được nêu tên là một thành viên tiềm năng của cơ quan giám sát.
Nhận xét về kế hoạch trên chuyên cơ Air Force One trên đường đến Israel hôm thứ Hai, Tổng Thống Donald Trump cho biết ông muốn tìm hiểu xem liệu “Tony có được mọi người ưa chuộng hay không”. Ông nói thêm: “Tôi thích Tony, tôi luôn thích Tony, nhưng tôi muốn biết rằng ông ấy là một lựa chọn được mọi người chấp nhận”.
Ý tưởng ông Blair tham gia hội đồng đã gây ra những lời chỉ trích sớm, với danh tiếng của ông trong khu vực bị ảnh hưởng bởi quyết định ủng hộ cuộc xâm lược Iraq do Hoa Kỳ dẫn đầu năm 2003 – và những tuyên bố của Mỹ và Anh về việc Iraq sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt đã được chứng minh là sai.
Tổng Thống Donald Trump bày tỏ lạc quan, nói trên chuyên cơ Air Force One trên đường đến Israel hôm thứ Hai rằng ông tin “mọi người đều hài lòng” với kế hoạch hòa bình 20 điểm của mình.
Nhận thấy phần lớn Gaza giờ đây giống như một “bãi rác khổng lồ” sau hơn hai năm tấn công của Israel vào vùng đất này, Tổng Thống Donald Trump cho biết công tác dọn dẹp sẽ bắt đầu “gần như ngay lập tức”.
Trong bài phát biểu trước Knesset, Tổng Thống Donald Trump cũng nói rằng Israel đã giành chiến thắng bằng vũ lực.
“Giờ đây, đã đến lúc chuyển những chiến thắng chống lại bọn khủng bố trên chiến trường thành phần thưởng cuối cùng là hòa bình và thịnh vượng cho toàn bộ Trung Đông,” ông nói.
Tại Gaza, người Palestine trên khắp vùng đất này đã cân bằng hy vọng hòa bình với nỗi sợ hãi rằng lệnh ngừng bắn sẽ không được duy trì, khi nhiều người trở về những khu vực từng là nhà của họ.
“Mọi thứ đã biến mất; không còn nhu yếu phẩm nào cả,” một người đàn ông nói với NBC News. “Vậy thì sống để làm gì? Tiền bạc, nhà cửa mà chúng tôi đã làm việc cật lực nhiều năm – tất cả đã mất,” ông nói. “Không còn gì cả.”
Tin tức từ NBC News ngày 13 tháng 10 năm 2025, với sự đóng góp của The Associated Press.
