Sau một tuần đầy biến động với nhiều trở ngại, Thượng Viện Hoa Kỳ sẽ cố gắng đẩy nhanh tiến độ trong việc hoàn tất dự luật quan trọng của Tổng thống Donald Trump, vốn bao gồm các khoản cắt giảm thuế và chi tiêu. Tuy nhiên, dự luật này đang đối mặt với hàng loạt thách thức, trong đó có tuyên bố đột ngột rút lui khỏi cuộc tái tranh cử của một thượng nghị sĩ Cộng hòa, người phản đối mạnh mẽ các khoản cắt giảm Medicaid trong gói đề xuất này.
Một phiên họp kéo dài cả đêm để xem xét vô số các đề xuất tu chính án đối với gói lập pháp, được gọi là ‘vote-a-rama’, đã bị hoãn lại đột ngột và dự kiến sẽ bắt đầu ngay khi Thượng viện khai mạc. Với việc Đảng Dân chủ đoàn kết phản đối dự luật của Tổng thống Trump và sẵn sàng đưa ra các thách thức, cuộc bỏ phiếu có thể kéo dài cả ngày.
Theo tin từ AP, Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, Chuck Schumer, nhận định rằng “những lựa chọn khó khăn nhất” đối với Đảng Cộng hòa vẫn còn ở phía trước. Phe Dân chủ dự kiến sẽ đưa ra “liên tục các đề xuất tu chính án” để buộc các nghị sĩ Cộng hòa phải giải trình về việc cắt giảm thuế cho giới siêu giàu và cắt giảm ngân sách chăm sóc sức khỏe Medicaid.
Những giờ tới đây được cho là bước ngoặt đối với Đảng Cộng hòa, những người đang nắm quyền kiểm soát Quốc hội và chạy đua với thời hạn ngày 4 tháng 7 của Tổng thống Trump để hoàn tất công việc. Dự luật dài 940 trang, mang tên chính thức là “One Big Beautiful Bill Act”, đã trở thành ưu tiên chung của Quốc hội và Tổng thống, với áp lực chính trị rất lớn để không thất bại, ngay cả khi không phải tất cả các nghị sĩ Cộng hòa đều đồng thuận.
Phân tích từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) phi đảng phái cho thấy nếu dự luật được thông qua, sẽ có thêm 11.8 triệu người Mỹ mất bảo hiểm y tế vào năm 2034. Gói này cũng dự kiến sẽ làm gia tăng thâm hụt ngân sách gần 3.3 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới.
Lãnh đạo Đa số tại Hạ viện Mike Johnson đã triệu tập các nghị sĩ trở lại Washington để tiến hành bỏ phiếu tại Hạ viện ngay trong tuần này, với điều kiện dự luật phải được Thượng viện thông qua trước. Tuy nhiên, kết quả vẫn còn chưa chắc chắn, đặc biệt sau cuối tuần vừa qua tại Thượng viện với tiến độ đạt được không mấy khả quan trong việc đảm bảo đủ sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa để vượt qua sự phản đối của Đảng Dân chủ.
Theo tin từ Associated Press, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Thom Tillis của North Carolina, người đã tuyên bố không tranh cử nhiệm kỳ mới sau khi bị Tổng thống Trump gây áp lực về việc phản đối dự luật, cho rằng ông chia sẻ mục tiêu cắt giảm thuế và chi tiêu với Tổng thống. Tuy nhiên, Tillis cho rằng gói này đã phản bội lời hứa của Tổng thống về việc không loại bỏ quyền lợi chăm sóc sức khỏe của người dân, đặc biệt khi các bệnh viện ở nông thôn có nguy cơ đóng cửa.
Trong khi đó, một số thượng nghị sĩ bảo thủ như Rick Scott (Florida), Mike Lee (Utah), Ron Johnson (Wisconsin) và Cynthia Lummis (Wyoming) lại thúc đẩy việc cắt giảm mạnh mẽ hơn, nhất là đối với lĩnh vực y tế, khiến Tổng thống Trump phải cảnh báo “Đừng đi quá đà!” trên mạng xã hội.
Đảng Cộng hòa đã phải nỗ lực hết sức để vượt qua một rào cản thủ tục vào tối thứ Bảy trong một bối cảnh căng thẳng. Một số ít nghị sĩ Cộng hòa bất đồng quan điểm, và phải nhờ đến sự can thiệp của Tổng thống Trump cùng với Phó Tổng thống JD Vance để giữ cho quy trình tiến triển. Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski (Alaska) cuối cùng đã bỏ phiếu thuận sau những cuộc thảo luận căng thẳng với các lãnh đạo Đảng Cộng hòa.
Gói dự luật bao gồm các điều khoản như tăng khấu trừ thuế cho những người làm nghề săn bắt cá voi bản địa và các quy định miễn trừ tiềm năng đối với chương trình tem phiếu thực phẩm hoặc các thay đổi về Medicaid, được cho là “Polar Payoff” được thiết kế riêng cho bang của bà Murkowski. Tuy nhiên, một số điều khoản đã bị Thượng viện xác định là không tuân thủ quy tắc.
Tổng cộng, dự luật của Thượng viện bao gồm khoảng 4 nghìn tỷ USD cắt giảm thuế, nhằm mục đích duy trì vĩnh viễn các mức thuế đã được ban hành dưới thời Tổng thống Trump vào năm 2017, vốn sẽ hết hạn vào cuối năm nay nếu Quốc hội không hành động. Dự luật cũng bổ sung các khoản cắt giảm thuế mới mà ông Trump đã vận động tranh cử, bao gồm việc miễn thuế đối với tiền tip.
Gói đề xuất của Thượng viện cũng sẽ thu hồi hàng tỷ USD tín dụng thuế năng lượng xanh mà Đảng Dân chủ cảnh báo sẽ xóa bỏ các khoản đầu tư vào năng lượng gió và mặt trời trên toàn quốc. Đồng thời, dự luật áp đặt các khoản cắt giảm 1.2 nghìn tỷ USD, chủ yếu vào Medicaid và tem phiếu thực phẩm, thông qua các yêu cầu về việc làm, làm cho các điều kiện đủ điều kiện đăng ký trở nên nghiêm ngặt hơn và thay đổi cách chính phủ liên bang hoàn trả cho các tiểu bang.
Ngoài ra, dự luật còn cung cấp 350 tỷ USD cho an ninh biên giới và quốc phòng, bao gồm cả việc trục xuất người nhập cư, một phần được tài trợ bằng các khoản phí mới đánh vào người nhập cư.
Đảng Dân chủ, với vị thế thiểu số trong Quốc hội, đang sử dụng mọi công cụ có sẵn để trì hoãn và kéo dài quy trình. Họ đã buộc phải đọc toàn bộ văn bản dự luật, kéo dài 16 giờ. Sau đó, các thượng nghị sĩ Dân chủ đã tiếp quản cuộc tranh luận vào Chủ nhật, liên tục phát biểu trong khi các nghị sĩ Cộng hòa phần lớn đứng ngoài.
Thượng nghị sĩ Patty Murray của Washington, thành viên cấp cao của Ủy ban Phân bổ Ngân sách, bày tỏ quan ngại đặc biệt về phương pháp kế toán mà Đảng Cộng hòa đang sử dụng, theo đó cho rằng việc gia hạn các khoản cắt giảm thuế từ nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump hiện được coi là “chính sách hiện hành” và chi phí gia hạn không được tính vào thâm hụt. Bà Murray, thượng nghị sĩ Dân chủ phục vụ lâu nhất trong Ủy ban Ngân sách, nhấn mạnh rằng “trong 33 năm tôi ở đây tại Thượng viện Hoa Kỳ, mọi thứ chưa bao giờ – chưa bao giờ – hoạt động theo cách này.” Bà cho rằng kiểu “toán học thần kỳ” đó sẽ không được lòng người dân Mỹ khi họ cố gắng cân đối sổ sách chi tiêu của gia đình.
