Những nỗ lực của đảng Dân Chủ tại Thượng Viện nhằm ngăn chặn Tổng Thống Donald Trump leo thang căng thẳng với Iran đã không thành công vào hôm thứ Sáu, khi đảng Cộng Hòa chặn một nghị quyết đánh dấu nỗ lực đầu tiên của Quốc Hội trong việc tái khẳng định quyền lực chiến tranh của mình sau các cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào các cơ sở hạt nhân của Iran.
Nghị quyết do Thượng Nghị Sĩ Tim Kaine của Virginia soạn thảo, nhằm khẳng định rằng Tổng Thống Trump nên tìm kiếm sự cho phép từ Quốc Hội trước khi tiến hành thêm hành động quân sự chống lại Iran. Khi được hỏi hôm thứ Sáu liệu ông có ném bom các cơ sở hạt nhân của Iran một lần nữa nếu thấy cần thiết hay không, Tổng Thống Trump nói: “Chắc chắn rồi, không còn nghi ngờ gì nữa.”
Biện pháp này đã bị bác bỏ với số phiếu 53-47 tại Thượng Viện do đảng Cộng Hòa nắm giữ. Một thành viên đảng Dân Chủ, Thượng Nghị Sĩ John Fetterman của Pennsylvania, đã cùng với đảng Cộng Hòa phản đối, trong khi Thượng Nghị Sĩ Rand Paul của Kentucky là đảng viên Cộng Hòa duy nhất bỏ phiếu ủng hộ.
Hầu hết các đảng viên Cộng Hòa đều nói rằng Iran gây ra một mối đe dọa sắp xảy ra đòi hỏi hành động quyết đoán từ Tổng Thống Trump, và họ ủng hộ quyết định của ông về việc ném bom ba cơ sở hạt nhân của Iran vào cuối tuần trước mà không cần sự chấp thuận của Quốc Hội.
“Tất nhiên, chúng ta có thể tranh luận về phạm vi và chiến lược của các cuộc giao tranh quân sự của chúng ta,” Thượng Nghị Sĩ Bill Hagerty, đảng viên Cộng Hòa đại diện tiểu bang Tennessee, cho biết. “Nhưng chúng ta không được trói tay tổng thống của chúng ta vào giữa một cuộc khủng hoảng khi tính mạng đang bị đe dọa.”
Đảng Dân Chủ nghi ngờ sự biện minh đó, lập luận rằng tổng thống nên đến Quốc Hội trước. Họ cũng nói rằng tổng thống đã không cập nhật thông tin cho họ đầy đủ, với các cuộc họp giao ban đầu tiên của Quốc Hội diễn ra vào hôm thứ Năm.
“Ý tưởng là thế này: Chúng ta không nên gửi con trai và con gái của mình vào chiến tranh trừ khi có sự đồng thuận chính trị rằng đây là một ý tưởng tốt, đây là một lợi ích quốc gia,” ông Kaine nói trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Năm với hãng thông tấn Associated Press. Nghị quyết này, ông Kaine nói, không nhằm mục đích hạn chế khả năng của tổng thống trong việc phòng thủ trước một mối đe dọa, nhưng “nếu đó là tấn công, hãy thực sự đảm bảo rằng chúng ta đang đưa ra quyết định đúng đắn.”
Trong một tuyên bố sau cuộc bỏ phiếu hôm thứ Sáu, ông Kaine nói rằng ông “thất vọng vì nhiều đồng nghiệp của tôi không sẵn sàng đứng lên và nói rằng Quốc Hội” nên là một phần của quyết định tham chiến.
Lập luận của đảng Dân Chủ ủng hộ nghị quyết tập trung vào Nghị Quyết Quyền Lực Chiến Tranh, được thông qua vào đầu những năm 1970, yêu cầu tổng thống “trong mọi trường hợp có thể” phải “tham khảo ý kiến của Quốc Hội trước khi đưa Lực Lượng Vũ Trang Hoa Kỳ vào.”
Phát biểu trên Thượng Viện trước cuộc bỏ phiếu hôm thứ Sáu, ông Paul nói rằng ông sẽ ủng hộ nghị quyết, nói rằng “bất chấp thành công về mặt chiến thuật của các cuộc tấn công của chúng ta, chúng có thể cuối cùng lại chứng tỏ là một thất bại chiến lược.”
Ông Paul nói: “Không rõ liệu sự can thiệp này có hoàn toàn hạn chế được khát vọng hạt nhân của Iran hay không.”
Tổng Thống Trump chỉ là người mới nhất trong một loạt các tổng thống thử nghiệm giới hạn của nghị quyết – mặc dù ông đã làm như vậy vào thời điểm ông thường phẫn nộ trước các cơ chế kiểm soát và cân bằng của quốc gia.
Tổng Thống Trump hôm thứ Hai đã gửi một lá thư cho Quốc Hội – theo yêu cầu của Nghị Quyết Quyền Lực Chiến Tranh – nói rằng các cuộc tấn công vào Iran vào cuối tuần là “có phạm vi và mục đích hạn chế” và “được thiết kế để giảm thiểu thương vong, ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai và hạn chế nguy cơ leo thang.”
Nhưng sau các cuộc họp giao ban mật với các quan chức hàng đầu của Tòa Bạch Ốc trong tuần này, một số nhà lập pháp vẫn hoài nghi về mức độ cấp bách thực sự của mối đe dọa.
Dân Biểu Jim Himes, thành viên đảng Dân Chủ hàng đầu trong Ủy Ban Tình Báo Hạ Viện, cho biết sau các cuộc họp giao ban mật hôm thứ Sáu: “Không có mối đe dọa sắp xảy ra nào đối với Hoa Kỳ.”
Ông Himes nói: “Luôn có một mối đe dọa từ Iran đối với thế giới. Nhưng tôi chưa thấy bất cứ điều gì cho thấy rằng mối đe dọa từ người Iran khác biệt một cách căn bản vào thứ Bảy tuần trước so với hai tuần trước đó,”
Bất chấp sự hoài nghi của đảng Dân Chủ, gần như tất cả các đảng viên Cộng Hòa đều hoan nghênh quyết định tấn công Iran của Tổng Thống Trump. Và đối với các thượng nghị sĩ GOP, việc ủng hộ nghị quyết có nghĩa là khiển trách tổng thống cùng lúc họ đang nỗ lực thông qua gói luật lớn của ông.
Ông Kaine đã đề xuất một nghị quyết tương tự vào năm 2020 nhằm hạn chế quyền lực của Tổng Thống Trump trong việc phát động các hoạt động quân sự chống lại Iran. Trong số tám đảng viên Cộng Hòa tham gia cùng đảng Dân Chủ trong việc thông qua nghị quyết có Thượng Nghị Sĩ Todd Young của Indiana.
Sau cuộc họp giao ban mật hôm thứ Năm cho Thượng Viện, ông Young cho biết ông “tin rằng Iran đã chuẩn bị gây ra một mối đe dọa đáng kể” và rằng, với mục tiêu đã nêu của Tổng Thống Trump là không leo thang thêm, “Tôi không tin rằng nghị quyết này là cần thiết vào thời điểm này.”
“Nếu tư thế của Chính Quyền thay đổi hoặc các sự kiện quyết định việc xem xét hành động quân sự bổ sung của Hoa Kỳ, Quốc Hội nên được tham khảo ý kiến để chúng ta có thể hỗ trợ tốt nhất những nỗ lực đó và cân nhắc thay mặt cho các cử tri của chúng ta,” ông Young nói trong một tuyên bố.
Tổng Thống Trump đã nói rằng một lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran hiện đang có hiệu lực. Nhưng ông và Đại Giáo Chủ Ali Khamenei đã tranh cãi bằng lời nói trong những ngày gần đây, với việc đại giáo chủ cảnh báo Hoa Kỳ không được tiến hành các cuộc tấn công trong tương lai vào Iran.
Các quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết họ hy vọng sẽ sớm nối lại các cuộc đàm phán với Iran, mặc dù chưa có gì được lên lịch. Theo nguồn tin từ hãng thông tấn Associated Press.
